Hakimler Trump'ın Kongre onayı olmadan gümrük vergisi koyma yetkisini sorguladı

Temyiz mahkemesi yargıçları, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kanada'ya uyguladığı ve yüzde 35'e çıkardığı gümrük vergileri de dahil olmak üzere en kapsamlı gümrük vergileri paketinin hukuki gerekçesine ilişkin olarak Perşembe günü geniş çaplı şüpheciliklerini dile getirdiler.

Washington'daki ABD Federal Daire Temyiz Mahkemesi'nin 11 yargıçtan oluşan heyetinin üyeleri, Trump yönetiminin, başkanın Kongre onayı olmadan gümrük vergileri koyabileceği konusundaki ısrarından ikna olmamış gibi görünüyor ve bunun için Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası'na başvurulmasını şiddetle eleştirdiler.

Devre Yargıcı Jimmie Reyna, panelin hükümet avukatının argümanlarına inanmadığının bir göstergesi olarak, "IEEPA hiçbir yerde 'tarife' kelimesini bile kullanmıyor" dedi.

Trump yönetimini temsil eden avukat Brett Shumate, 99 dakikalık duruşmada "hiçbir başkanın IEEPA'yı bu şekilde okumadığını" kabul etti ancak yine de bunun yasal olduğunu savundu.

Dönemin başkanı Jimmy Carter tarafından 1977'de imzalanan yasa, başkanın ulusal bir acil durum sırasında varlıklara el koymasını ve işlemleri engellemesini sağlıyor. İlk olarak İran rehine krizi sırasında kullanılan yasa, o zamandan beri 11 Eylül saldırılarından Suriye iç savaşına kadar çeşitli küresel ayaklanmalarda kullanılıyor.

Trump, ülkenin ticaret açığının çok ciddi olduğunu ve bu açığın da yasanın koruması altına alındığını söylüyor.

Shumate ile sert tartışmalarda, temyiz mahkemesi hakimleri bu iddiayı sorguladılar ve kanunun gümrük vergilerini de kapsayıp kapsamadığını, eğer kapsayacaksa, vergilerin yönetimin tespit ettiği tehditle uyuşup uyuşmadığını sordular.

Baş Daire Yargıcı Kimberly Moore, "Başkan askeri hazırlığımızda bir sorun olduğunu söylerse ve kahveye yüzde 20 vergi koyarsa, bu sorunu çözmüyor gibi görünüyor." dedi.

Trump'ın hamlesi 'nefes kesici' bir güç ele geçirme hamlesi: Davacıların avukatı

Shumate, Kongre'nin IEEPA'yı kabul etmesinin başkana acil durumlara müdahale etmek için "geniş ve esnek" bir yetki verdiğini, ancak "başkanın sınırsız yetki istemediğini" söyledi.

Ancak davacıların avukatı Neal Katyal, Trump'ın bu manevrasını "nefes kesici" bir güç ele geçirme manevrası olarak nitelendirerek, "Başkan, istediği zaman, istediği kadar, acil durum ilan ettiği sürece istediğini yapabilir" ifadesini kullandı.

Mahkeme heyeti henüz bir karar vermedi. Yargıçların müzakereleri ne karar verirse versin, davanın ABD Yüksek Mahkemesi'ne ulaşması bekleniyor.

Trump, Truth Social platformunda davaya ilişkin şu paylaşımı yaptı: "Ülkemizi kurtarmak için canla başla mücadele eden tüm harika avukatlarıma, Amerika'nın bugünkü büyük davasında bol şans. Ülkemiz, TARİFELERE KARŞI TARİFELER kullanarak kendini koruyamasaydı, HAYATTA KALMA VEYA BAŞARI ŞANSIMIZ OLMADAN "ÖLÜ" OLURDUK."

Trump yönetimi, davaya ilişkin sunduğu belgelerde, ticaret politikasını zorunlu kılan "ulusal bir acil durumun" mevcut olduğunu iddia ediyor. Ancak, New York'taki özel bir federal mahkeme olan ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi'nin üç yargıçtan oluşan heyeti, Mayıs ayında Trump'ın yetkilerini aştığına karar vererek ikna olmadı.

Artık konu istinaf mahkemesi hakimlerinin elinde.

Zorluk, çok sayıda ithalat vergisi getiren ve Cuma günü daha fazlasını açıklamaya hazırlanan bir yönetimin getirdiği tek bir ithalat vergisi paketinde yatıyor.

Dava, Trump'ın 2 Nisan'da neredeyse her ülkeye yeni vergiler getiren sözde Kurtuluş Günü tarifeleri ile Kanada ve Meksika'ya ayrı ayrı uygulanan ve Trump'ın sınır ötesi fentanil kaçakçılığı ve yasadışı göçe yanıt olarak gerekçelendirdiği tarifeler etrafında dönüyor.

Ancak yabancı çelik, alüminyum ve otomobillere uygulanan diğer tarifeleri ve Trump'ın ilk döneminde Çin'e uygulanan ve dönemin başkanı Joe Biden tarafından devam ettirilen tarifeleri kapsamıyor.

Dava, Trump'ın diğer ülkelere gümrük vergisi uygulayarak yetkisini aştığını iddia eden en az yedi davadan biri. Davacılar arasında 12 ABD eyaleti ve aralarında bir şarap ithalatçısı, boru ve sıhhi tesisat malzemeleri satan bir şirket ve bir balıkçılık ekipmanı üreticisinin de bulunduğu beş şirket yer alıyor.

ABD anayasası, Kongre'ye vergi koyma yetkisi veriyor; buna gümrük vergileri de dahil; ancak onlarca yıldır yasa koyucular ticaret politikası üzerindeki yetkiyi Beyaz Saray'a devretti.

Yale Üniversitesi Bütçe Laboratuvarı'na göre Trump, iktidar boşluğundan en iyi şekilde yararlanarak ortalama ABD gümrük vergisini yüzde 18'in üzerine çıkardı; bu oran 1934'ten bu yana en yüksek oran.

Trump'a dava açan eyaletlerden birinin başsavcısı, duruşmanın ardından kendinden emin bir tavır takınarak, hakimlerin Trump yönetiminin argümanlarına "inanmadığını" savundu. Oregon Başsavcısı Dan Rayfield, "Bundan sonra kesinlikle bizim yerimizde olmayı tercih ederdiniz," dedi.

Rayfield, Trump'ın gümrük vergilerinin -ki bu vergiler genellikle yüksek maliyetleri müşterilerine yansıtmaya çalışan ABD'li ithalatçılar tarafından ödeniyor- Amerikan tarihindeki en büyük vergi artışlarından biri olduğunu söyledi. "Bütün bunlar Oval Ofis'te oturan tek bir insan tarafından yapıldı," dedi.