İşitme sağlığı: Sıkıştırılmış müziğe dikkat!

Ses sıkıştırma nedir?

"Bu, dosya sıkıştırması değil, dinamik sıkıştırmadır; en yüksek ve en alçak ses arasındaki farktır. Bu sıkıştırma, yükseltilmiş müzik ve kayıt (ses kaydı, mikrofon, elektrikli enstrümanlar, editörün notu) gibi alanların ortaya çıkışından miras kalmıştır," diye açıklıyor Clermont-Auvergne Üniversitesi'nde biyofizik profesörü olan ve bu sıkıştırılmış müziğin işitme sistemi üzerindeki etkisini inceleyen Profesör Paul Avan. "Bu uygulama daha sonra radyo dalgalarının menzilini genişletmeyi mümkün kıldı. Günümüzde dijital müzikte işe yaramıyor; sıkıştırılmış ses, istenmeyen seslerin ilgili seslerle karışmasını önlemek için hâlâ kullanılıyor," diye açıklıyor Pasteur Enstitüsü'ndeki İnsan İşitme Bilimi Araştırma ve İnovasyon Merkezi (Ceriah) direktörü biyofizikçi.

Video konferans yoluyla, platformlarda, radyoda, televizyonda

Müzik, yumuşak ve yüksek sesler arasında geçiş yapıyor. Yumuşak sesler söz konusu olduğunda, trafik, kalabalık, araba motoru vb. gibi arka plan gürültüleri tarafından bastırılabiliyorlar. "Yayıncılar ve mühendisler daha sonra sesleri belirli bir desibel seviyesinin altına iner inmez yükseltme fikrini ortaya attılar. Bu nedenle, bilinçli olarak tüm sessizlikleri ortadan kaldırmak ve böylece çevre gürültüsünün sessizlik anlarına sızmasını önlemek tercih edildi," diye açıklıyor Paul Avan. Ses de daha tutarlı: artık ne çok yüksek ne de çok yumuşak sesler var.

Bu işlem reklamlarda, radyoda, akıllı telefon kullanırken ve bazı müzik yayın platformlarında görülür. Son zamanlarda sıkıştırılan sesler arasında konuşma da vardır. "Görüntülü konferanslarda çoğu platform sesi sıkıştırır, böylece konuştuğunuzda yalnızca siz duyulursunuz. Konuşmanın seviyesi yükseltilir, aynı zamanda nefes alışlar, ağız sesleri ve çevredeki tüm sesler de yükseltilir." Bu sıkıştırmanın işitme sağlığı açısından bir sorunu var mı? Profesör Avan, "Çok kısa süreler için bile olsa, sessizlikleri sürekli olarak ortadan kaldırarak, işitme sistemi artık kendini toparlayamaz," diye açıklıyor.

Hasarlı işitsel nöronlar

Sıkıştırılmış müziğin etkisini belirlemek için, kendisi ve ekibi, insanlarınkine benzer bir işitme sistemine sahip kobayları, bir gece kulübünde izin verilen ses seviyesinde (102 dB) 4 saat boyunca aşırı sıkıştırılmış müziğe maruz bıraktı. Başka bir grup, aynı desibelde, ancak sıkıştırılmamış olarak aynı parçaya maruz bırakıldı. Sonuçlar: Aşırı sıkıştırılmış müziğe maruz kalan grupta işitme yetenekleri etkilenmedi, ancak işitsel nöronlar kalıcı bir verimlilik kaybı yaşadı; diğer grup bu yetenekleri sadece birkaç saat içinde geri kazandı. "Beyin tarafından yönetilen akustik refleksin (iç kulağı gürültüden koruyan, editörün notu) kapasitesi, bir hafta boyunca yarı yarıya azaldı. Sadece 4 saatlik maruziyetten sonra bu yeteneklerin bir hafta boyunca geri kazanılmaması, bunun basit bir işitsel yorgunluk değil, bir hasar olabileceği anlamına geliyor," diye öne sürüyor bilim insanı. "Başka nöronlar da hasar görmüş olabilir, ancak hepsini nasıl ölçeceğimizi bilmiyoruz."

Çoğumuz, ister müzik dinliyor ister görüntülü konferans yapıyor olalım, sıkıştırılmış sese maruz kaldığımızın farkında değiliz. Bilim insanı, "Ama bazen kendimizi bitkin hissediyoruz, aşırı çalıştığımız hissine kapılıyoruz," diye açıklıyor.

Paul Avan ve ekibi tarafından yürütülen yeni bir çalışma, sıkıştırmaya ek olarak, bazı müzik türlerinin işitsel yorgunluğa neden olurken bazılarının neden olmadığını gösteriyor. Bunun parçanın klasik, rock, metal, caz veya rap olmasıyla hiçbir ilgisi yok. "Bu sefer devreye giren spektral paletin zenginliği. Özellikle çeşitli müzik parçalarında orta, bas ve tiz seslerin yoğun olduğu şarkılar." Bir müzik parçasında işitsel sisteme zarar verebilecek şeyin tam olarak ne olduğu henüz belirlenemedi.

Lütfen dikkat: Ses Haftası boyunca, profesyoneller tarafından bir ses kalitesi etiketi önerilecek. Paul Avan, "Bu etiketin ortaya çıkışı, insanlara dinledikleri müziğin kalitesini takdir etmeleri için gerekli araçları nihayet sağlayacak," diye ekliyor.

Covid-19: Aşılama sayesinde Avrupa'da 1,4 milyon hayat kurtarıldı