Beyin ölümü gerçekleşmiş insanların tıbbi deneylerde kullanılması: Biyoetik sınırlarında yeni tartışma

Dört ünlü Amerikalı bilim insanı bu perşembe günü zorlu ama acil bir tartışmayı masaya getiriyor. Kaliforniya Üniversitesi ve New York Üniversitesi'nden araştırmacılar, hastanelerde beyin ölümü gerçekleşmiş cesetlerin tıbbi deneyler yapmak ve şu anda ölümcül olan hastalıklara yönelik tedavilerin keşfini ilerletmek amacıyla kullanılmasını talep ediyor. Science dergisinde yayımlanan çağrıda, bu stratejinin halihazırda istisnai olarak ABD ve Çin'de genetiği değiştirilmiş domuz organlarının insanlara ilk nakillerini test etmek için kullanıldığı belirtilirken, organların ayrıca ilaç, deneysel DNA düzenleme tedavileri ve diğer modern gen terapilerini test etmek için de kullanılması önerildi.

Biyoetikçi Brendan Parent ve nörobilimciler Neel Singhal , Claire Clelland ve Douglas Pet'ten oluşan dört yazar, bilim insanlarının "tek bir fizyolojik olarak korunmuş ölü üzerinde yüzlerce, hatta binlerce eş zamanlı karşılaştırmalı deney yürütebileceğini" savunuyor. İmzacılar yeni bir terim ortaya attılar: PMD, fizyolojik olarak korunan ölü anlamına geliyor. "Bildiğimiz kadarıyla, PMD araştırma modelleri, önemli potansiyellerine rağmen ilaç keşfi için araştırılmadı" görüşünü savunuyorlar.

1988 yılında New York Eyalet Üniversitesi'nin Stony Brook kampüsündeki bir ekip, beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişinin bedenini kullanarak yeni bir kan sulandırıcı tedaviyi test etti. Bu deney, ahlaki ve dini sonuçları konusunda bir tartışmayı da beraberinde getirdi. 2002 yılında Teksas Üniversitesi MD Anderson Kanser Merkezi'ndeki bir grup, insan kan dolaşımının ayrıntılı bir moleküler haritasını oluşturmak için başka bir organı kullandı . Bunlar, çağrının dört yazarının Science dergisinde bulduğu tek yayınlanmış çalışmalardır.

Beyin ölümü, beyin fonksiyonlarının tamamen ve geri döndürülemez biçimde kaybı anlamına gelir. Beynin hala aktif olduğu komayla alakası yok. İspanyol Yoğun Bakım, Kritik Bakım ve Koroner Bakım Üniteleri Derneği'ne göre beyin ölümü, tüm klinik ve yasal amaçlar bakımından ölüm anlamına geliyor.

Hukukçu Federico de Montalvo Jääskeläinen , 2022 yılına kadar hükümetin bilimsel etik alanındaki en yüksek danışma organı olan İspanyol Biyoetik Komitesi'ne başkanlık ediyordu. Ona göre, tıpkı bir cesedin bilime bağışlanmasının mümkün olduğu gibi, beyin ölümü gerçekleşmiş bir bedenin de bilime bağışlanması mümkün. "Konu resmen ve hukuken ölmüştür" diye vurguluyor. "Sorun, ilgili tarafın önceden bir bağış beyanı veya beyanı olmadığında ne yapılabileceğidir. Bireyin bedeni kullanılabilir mi? Bir aile üyesi yetki verdiğinde kullanılabilir mi? Bu durumda, konu karmaşıklaşır. Hatta organ bağışında olduğu gibi, bir vazgeçme modeli olarak bile düşünülebilir, yani isteğimizi ifade etmediğimiz sürece hepimiz evrensel bağışçıyız," diye düşünüyor Madrid'deki Comillas Papalık Üniversitesi'nden De Montalvo Jääskeläinen.

Birden fazla insan bedeninin makinelere bağlı olduğu görüntü, Matrix filmindeki gibi kıyamet sonrası bilimkurgu sahnelerini hatırlatabilir; ancak gerçeğin bununla hiçbir ilgisi yoktur. Beyin ölümü gerçekleşen hastalar ancak kendilerinin veya yakınlarının önceden onayıyla üniversite hastanelerinin yoğun bakım ünitelerinde kullanılabilecek.

Dört yazar, beyin ölümü gerçekleşmiş bedenlerin, bir müdahalenin günler boyunca süren etkilerini analiz etmek için ideal olduğunu, ancak "PMD araştırma modelinin aylar veya yıllar süren uzun vadeli çalışmalarda mutlaka yararlı olmayacağını" belirtiyor. De Montalvo Jääskeläinen, organ bağışı durumunda ölen bağışçının zaten nefes almaya devam ettiğini savunuyor. "Eğer [beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin bedenleri üzerinde yapılan] araştırmalar bağışa benzer bir sürede yapılıyorsa, bir sorun görmüyorum" diye açıklıyor. "Sonuç olarak, İspanya'da organ bağışına ilişkin yasal çerçevemiz göz önüne alındığında, konunun daha önceden onaylanmış olması ve araştırmanın kamu yararı taşıması koşuluyla organ bağışı kabul edilebilir," diye sonuca varıyor.

Çin'in Xian kentindeki Xijing Askeri Hastanesi'nden bir cerrah ekibi, bir ay önce ilk kez bir kişiye transgenik domuz karaciğeri naklinin "başarılı" olduğunu duyurdu. Alıcı, 2021'den bu yana ABD'deki New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi'nde domuz kalp ve böbreklerini içeren benzer ameliyatlarda da görüldüğü gibi beyin ölümü gerçekleşmiş 50 yaşındaki bir erkekti.

Murcia'daki Virgen de la Arrixaca Hastanesi'nden Cerrah Pablo Ramírez , insan karaciğeri bulunmadığı takdirde, fulminan karaciğer yetmezliği olan üç kişiye genetiği değiştirilmiş domuz karaciğeri nakli için yetki talep etti. "Beyin ölümü gerçekleşmiş, kalbi çalışan bir insan modeli, transgenik domuz organları kavramını test etmek için şüphesiz uygundur" diyor.

Ramírez bu stratejinin “iki sınırlayıcı faktörüne” işaret ediyor. Dört Amerikalı yazarın paylaştığı görüşe göre, beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişinin bedeni bilimsel araştırmalardan ziyade öncelikle organ bağışı için kullanılmalı. Cerrah, "İkinci sınırlayıcı etken ise beyin ölümü gerçekleşmiş bir kişide kalbin atmaya devam edebilme süresidir. Bu süre en iyi ihtimalle birkaç hafta veya birkaç günle sınırlıdır" diye açıklıyor. Bu nedenle, diye devam ediyor, "bu muhtemelen insanlara yapılan transgenik domuz organ nakillerinin uzun vadeli fizyolojik işleyişini araştırmak için yararlı olmayacak bir modeldir" ancak Çin'deki gibi bir deneyin işe yaradığını göstermek ve Murcia'daki gibi daha iddialı denemelerin onaylanmasını kolaylaştırmak için yararlı olacaktır. Bu denemede üç kişi, ölen bir donörden insan karaciğeri bulunana kadar birkaç gün boyunca domuz karaciğeri alacaktır. Dört Amerikalı yazara göre "bilimi ilerletme potansiyeli muazzam."