Yapay zekanın kullanımı büyük ve küçük şirketler arasındaki uçurumu açıyor

Teknoloji baş döndürücü bir hızla ilerliyor ve dünya dilini çıkararak yürüyor. Toplumlar etkileşim kurmanın yeni yollarını keşfediyor ve şirketler de bu gelişime ayak uydurabilmek için yapılarını yeniden şekillendiriyor. Ama hepsi, özellikle de en küçükleri bunu başaramıyor. UGT sendikası, INE veya Eurostat gibi kuruluşların anket sonuçlarına dayanarak hazırladığı İspanyol Şirketinin Dijitalleşmesi başlıklı raporunun altıncı baskısında bunu kınadı. Raporda, şirketlerin büyüklüklerine göre dijital uçurumun , özellikle yapay zekaya yapılan yatırımlar açısından büyümeye devam ettiği uyarısında bulunuldu. Geçtiğimiz yılın başında 250 ve üzeri çalışanı olanlar, 2023'ün aynı dönemine göre katkı payını yüzde 3,14 artırırken, 50-249 çalışanı olanlar ise yüzde 30,9 azalttı.

Sendika raporunda, yapay zekaya dayalı araçların kullanımının İspanyol şirketleri arasında yaygın bir eğilim olduğu, son bir yılda kullanımının genel olarak %4,65 oranında arttığı belirtiliyor. Ancak bu yeni teknolojilerin büyük çoğunluğu 250’den fazla çalışanı olan büyük şirketler (%45,29) tarafından kullanılırken, orta ölçekli şirketler (%21,17), küçük şirketler (%9,54) ve mikro şirketler (%7,48) tarafından çok geride bırakıldı. Ayrıca, kaynakları daha az olanlar arasında yapay zeka kullanımı üç puan, bulut (bulutta bilgi depolama) kullanımı ise yüzde 6'dan fazla arttı.

Tüm firmaların yeni çalışma araçlarıyla birlik olma isteğini yansıtan bu rakamlara rağmen, UGT'ye göre bu hareketin gücü, tam gaz giden bir treni yakalamaya henüz yetmiyor. Metinde, "Kurumların yeni teknolojiler konusunda atıp tutmaları, farklı nüanslarla her yıl tekrarlanan bir gerçektir, ancak teknolojik modernleşmeye karşı duyulan nefret tarafından yönetilmeye devam edilmektedir" uyarısı yapılıyor. "Bu ilgisizliğin sonuçları, daha az kas gücüne, daha az çeşitliliğe ve potansiyele sahip, dolayısıyla çok daha az rekabetçi bir ekonomidir; bu da bizi ekonomik döngülere çok bağımlı hale getirir ve gelecekteki krizlere karşı savunmasız hale getirir" diye yakınıyor.

Raporda bu iddiayı desteklemek için, Avrupa İstatistik Kurumu'nun (Eurostat) Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) sektörünün farklı ülkelerin ekonomilerine sağladığı katma değere ilişkin araştırmasına atıfta bulunuluyor ve bu sınıflandırmada İspanya, %4'ten daha düşük bir yüzdeyle en altta yer alıyor; bu oran, bir önceki yılki %3,6'lık oranla hemen hemen aynı kalmış durumda.

Şirketlerdeki teknolojik motivasyon eksikliğinin nedenlerini ortaya çıkarmayı amaçlayan UGT raporu, Ionos firması tarafından yapılan bir analize verilen yanıtları topladı. Analize göre şirketlerin %68'i, maliyetlerin en büyük sıkıntıyı oluşturduğunu, bunu zaman eksikliği (%61), bilgi eksikliği (%61) ve güvenlik ve veri koruma korkusu (%59) takip ediyor. Bu sonuçlar, şirketlerin BİT prosedürlerini uygulamada önündeki en büyük engelin “ uzmanlaşmış bilgi eksikliği ” olduğunu gösteren INE tarafından sunulan sonuçlarla destekleniyor; şirketlerin %79’u bu argümana katılıyor.

Bu yavaşlama, son yıllarda teknik beceri gerektiren işlere başvuran kişi sayısında semptomatik bir düşüşe yol açıyor. UGT raporuna göre, İspanyol şirketleri arasında BİT uzmanlarının varlığı %15,7'ye düştü. Bu rakam 2007'den bu yana en düşük seviye ve 2015'e göre 11 puan daha az. 2023-2024 yılları arasında bu varlık neredeyse bir puan düşerek, üç yıl üst üste düşüş yaşadı. Büyüklüklerine göre bakıldığında, küçük işletmelerde (10-49 çalışan) bugün 2014'e kıyasla bu nitelikli çalışanların yalnızca yarısı kalmış durumda - on yıl içinde bu rakam %20'den %10'a çıktı. Büyük şirketlerde bile işe alımlarda gözle görülür bir yavaşlama var. Kadrolarda asgari düzeyde yer alan (yüzde 14,6) İspanya, Yirmi Yedili arasında sıralamanın sonlarına yerleşirken, sadece Romanya (%13,2) ve İtalya'nın (%12,4) önünde yer alıyor.

Daha az rekabet

Çalışmanın en açıklayıcı bölümlerinden bir diğeri de İspanya'da üretilen dijital iş ile sınırlar dışında üretilen dijital iş arasındaki farkı ölçen ticaret açığı olarak bilinen konuyla ilgili. Bu iki değişkeni hesaba kattığımızda, ulusal iş hacmi 2023 yılında %30,2 seviyesinde kalırken, 2022 yılına göre 2 puan, 2014 yılında ise %41,6 seviyesindeyken bu oran 10 puandan fazla düştü. Raporda, "Bu büyük uçurum, şirketlerimizin dijital rekabet gücünün vahim durumunu mükemmel bir şekilde yansıtıyor" ifadesi yer alıyor. “Pazarın büyük bir bölümünü oligopolistik bir şekilde tekeline alan dijital devlerin muazzam gücünün ötesinde -ki bu tüm Avrupa için ortak bir kötülüktür ve AB'nin jeostratejik kapasitesini baltalamaktadır- gerçek şu ki şirketlerimizin çevrimiçi dünyaya girmesi ve rekabet etmesi (ve sonrasında bu dünyada kalması) çok zor” diye ekliyor.

Büyük ve küçük işletmeler arasındaki uçurumu kapatma çabasıyla metin, kamu yardımı, fon kampanyaları ve kurumsal sponsorlukların mevcut sağlanmasına "yeni eylem hatları eklenmesini" savunuyor. "Dijital dönüşüm nihayetinde herkes için refah anlamına gelmeli, sadece birkaç kişi için büyüme değil. Ve dolayısıyla diyalog, diyalog, müzakere ve uzlaşı süreçlerinin sürdürülmesinin gerekliliği ortaya çıkıyor" şeklinde sonuca varıyorlar. Metinde, "Şirketlere yeni teknolojilere yatırımlarını radikal biçimde artırmaları için teşvikler sağlamalı, bunları üretim süreçlerine, değer zincirlerine ve iş yapma ve örgütlenme biçimlerine gerçek anlamda dahil etmeli ve bunu da her zaman kapsamlı, titiz ve kalıcı bir bakış açısıyla yapmalıyız" denildi.