NASA, Mars yüzeyinden ilk kez auroraları yakaladı: Bu gizemli yeşil parıltı

Mars, insanlık için her zaman belli bir gizemi çağrıştırmıştır . NASA ve Çin gibi diğer uzay ajanslarının komşu gezegenimize gönderdiği sayısız görev sayesinde, giderek daha fazla gizemi çözüyoruz . Bilim insanları ve gök bilimcilerin aklına gelmeyen şey , Mars semalarında, Dünya'daki hepimizi büyüleyen bir fenomeni bulabilecekleriydi .

NASA, ilk kez yüzeyinden görülebilen bir aurora yakaladı ; üstelik bunu, ultraviyole sensörlere ihtiyaç duymadan, doğal ışıkta gerçekleştirdi. Mart 2024'te yaşanan güçlü güneş fırtınasının ardından Mars semalarında yeşil bir parıltı belirdi .

Keşif, kamera ve sensörleriyle görüntüler yakalayan Perseverance gezgini sayesinde mümkün oldu. Olay, gezegenin atmosferini incelemekte uzmanlaşmış MAVEN yörünge aracı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) Mars Express misyonundan gelen verilerle de doğrulandı.

Norveç'teki Oslo Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı ve keşfi bildiren Science Advances çalışmasının baş yazarı Elise Knutsen, "Bu heyecan verici keşif, aurora araştırmaları için yeni olanaklar sunuyor ve auroraların Mars yüzeyinde gelecekteki astronotlar tarafından görülebileceğini doğruluyor." diyor .

Mars'ta manyetik alan yoksa auroraları görmek nasıl mümkün olabilir?

Dünya'da, Kuzey Işıkları gibi auroralar da, manyetik alanımızın Güneş'ten gelen parçacıkları kutuplara doğru saptırması, burada atmosfere çarparak muhteşem renkler oluşturması sonucu meydana gelir.

Ancak Mars'ın küresel bir manyetik alanı yoktur . Milyarlarca yıl önce çekirdeğinin onu aktif tutacak yeterli enerjiyi üretmeyi bırakmasıyla bu özelliğini kaybetti.

Ancak kabuğunun belirli bölgelerinde sanki yer altına gömülü mıknatıslarmış gibi küçük manyetik alanlar korur . Güneş'te güçlü bir fırtına yaşandığında, bu alanlar parçacıkları Mars atmosferine doğru saptırabilir ve aynı etki burada da meydana gelir: Oksijen uyarılır ve tıpkı gezegenimizde olduğu gibi yeşil ışık yayar.

Aradaki fark , Mars'ta auroraların sadece kutuplara yakın yerlerde değil, gökyüzünün herhangi bir yerinde ortaya çıkabilmesidir .

Görsel gösterinin ötesine geçen bir keşif

Mars'taki auroralar şimdiye kadar sadece ultraviyole ışık altında ve uzaydan tespit edilebilmişti. İlk kez yerden ve görünür ışık altında görüldüler .

Bu fenomen özellikle NASA'nın Perseverance uzay aracının bulunduğu Mars'taki Jezero kraterinden gözlemlendi. Bu uzay aracının MEDA hava istasyonu, İspanya'daki Ulusal Havacılık ve Uzay Teknolojisi Enstitüsü'nde (INTA) tasarlanıp üretilen bir RDS (Radyasyon ve Toz Sensörü) sensörü taşıyor.

Bu, gelecekteki insanlı görevler için önemli bir adımdır, çünkü güneş fırtınalarının Mars'ı nasıl etkilediğini anlamak , riskleri tahmin etmeye ve teknolojiyi korumaya yardımcı olur .