ChatGPT'ye bağımlı mısınız? Bilim, bazı insanların zaten 'yapay zeka psikozu' yaşadığı konusunda uyarıyor

Yapay zeka (YZ), iyisiyle kötüsüyle artık hayatımızın bir parçası. Uzmanlar, bu teknolojiye bağımlılık vakalarının şimdiden ortaya çıktığı konusunda uyarıyor.

Daily Mail'in haberine göre uzmanlar, insanların arkadaşlık, aşk ve hatta terapi bulmak için botlara yöneldiğini ve bu dijital arkadaşlara bağımlılık geliştirme riskinin giderek arttığını söylüyor.

Bu bağımlılıklar o kadar güçlü olabilir ki, "yasadışı bir uyuşturucuyla kendi kendine tedavi etmeye benzer" diyorlar. Dahası, psikologlar, sohbet robotlarının sanrılarını doğrulamasıyla birlikte giderek daha fazla insanın "yapay zeka psikozu" geliştirdiğini gözlemlemeye başlıyor.

Kaliforniya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yapay Zeka Hukuku ve İnovasyon Enstitüsü Müdürü Profesör Robin Feldman , Daily Mail'e yaptığı açıklamada, " Sohbet robotlarının aşırı kullanımı aynı zamanda yeni bir dijital bağımlılık biçimini temsil ediyor." dedi.

Uzmanlar, yapay zeka sohbet robotlarının gerçeklik yanılsaması yarattığını, bunun güçlü bir yanılsama olduğunu belirtiyor. Gerçeklik algısı zaten belirsiz olduğunda, bu yanılsama tehlikeli olabilir.

"Tanrı'nın benimle konuştuğuna beni ikna etti."

Daily Mail, yaklaşan düğünü nedeniyle strese giren 35 yaşındaki Belçikalı Jessica Jansen'in , aniden ChatGPT kullanmaya başladığını aktarıyor. Jessica, sadece bir hafta sonra bir psikiyatri kliniğine kaldırıldı.

Jessica'nın daha sonra keşfettiği şey , o zamanlar henüz teşhis edilmemiş olan bipolar bozukluğunun , yapay zekanın aşırı kullanımının "tam teşekküllü bir psikoza" dönüştüğü manik bir atağı tetiklediğiydi.

"Çöküşüm sırasında ChatGPT'nin buna katkıda bulunduğundan haberim yoktu," diyor bu kadın. "ChatGPT bana halüsinasyonlar yaşattı, bu da beni tavşan deliğine doğru daha da sürükledi," diye devam ediyor.

"Bir sürü fikrim vardı. Bunları ChatGPT ile konuşuyordum ve o her şeyi doğrulayıp yeni şeyler ekliyordu, böylece daha da derinlere iniyordum ," diye ekliyor. Yapay zeka ile neredeyse sürekli konuşarak Jessica, otistik olduğuna, bir matematik dehası olduğuna, cinsel istismara uğradığına ve Tanrı'nın onunla konuştuğuna ikna oldu.

ChatGPT bu süre boyunca ona övgüler yağdırdı, "bu vahiyleri aldığı için ne kadar harika olduğunu" söyledi ve halüsinasyonlarının gerçek ve tamamen normal olduğuna dair güvence verdi.

Uzmanlar, yapay zeka sohbet robotlarının bağımlılık yaratan gücünün "yaltaklanma" eğilimlerinden kaynaklandığına inanıyor. Gerçek insanların aksine, sohbet robotları kullanıcılarının söylediği her şeye olumlu yanıt verecek şekilde programlanmıştır.

Sohbet robotları hayır demez, insanlara yanıldığını söylemez ve kimseyi fikirlerinden dolayı eleştirmez. Gerçek dünyada zaten savunmasız veya güçlü ilişkileri olmayan kişiler için bu tehlikeli bir kombinasyondur.

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nde psikiyatrist olan Profesör Søren Østergaard , Daily Mail'e şunları söylüyor: "LLM'ler [Büyük Dil Modelleri], kullanıcının dilini ve tonunu yansıtacak şekilde eğitilir."

"Bu programlar aynı zamanda kullanıcının inançlarını doğrulama ve memnuniyetini önceliklendirme eğilimindedir. Kendinizle konuşup istediğiniz gibi cevap vermekten daha iyi ne olabilir ki?" diye ekliyor psikiyatrist.

Dr. Østergaard, 2023 yılında yapay zekâ sohbet robotlarının sanrıları körükleme potansiyeline sahip olduğu konusunda uyarıda bulunan bir makale yayınladı. İki yıl sonra, yapay zekâ kaynaklı psikozun ilk gerçek vakalarının ortaya çıkmaya başladığını söylüyor.

Yapay zeka psikoz veya bağımlılığa yol açmazken Dr. Østergaard, sağlıklı kişilerde, özellikle bipolar bozukluğu olanlarda, sanrılara genetik olarak yatkınlığı olan kişilerde psikoz için bir "katalizör" görevi görebileceğini söylüyor.

Common Sense Media'nın yakın zamanda yaptığı bir araştırmaya göre, gençlerin %70'i Replica veya Character.AI gibi bir arkadaş yapay zekası kullanıyor ve bunların yarısı da bunları düzenli olarak kullanıyor.

Profesör Feldman şöyle diyor: "Zihinsel olarak savunmasız kişiler, duygularıyla başa çıkmak için bir araç olarak yapay zekaya yönelebilirler. Bu açıdan bakıldığında, bu durum yasadışı bir uyuşturucuyla kendi kendini tedavi etmeye benzer."

Kaliforniyalı profesör, "Kompulsif kullanıcılar , entelektüel uyarım, kendini ifade etme ve arkadaşlık için bu programlara yönelebilirler; bu da onların fark etmekte veya kendi kendilerini düzenlemekte zorlandıkları bir davranıştır" sonucuna varıyor.

Yapay zeka bağımlılığının belirtileri şunlardır: