Dünya prömiyeri: Meksikalılar ülkenin jürisini seçiyor

Meksika , Pazar günü ilk kez referandumla yargıçlarını seçti. Vatandaşların Latin Amerika ülkesinin yargı personelini belirlemesi için eşsiz bir fırsat. Meksika'daki Yüksek Mahkeme'ye kadar her düzeyde. Toplamda federal düzeyde 881 hakim pozisyonu ve yerel düzeyde 1.749 ilave hakim ve savcının doğrudan seçimi gerçekleştirildi.

Anketlere göre, halkın büyük çoğunluğu yeni seçim türüne olumlu bakıyor. Pek çok Meksikalı, yargı sistemini aşırı derecede etkisiz ve yozlaşmış olmakla eleştiriyor.

Yüzde 13'lük iyi bir seçmen katılımı

Ancak seçimlerin karmaşık yapısı ve farklı mahkemeler için binlerce az bilinen adayın yer alması, yaklaşık 100 milyon seçmenin büyük bir kısmını caydırmış görünüyor. Meksika Seçim Otoritesi Başkanı Pazar günü televizyonda yaptığı açıklamada, seçmen katılımının yüzde 12,57 ile 13,32 arasında olduğunu söyledi.

Cumhurbaşkanı Claudia Sheinbaum ise video konferans yoluyla yaptığı konuşmada, "tam bir başarı"dan söz etti. Sheinbaum, plebisitin eşsizliğini vurguladı. "Tarihte ilk kez" yaklaşık 13 milyon Meksikalı kadın ve erkek yeni yargıç seçme hakkını kullandı.

Hakimlerin seçimi, Sheinbaum'un sol görüşlü hükümetinin anayasa reformunun bir parçası. Hükümet, reformu yargıdaki "yolsuzluk" ve hakimlerin "imtiyazları" ile gerekçelendiriyor.

Ancak eleştirmenler, bunun adalet sistemini siyasallaştırabileceğinden ve seçilmiş yargıçların ülkenin güçlü uyuşturucu kartelleri tarafından etkilenebileceğinden endişe ediyor. Ayrıca anayasal organların karşılıklı denetimi ve dolayısıyla kuvvetler ayrılığı sistemi de tehlikeye girmektedir. Seçim öncesinde ABD ve aralarında İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün de bulunduğu insan hakları örgütleri, Meksika'da yargı bağımsızlığının aşınacağı uyarısında bulunmuştu.

Hakim seçilebilmek için resmi şartlar; hukuk fakültesini bitirmiş olmak, hukuk mesleğinde deneyim sahibi olmak ve resmi ifadeye göre "iyi bir üne" sahip olmaktır. Ayrıca yargıçlık görevine aday olanların sabıka kaydının olmaması gerekiyor.

Tartışmalı adaylar

Ancak binlerce başvuru arasından bazılarının sorunlu olduğu düşünülüyor. Örneğin Durango eyaletinde, uyuşturucu kaçakçılığı suçundan ABD'de beş yıldan fazla hapis yatan bir adam hakimlik başvurusunda bulundu. ABD'de tutuklu bulunan uyuşturucu baronu Joaquín "El Chapo" Guzmán'ın eski avukatı, Chihuahua'da ceza hakimi olmak istiyor.

Mevcut yargıçlar Yasmín Esquivel ve Lenia Batres ile yerli avukat Hugo Aguilar, Yüksek Mahkeme başkanlığı için en umut vadeden adaylar olarak görülüyordu. Üçü de iktidardaki Morena partisine yakın. Sayım işleminin karmaşıklığı göz önüne alındığında, seçim enstitüsü ilk teyitli sonuçları Salı günü açıklayacak.

AR/pgr (afp, epd)