Meksika: Adidas tasarımcısı yerli halktan af diledi

ABD'li tasarımcı Willy Chavarria, Meksika'dan gelen intihal iddialarının ardından derin pişmanlığını dile getirdi. Sözde spor ayakkabı sandaleti tasarımını "Oaxaca topluluğuyla doğrudan ve anlamlı bir iş birliği içinde" geliştirmediği için derin pişmanlık duyduğunu belirterek özür diledi. Tasarım için Meksika'nın güneyindeki Oaxaca eyaletinden geleneksel bir tasarımın "kullanıldığını" belirtti.

Chavarria, sandaletin "orijinal tasarımın ortaya çıktığına inanılan Hidalgo Yalalag köyü topluluğunun hak ettiği saygı ve işbirlikçi yaklaşıma" uymadığını kabul etti.

Babası Meksika kökenli olan tasarımcı, spor giyim üreticisi Adidas ile birlikte "Chavarria Oaxaca Slip On" adlı spor ayakkabı sandaletini tasarladı. Küresel şirket Adidas'ın merkezi, Almanya'nın güneyindeki Bavyera eyaletine bağlı Herzogenaurach şehrinde bulunuyor.

"Benzersiz tasarım benimsendi"

Sandaletin piyasaya sürülmesinin ardından Meksika'da büyük bir öfke fırtınası koptu. Temsilci Isaías Carranza, sosyal medya hesabından Adidas ve Chavarria'nın "Hidalgo Yalalag köyü halkının geleneksel huaraches'lerinin (sandaletlerinin) benzersiz tasarımını benimsediğini" yazdı.

Oaxaca eyalet valisi Salomón Jara, sandaletlerin sadece Oaxaca'da bulunan bir "huarache modeli" olduğunu iddia ederek Chavarria'yı dava etmekle tehdit etti.

Meksika'daki yetkililer satışların durdurulmasını talep ediyor

Eyalet Kültür Bakanlığı, yerli halkların izni olmadan kültürel öğelerin ticari amaçlarla kullanılmasının "toplu haklarımızın ihlali" olduğunu açıkladı. Bakanlık, Adidas'ı sandalet satışını durdurmaya ve Yalalag topluluğuyla diyalog ve tazminat süreci başlatmaya çağırdı.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum da çatışmaya müdahil oldu. Bunun kolektif fikri mülkiyet meselesi olduğunu vurguladı. Sheinbaum, Cuma sabahı düzenlediği basın toplantısında, "Tazminat olmalı" diye talepte bulundu.

Adidas konuşmaya istekli

Meksika hükümetinden yapılan açıklamaya göre Adidas, Oaxaca yetkilileriyle görüşmeyi kabul etti.

Meksika'da siyasetçiler, moda şirketlerini yerli sanat veya tasarımları danışmadan kullanmakla defalarca suçladı. Çin'deki online perakendeci Shein'e, İspanya'daki moda zinciri Zara'ya ve Venezuelalı tasarımcı Carolina Herrera'nın moda evine davalar açıldı.

se/AR (afp, kna, epd, ap, rtr, dpa)