Wulkan Kilauea na Hawajach wyrzuca lawę po raz 31. od grudnia

HONOLULU — W piątek wulkan Kilauea na Hawajach wznowił erupcję, wyrzucając łuk lawy na wysokość 30 metrów (100 stóp) w powietrze i na całą powierzchnię dna krateru szczytowego.

Był to 31. wybuch stopionej skały na Kilauea od grudnia , co jest odpowiednio wysoką częstotliwością w przypadku jednego z najaktywniejszych wulkanów świata .

Północny otwór wentylacyjny w kraterze szczytowym zaczął nieprzerwanie tryskać rano, a kilka godzin później lawa wylała się. Po południu otwór zaczął wystrzeliwać fontanny lawy.

Erupcja miała miejsce wewnątrz krateru szczytowego, więc żaden dom nie był zagrożony.

Kilku szczęśliwców, mieszkańców i turystów, będzie miało okazję zobaczyć Park Narodowy Wulkanów Hawajskich z pierwszego rzędu . Jeśli przeszłość jest wskazówką, setki tysięcy innych osób będzie oglądać popularne transmisje na żywo, możliwe dzięki trzem kątom kamery ustawionym przez US Geological Survey.

Za każdym razem, gdy słyszy o powrocie lawy, wolontariuszka Służby Parku Narodowego Janice Wei spieszy się, by robić zdjęcia i filmy krateru Halemaumau – który według rdzennej tradycji hawajskiej jest domem bogini wulkanu Pele . Powiedziała, że ​​kiedy stopiona skała wystrzeliwuje wysoko niczym fontanna, dźwięk przypomina ryk silnika odrzutowego lub rozbijające się fale oceanu. Czuje jej ciepło z odległości ponad mili.

„Każda erupcja sprawia, że ​​czuję się, jakbym siedział w pierwszym rzędzie na najbardziej niezwykłym widowisku natury” – powiedział Wei w e-mailu.

Kilauea leży na wyspie Hawai'i, największej wyspie archipelagu hawajskiego . Znajduje się około 320 kilometrów na południe od największego miasta stanu, Honolulu, położonego na Oahu.

Oto, co warto wiedzieć o najnowszej erupcji wulkanu Kilauea:

Dolna komora magmowa pod kraterem Halemaumau otrzymuje magmę bezpośrednio z wnętrza Ziemi z szybkością około 5 jardów sześciennych (3,8 metra sześciennego) na sekundę, powiedział Ken Hon, naukowiec kierujący Hawajskim Obserwatorium Wulkanicznym. Komora rozsadza się jak balon i wtłacza magmę do górnej komory. Stamtąd jest ona wypychana na powierzchnię przez szczeliny.

Jak powiedział Hon, magma od grudnia wypływa na powierzchnię tą samą drogą, co oznacza, że ​​zarówno pierwsze uwolnienie, jak i kolejne epizody były częścią tej samej erupcji.

Wiele z nich przedstawia lawę wznoszącą się w powietrze, w niektórych przypadkach na wysokość ponad 300 metrów . Fontanny powstają częściowo dlatego, że magma – zawierająca gazy uwalniane podczas unoszenia się – przemieszcza się na powierzchnię przez wąskie, przypominające rury otwory.

Rozprężająca się magma jest ograniczona przez cięższą magmę, która wyrzuciła gaz pod koniec poprzedniego epizodu. W końcu gromadzi się wystarczająco dużo nowej magmy, aby wypchnąć odgazowaną magmę, która wystrzeliwuje jak butelka szampana, którą wstrząśnięto przed otwarciem korka.

To już czwarty raz od 200 lat, kiedy Kilauea wystrzeliwuje w powietrze fontanny lawy w powtarzających się epizodach. Ostatnim razem, gdy Kilauea podążał tym schematem, takich epizodów było więcej: erupcja, która rozpoczęła się w 1983 roku, rozpoczęła się od 44 sesji wystrzeliwania fontann. Były one jednak rozłożone na trzy lata. Fontanny pojawiły się w odległym miejscu, więc niewielu miało okazję je zobaczyć.

Pozostałe dwa miały miejsce w 1959 i 1969 roku.

Naukowcy nie wiedzą, jak zakończy się obecna erupcja ani jak może się zmienić. W 1983 roku ciśnienie magmy wzrosło na tyle, że Kilauea otworzyła otwór na niższej wysokości i zaczęła stale wyciekać lawę, zamiast okresowo wytryskiwać z wyższej wysokości. Erupcja trwała w różnych formach przez trzy dekady i zakończyła się w 2018 roku.

Coś podobnego mogłoby się powtórzyć. Albo obecna erupcja mogłaby się zatrzymać na szczycie, gdyby wyczerpały się jego zasoby magmy.

Naukowcy są w stanie oszacować z kilkudniowym, a nawet tygodniowym wyprzedzeniem, kiedy prawdopodobnie wypłynie lawa, korzystając z czujników rozmieszczonych wokół wulkanu, które wykrywają trzęsienia ziemi i niewielkie zmiany kąta nachylenia gruntu, wskazujące, kiedy magma się unosi lub uchodzi.

„Nasza praca przypomina grupę mrówek pełzających po słoniu i próbujących zrozumieć, jak ten słoń działa” – powiedział Hon.

Fontanny lawy ostatnio stały się krótsze. Steve Lundblad, profesor geologii na Uniwersytecie Hawajskim w Hilo, powiedział, że otwór mógł się poszerzyć, przez co stopiona skała znalazła się pod mniejszym ciśnieniem.

„Nadal będziemy mieli spektakularne erupcje” – powiedział. „Będą tylko szersze i nie tak wysokie”.

Niektórzy mogą postrzegać potoki lawy jako coś destrukcyjnego. Jednak Huihui Kanahele-Mossman, dyrektor wykonawczy Fundacji Edith Kanakaʻole, powiedział, że lawa to naturalny surowiec, który twardnieje w lądzie i stanowi fundament wszystkiego, co znajduje się na wyspie Hawai'i.

Organizacja non-profit Kanahele-Mossman nosi nazwę na cześć jej babci – szanowanej nauczycielki języka i kultury hawajskiej oraz założycielki słynnej szkoły hula halau. Hālau o Kekuhi słynie z mistrzowskiego opanowania stylu hula, którego korzenie tkwią w historiach Pele i jej siostry Hiʻiaki.

Kanahele-Mossman odwiedziła krater kilka razy od początku erupcji. Początkowo patrzyła z podziwem i szacunkiem. Ale potem dostrzegała więcej szczegółów, aby móc wrócić do domu i porównać je z lawą z wielowiekowych opowieści, które przedstawia jej szkoła. Podczas pobytu w kraterze wygłaszała również przygotowaną wcześniej pieśń i składała ofiary. Niedawno zaprezentowała awa, napój z kavy, oraz lei z paproci.

„Ty, jako tancerz, jesteś gawędziarzem i niesiesz tę historię zapisaną w tych mele dalej” – powiedziała, używając hawajskiego słowa oznaczającego pieśń. „Możliwość rzeczywistego zobaczenia tej erupcji opisanej w mele jest dla nas zawsze ekscytująca, napędza nas i motywuje do trwania w tej tradycji”.

Liczba odwiedzających park wzrosła jak dotąd we wszystkich ośmiu miesiącach roku, częściowo z powodu erupcji. W kwietniu liczba odwiedzających była o 49% większa niż w tym samym miesiącu 2024 roku.

Rzeczniczka parku Jessica Ferracane zauważyła, że ​​ostatnie kilka epizodów trwało zaledwie około 10–12 godzin. Osoby chcące wziąć udział w erupcji powinny zapisać się na powiadomienia US Geological Survey, ponieważ erupcja może się zakończyć, zanim się obejrzą – dodała.

Ostrzegła, że ​​turyści powinni trzymać się wyznaczonych szlaków i punktów widokowych, ponieważ niestabilne krawędzie klifów i pęknięcia w ziemi mogą nie być od razu widoczne, a upadek może prowadzić do poważnych obrażeń lub śmierci. Małe dzieci powinny przebywać w pobliżu.

Gaz wulkaniczny, szkło i popiół również mogą być niebezpieczne. Odwiedzający w nocy powinni zabrać ze sobą latarkę.