Słowenia jako pierwsze państwo UE nałożyło embargo na broń na Izrael

„Z inicjatywy premiera Roberta Goloba słoweński rząd potwierdził decyzję zakazującą eksportu i tranzytu broni i sprzętu wojskowego z Republiki Słowenii lub przez jej terytorium do Izraela, a także importu z Izraela do Słowenii” – czytamy w oświadczeniu rządu.

Golob ogłosił tę decyzję po posiedzeniu rządu, stwierdzając, że jego kraj jest pierwszym państwem UE, które zdecydowało się na taki krok.

Dwa tygodnie temu Słowenia była również pierwszym krajem UE, który uznał dwóch izraelskich ministrów, Itamara Ben Gvira i Bezalela Smotricha, za persona non grata, oskarżając ich o wygłaszanie „oświadczeń ludobójczych” przeciwko Palestyńczykom.

W czerwcu 2024 r. Słowenia poszła w ślady Norwegii, Hiszpanii i Irlandii, uznając Palestynę za niepodległe państwo i znalazła się w gronie państw europejskich najgłośniej krytykujących działania Izraela w Strefie Gazy, a prezydent Natasa Pirc Musar nazwała ten atak ludobójstwem.

Podczas spotkania w połowie lipca 27 ministrów spraw zagranicznych UE nie osiągnęło porozumienia w sprawie zawieszenia kontrowersyjnego układu stowarzyszeniowego UE-Izrael, obejmującego zarówno stosunki handlowe, jak i polityczne. Nie udało im się również uzgodnić dziewięciu innych możliwych środków przeciwko Izraelowi, zaproponowanych po stwierdzeniu, że naruszył on postanowienia układu handlowego dotyczące praw człowieka.

Środki, które miały zostać uzgodnione w zeszłym miesiącu, obejmowały całkowite zawieszenie umowy, zawieszenie jej preferencyjnych postanowień handlowych, embargo na broń, sankcje wobec izraelskich ministrów lub wprowadzenie zakazu handlu z izraelskimi osiedlami na okupowanej Palestynie.

Słoweński premier Golob wielokrotnie powtarzał, że jego rząd podejmie niezależne działania, jeśli UE do połowy lipca nie podejmie konkretnych działań przeciwko Izraelowi.

„Ludzie w Strefie Gazy umierają, ponieważ systematycznie odmawia im się pomocy humanitarnej. Umierają pod gruzami, bez dostępu do wody pitnej, jedzenia i podstawowej opieki medycznej” – stwierdził Golob.

„To całkowite uniemożliwienie dostępu pomocy humanitarnej i celowe uniemożliwienie podstawowych warunków przetrwania. W takich okolicznościach obowiązkiem każdego odpowiedzialnego państwa jest podjęcie działań, nawet jeśli oznacza to wyprzedzenie innych”.

Rząd dodał, że w nadchodzących tygodniach zostaną ogłoszone dalsze środki w odpowiedzi na „poważne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego” przez Izrael.

Szwecja i Holandia zaapelowały w czwartek do UE o zawieszenie umowy handlowej z Izraelem z powodu trwającego oblężenia Strefy Gazy i zakazu operacji humanitarnych ONZ.

Premier Szwecji Ulf Kristersson stwierdził, że sytuacja w Strefie Gazy stała się „całkowicie godna pożałowania” i że Izrael nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań w zakresie dostarczania pomocy humanitarnej.

„Szwecja domaga się zatem, aby UE jak najszybciej zamroziła część handlową umowy stowarzyszeniowej” – napisał na X, dodając: „Nacisk ekonomiczny na Izrael musi wzrosnąć. Rząd Izraela musi zezwolić na nieograniczoną pomoc humanitarną w Strefie Gazy”.

Dwa dni wcześniej podobne stanowisko zajęła Holandia, gdy holenderski minister spraw zagranicznych Caspar Veldkamp opowiedział się za zawieszeniem elementu handlowego Umowy stowarzyszeniowej, jeśli pomoc dla Strefy Gazy nie zostanie zwiększona.

Premier Hiszpanii Pedro Sanchez oskarżył UE o stosowanie podwójnych standardów, ponieważ nie nałożyła sankcji na Izrael.

„To, że przyjęliśmy 18 pakietów sankcji wobec Rosji za jej agresję na Ukrainę i Europę, a mimo to, stosując podwójne standardy, nie byliśmy w stanie zawiesić Umowy Stowarzyszeniowej z Izraelem, skoro ten rażąco narusza Artykuł 2 dotyczący praw człowieka” – podkreślił w czerwcu.

Od lutego 2024 r. Hiszpania, Irlandia i Holandia przewodzą działaniom wzywającym UE do dokonania przeglądu umowy stowarzyszeniowej.

Wojna Izraela w Strefie Gazy, powszechnie uznawana za ludobójstwo, pochłonęła życie ponad 60 000 Palestyńczyków, w większości kobiet i dzieci.

Od czasu całkowitego oblężenia wprowadzonego przez Izrael 2 marca ponad 150 dorosłych i dzieci zmarło z głodu, a ponad 1000 osób poszukujących pomocy humanitarnej zostało zabitych, gdy próbowały dotrzeć do prowadzonych przez USA i Izrael punktów dystrybucji pomocy w południowej części Strefy Gazy.