Prostsza sprzedaż otrzymanej nieruchomości. Jest podpis prezydenta

Prezydent Andrzej Duda podpisał w piątek ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zawiera ona korzystne dla podatników zmiany. Można podzielić je na dwie grupy.

Pierwsza dotyczy obrotu majątkiem nabytym w spadku, darowiźnie lub w inny nieodpłatny sposób objęty zakresem podatku od spadków i darowizn. Np. sprzedaży mieszkania otrzymanego w spadku. Ponieważ mieszkanie czy dom to nieruchomości, do ich sprzedaży konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego.

Obecnie osoba dziedzicząca czy obdarowana, niezależnie od tego, czy jest zwolniona od podatku lub nastąpiło przedawnienie, musi dostarczyć notariuszowi zaświadczenie o uregulowaniu spraw w podatku od spadków i darowizn. Ma ono potwierdzać, że nabycie jest zwolnione od podatku albo że należny podatek został zapłacony albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia. Zaświadczenie jest więc zabezpieczeniem dla fiskusa przed wyzbyciem się majątku przez podatników uchylających się od zapłaty podatku.

Nowe przepisy znoszą ten wymóg w przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych, mających być przedmiotem czynności notarialnej, gdy nabycie nastąpiło na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego lub było zwolnione od podatku od spadków i darowizn (zwolnienie dotyczące członków najbliższej rodziny z tzw. grupy zerowej).

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, lecz nowe zasady będą miały zastosowanie do zbywanych bądź obciążanych rzeczy lub praw majątkowych nabytych po 31 grudnia 2006 r.

Drugim celem ustawy jest uproszczenie rozliczania podatku w przypadku nabycia prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy. Chodzi przede wszystkim o nieodpłatną rentę, która w istocie jest cykliczną darowizną. Zgodnie z uchwałą NSA, fiskus nie może jej opodatkować niejako z góry i żądać jednorazowej zapłaty podatku wyliczonego od każdej powtarzającej się kwoty, na jaką zostało ustalone świadczenie z całego okresu obowiązywania umowy. Jednak dosłowne zastosowanie uchwały NSA oznacza więcej biurokracji i konieczność informowania organu skarbowego (gminy) o każdej wypłacie renty, czyli np. co miesiąc.

Nowe przepisy umożliwią całościowe oszacowanie wartości prywatnej renty, co pozwoli na jednorazowe złożenie deklaracji podatkowych przez darczyńcę i obdarowanego, a także jednorazowe opłacenie podatku.

Przy ustalaniu wartości prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy tego prawa przyjmuje się:

a) łączną wartość świadczeń powtarzających się za okres, na jaki zostały ustanowione, a jeżeli zostały ustanowione na czas nieokreślony – za okres 10 lat, w przypadku gdy wartość świadczeń powtarzających się jest ustalona na dzień ich ustanowienia za cały okres trwania obowiązku tych świadczeń;

b) łączną uprawdopodobnioną wartość świadczeń powtarzających się za okres, na jaki zostały ustanowione, a jeżeli zostały ustanowione na czas nieokreślony – za okres 10 lat, w przypadku gdy wartość świadczeń powtarzających się nie jest ustalona na dzień ich ustanowienia za cały okres trwania obowiązku tych świadczeń, a naczelnik urzędu skarbowego, za zgodą podatnika, uprawdopodobni ich wartość;

c) w przypadkach innych niż wskazane powyżej – wartość poszczególnych świadczeń.

Ustawa zawiera również przepis przejściowy, zgodnie z którym do praw majątkowych polegających na obowiązku świadczeń powtarzających się, użytkowania i służebności ustanowionych przed wejściem w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.