Afera KOWR. Znaleziono sposób na odkup działki pod CPK w Zabłotni

Zmiana planu miejscowego w rejonie inwestycji CPK ma stać się podstawą do odkupu przez KOWR działki w Zabłotni, sprzedanej w grudniu 2023 r. prywatnemu nabywcy. Resort rolnictwa wszczął kontrolę transakcji, a Prokuratura Okręgowa w Warszawie prowadzi śledztwo w tej sprawie.

Pomimo komplikacji przedstawiciele CPK zapewniają, że inwestycja nie jest zagrożona, ponieważ w razie braku porozumienia działka zostanie przejęta administracyjnie za odszkodowaniem, co jednak spowoduje straty finansowe dla Skarbu Państwa.

Podczas środowej konferencji prasowej pełnomocnik rządu ds. CPK i wiceminister infrastruktury, Maciej Lasek, poinformował, że obecnie KOWR prowadzi rozmowy z Piotrem Wielgomasem, który jest właścicielem działki i wiceprezesem Dawtony.

Szef KOWR, Henryk Smolarz, zapowiedział w środę, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wystąpi do obecnego właściciela, Piotra Wielgomasa, o dobrowolny zwrot nieruchomości, powołując się na rychłe zmiany w przeznaczeniu terenu, które aktywują klauzulę odkupu zawartą w umowie.

Lasek wyraził nadzieję na polubowne odzyskanie ziemi, zaznaczając, że formalną przesłanką do odkupu może być zmiana miejscowego planu zagospodarowania. Poinformował, że gotowa jest już Strategia Rozwoju Obszaru Otoczenia CPK, która – po zatwierdzeniu przez rząd – umożliwi zmiany w planach ogólnych i miejscowych, co ma pozwolić na przywrócenie stanu sprzed 1 grudnia 2023 r., kiedy to doszło do sprzedaży.

Wiceminister przypomniał, że działka w Zabłotni, o powierzchni 160 ha, została sprzedana przez KOWR 1 grudnia 2023 r. wiceprezesowi Dawtony, mimo że spółka CPK już wcześniej zgłaszała zainteresowanie jej nabyciem.

Prezes CPK Filip Czernicki zaznaczył, że Skarb Państwa poniesie stratę finansową, jeśli działki nie da się odkupić po cenie, za jaką została sprzedana, gdyż nieruchomość, która mogła zostać przekazana spółce przez KOWR bezpłatnie, będzie musiała zostać wykupiona.

Ocenił, że koszt wywłaszczenia tylko fragmentu działki, przez który przebiegać będzie linia Kolei Dużych Prędkości, może wynieść od sześciu do kilkunastu milionów złotych. Zaznaczył jednocześnie, że pozostałego terenu działki nie będzie można przejąć w ten sposób, gdyż nie będą tam realizowane inwestycje pożytku publicznego.

Z kolei minister rolnictwa Stefan Krajewski zapowiedział przeprowadzenie wewnętrznej kontroli wszystkich działań związanych ze sprzedażą działki oraz zlecenie zewnętrznego audytu dotyczącego decyzji KOWR od momentu jego powstania.

Minister zaznaczył, że osoby, które przekroczyły swoje uprawnienia, muszą ponieść konsekwencje, „niezależnie od przynależności partyjnej”. Jak szef KOWR, Ośrodek otrzymał też pismo od Prokuratury Okręgowej w Warszawie, która prowadzi śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień przez urzędników przy sprzedaży działki.

Według doniesień medialnych zgodę na sprzedaż wydał ówczesny minister rolnictwa Robert Telus 19 października 2023 r., a kluczowe formalności zostały zrealizowane między 30 listopada a 1 grudnia 2023 r. – tuż przed zmianą władzy.

W poniedziałek prezes PiS Jarosław Kaczyński zawiesił w prawach członka partii Roberta Telusa, byłego wiceministra rolnictwa Rafała Romanowskiego, byłego szefa KOWR Waldemara Humięckiego i wicedyrektora warszawskiego oddziału Ośrodka Jerzego Wala. W partii ma powstać specjalny zespół do wyjaśnienia sprawy. Przy czym politycy tej partii zwracają uwagę, że należy też wyjaśnić kwestię dofinansowania przez właścicieli Dawtony kampanii wyborczej kandydata KO na prezydenta Rafała Trzaskowskiego.

Tymczasem premier Donald Tusk oświadczył we wtorek, że dziś „wszyscy w Polsce” odczytują skrót CPK jako „cały PiS kradnie”. Jak dodał, ówczesny minister rolnictwa wyraził zgodę na sprzedaż działki 19 października 2023 r., a cały proces i kluczowe formalności zostały zrealizowane w 24 godziny, między 30 listopada a 1 grudnia 2023 r.

Wielgomas napisał we wtorek w oświadczeniu, że KOWR może odkupić działkę w każdej chwili do grudnia 2028 r., bo takie prawo zostało zastrzeżone w umowie sprzedaży. Jednocześnie podkreślił, że w momencie nabycia działki nie miał świadomości, że nieruchomość w Zabłotni znajdzie się w planach inwestycyjnych CPK. Przypomniał, że w umowie jest też 15-letni zakaz zbywania nieruchomości i obowiązek osobistego prowadzenia tam działalności rolniczej. Zaznaczył, że każdy prowadzący produkcję rolną na gruntach dzierżawionych od KOWR i kto zamierza rozwijać działalność, chce nabyć dzierżawione nieruchomości na własność. Wielgomas był dzierżawcą działki od 2008 r.

Wiceprezes Dawtony zaznaczył w swoim oświadczeniu, że został „wplątany w walkę polityczną jako narzędzie pomiędzy partiami politycznymi w Polsce”, na co nie wyraża zgody. „(…) W nawiązaniu do innych sensacyjnych doniesień, które pojawiają się w przestrzeni medialnej, które dotyczą moich kontaktów oraz członków mojej rodziny z przedstawicielami rządu i samorządów, informuję, iż te kontakty miały charakter jawny, transparentny i były zgodne z prawem, w tym m.in. przepisami ustawy Kodeks wyborczy” – dodał.

Jak podkreśliła sama firma Dawtona, nie dzierżawiła ona i nie była stroną umowy kupna od KOWR działki w Zabłotni, a cała sprawa nie dotyczy działalności operacyjnej spółki i nie ma żadnego związku z jej funkcjonowaniem.

Wirtualna Polska napisała w poniedziałek, że w 2023 r., niedługo przed oddaniem władzy przez PiS, Ministerstwo Rolnictwa wydało zgodę na sprzedaż przez KOWR wiceprezesowi Dawtony działki o powierzchni 160 ha, przez którą ma przebiegać linia kolei dużej prędkości z Warszawy do lotniska CPK. Według WP w 2023 r., ale jeszcze przed transakcją, firmę Dawtona odwiedzał ówczesny minister rolnictwa Robert Telus. Ostatecznie transakcja sprzedaży opiewająca na 22,8 mln zł została zawarta 1 grudnia 2023 r., krótko przed oddaniem władzy przez PiS.

Przedstawiciele CPK poinformowali w poniedziałek, że już poprzedni zarząd spółki bezskutecznie domagał się od KOWR przekazania działki. (PAP)

pif/ mick/ mhr/