W tym stanie Morena i PRI toczą walkę za pomocą obelg i domniemanej ingerencji w handel narkotykami.
W Durango proces wyborczy w sprawie odnowienia wyborów na stanowisko burmistrza stał się polem bitwy, na którym Morena i PRI, dwaj faworyci w trzech najludniejszych miastach stanu (stolicy, Gómez Palacio i Lerdo), nie tylko zmierzą się ze swoimi wyborami, ale także, w trakcie kampanii, będą toczyć walkę o dyskwalifikację i oskarżenia pod adresem urzędników, co doprowadziło do skarg.
Obie partie oskarżano o uciekanie się do starych sztuczek wyborczych: niewłaściwe wykorzystywanie środków publicznych, zmuszanie wyborców, kampanie oszczerstw, brudne sztuczki , a nawet oskarżenia o domniemaną ingerencję zorganizowanej przestępczości.
W jednym z najbardziej kontrowersyjnych przypadków, nazwanym „skandalami audio”, delegat Durango Welfare, Jhonatan Jardines Fraire, został zgłoszony przez ustawodawców PAN do Biura Specjalnego Prokuratora ds. Zbrodni Wyborczych. Oskarżono go o wymuszanie udziału wyborców za pomocą programów społecznych, w tym o rozpowszechnianie w mediach społecznościowych nagrań audio, na których słychać, jak delegat wydaje instrukcje dotyczące identyfikowania działaczy politycznych w rządzie, a także o wykorzystywanie oficjalnych środków przekazu do prowadzenia kampanii.
Jardines Fraire został mianowany delegatem ds. opieki społecznej w październiku 2024 r., niecały miesiąc przed formalnym rozpoczęciem procesu wyborczego, który rozpoczął się 1 listopada. Pochodził z PRD i był deputowanym federalnym tej partii (2012–2015). Podczas kampanii obecnej prezydent Claudii Sheinbaum pełnił funkcję jej delegata politycznego w tym stanie.
29 marca br. kanał 12 w Durango opublikował nagranie audio, w którym Jardines Fraire udzielał instrukcji dotyczących identyfikacji działaczy politycznych w strukturach rządowych. W nagraniu audio możesz usłyszeć:
„Wprowadźcie system sygnalizacji świetlnej. Na przykład: cały wasz zespół, który wspierał nas w czerwcu ubiegłego roku, Lorenzo, wszyscy są na zielono; wszyscy ci, którzy nas wspierali, Alejandro w Mezquital, są na zielono; ale tak jak w przypadku Simóna Bolívara, Víctora, są na czerwono, a na żółto moglibyśmy rozważyć tych, których można wyciągnąć”.
Nazywa tę operację „Operacją Oczyszczanie”, która ma na celu wykorzystanie pracowników Welfare jako działaczy politycznych: „Potrzebujemy działaczy, nie pracowników. Mamy 900 pracowników, a operatorów jest nie więcej niż 200”.
W tym samym nagraniu audio mowa jest o tym, co wydarzyło się w gminie Pueblo Nuevo, jako o „czymś, czego nie należy robić”, odnosząc się do faktu, że w grudniu ubiegłego roku pracownicy opieki społecznej rzekomo zażądali głosowania w oficjalnych mundurach, o czym poinformowano w mediach społecznościowych.
Po tych wydarzeniach, na konferencji prasowej, która odbyła się 8 kwietnia w mieście Meksyk, frakcje Partii PAN w Kongresie, a także krajowe i stanowe kierownictwo partii, ogłosiły złożenie skargi w sprawie domniemanych przestępstw wyborczych.
„Informujemy, że dzisiaj złożyliśmy zawiadomienie do Prokuratury Krajowej ds. Przestępstw Wyborczych przy Prokuraturze Generalnej w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstw wyborczych i poważnych naruszeń porządku konstytucyjnego” – oświadczyła Adla Karam, radca prawny partii.
Konferencji prasowej przewodniczyła senator Durango Gina Campuzano, która również domagała się dymisji Jhonatana Jardinesa. Jednakże do dziś pozostaje na swoim stanowisku.
Choć oskarżenia pod adresem Delegacji Socjalnej nie ustały. 23 maja grupa pracowników departamentu w stolicy stanu rozpoczęła okupację, protestując przeciwko rzekomym naciskom ze strony delegata, aby ten wziął udział w wydarzeniach kampanijnych.
Gangsterstwo9 kwietnia zastępca federalny PAN Ernesto Sánchez Rodríguez oskarżył kandydata Moreny na burmistrza Durango, José Ramóna Enríqueza Herrerę, o rzekome powiązania z przestępczością zorganizowaną. Zastępca zauważył:
„Zwracamy się do Gwardii Narodowej, stanowego Instytutu Wyborczego i Prokuratury Generalnej Durango z prośbą o wyśledzenie liderów 4T (Partii Turystycznej) i ich kandydatów, ponieważ istnieją podejrzenia, że mogą być finansowani ze środków wątpliwego pochodzenia lub że mogą podejmować próby brutalnej kradzieży urn wyborczych w dniu wyborów” i zapewniono, że władze federalne powiązały Enríqueza z członkami organizacji Mayo Zambada.
20 stycznia 2023 r. różne media doniosły o aresztowaniu Gerardo Soberanesa Ortiza, alias El G1 lub El Licenciado, który rzekomo prowadził działalność przestępczą w Durango i Comarca Lagunera. Soberanes Ortiz został zidentyfikowany jako porucznik komórki Kartelu Sinaloa dowodzonej przez Zambadę. Powołując się na Sedenę, media podały, że El G1 byłby przyjacielem kandydata z Moreny, José Ramóna Enríqueza Herrery.
Kompetencja1 czerwca mieszkańcy Durango wybiorą 39 prezydentów gmin, 39 burmistrzów, 327 radnych i 49 lokalnych stanowisk sądowniczych. IEPC zainstaluje 1497 lokali wyborczych. Imienne spisy wyborców obejmują łącznie 1 424 038 osób, natomiast spis wyborców obejmuje 1 427 896 osób.
Historycznie, Narodowy Ruch Odrodzenia (Morena) zwiększał swoją obecność w stanie. W wyborach w 2019 roku partia dwukrotnie wygrała wybory na burmistrza, w tym na stanowisko Gómeza Palacio. W wyborach w 2022 r. koalicja Morena-PT-PVEM-RSP wygrała w 20 z 39 gmin w stanie, z czego 15 przypadło Morenie. Jednakże Gómez Palacio, jedno z trzech najludniejszych miast w stanie, przegrało, a Durango i Lerdo pozostały w rękach koalicji PRI-PAN-PRD.
Morena może po raz pierwszy wygrać wybory w gminie Lerdo, gdzie rywalizacja jest zacięta między kandydatką Florą Iselą Leal Méndez (z koalicji Morena-PT-PVEM) a Susy Caroliną Torrecillas Salazar z koalicji PRI-PAN. Torrecillas i obecny burmistrz Lerdo, Homero Martínez, są małżeństwem.
Stolica stanu może trafić w ręce koalicji PRI-PAN, której kandydat Antonio Ochoa Rodríguez również rywalizuje w zaciętym wyścigu z kandydatem Moreny, José Ramónem Enríquezem.
Morena mógłby odzyskać Gómeza Palacio, gdzie rywalizuje z MC.
Liczba miejsc w radach okręgowych w systemie proporcjonalnym w 39 gminach Durango przedstawia się następująco:
W gminie Durango siedemnastu radnych (17); W gminach Gómez Palacio i Lerdo piętnaście mandatów radnych; (15); w gminach Canatlán, Cuencamé, Guadalupe Victoria, Mapimí, Mezquital, Nombre de Dios, Nuevo Ideal, Poanas, Pueblo Nuevo, San Dimas, Santiago Papasquiaro, Tamazula, Tlahualilo i Vicente Guerrero dziewięciu radnych oraz w gminach Canelas, Coneto de Comonfort, generał Simón Bolívar, Guanaceví, Hidalgo, Indé, Nazas, Ocampo, Otáez, Pánuco de Coronado, Peñon Blanco, Rodeo, San Bernardo, San Juan de Guadalupe, San Juan del Río, San Luis de Cordero, San Pedro del Gallo, Santa Clara, Santa María del Oro, Suchil, Tepehuanes i Topia, siedmiu radnych.
Jeśli chodzi o sądy lokalne, wybranych zostanie 15 sędziów Sądu Najwyższego, pięć sędziów Sądu Dyscyplinarnego Sędziów, jedno sędzia Sądu Karnego dla Nieletnich oraz 28 sędziów.
Ręce innych państwKolejnym czynnikiem utrudniającym przebieg całego procesu jest ingerencja urzędników z innych stanów w wybory w Durango. 25 maja funkcjonariusze Prokuratury Generalnej aresztowali Arturo Gabriela Ortegę Hernándeza, urzędnika państwowego w rządzie Hidalgo, w stolicy stanu, który rzekomo działał na rzecz Moreny.
Według Prokuratury Stanowej w Durango, zatrzymany mężczyzna przedstawił się jako koordynator kampanii José Ramóna Enríqueza i podróżował pick-upem Ford Ranger należącym do stanu Hidalgo.
Szef Prokuratury Generalnej Stanu Hidalgo (PGJEH), Francisco Fernández Hasbun, poinformował, że dyrektor regionalny Systemu Mieszanego, Arturo Gabriel Ortega Hernández , zostanie oskarżony o defraudację w tej jednostce w związku z użyciem ciężarówki, którą prowadził w momencie zatrzymania przez policję miejską Durango, poinformował Proceso w poniedziałek 26-go.
Według Fernándeza Hasbuna, oprócz wszczęcia dochodzenia w sprawie defraudacji ogłoszono, że zostanie on zwolniony ze służby publicznej i że Biuro Kontrolera Państwowego wszczęło dochodzenie.
Ze swojej strony przywódczyni narodowa Moreny, Luisa María Alcalde, skrytykowała interwencję gubernator Aguascalientes, Marii Teresy Jiménez.
Na konferencji prasowej, która odbyła się 21 maja, burmistrz powiedział: „Mamy informacje, że gubernator udał się do miasta Durango na pokładzie prywatnego samolotu o rejestracji N7490A. Podróż zbiegła się z obecnością lokalnych przedstawicieli PAN. Cała świta przybyła na lotnisko z bagażem wystarczającym na kilka dni i wróciła trzy godziny później bez niego”.
Z tego powodu zaznaczył, że oprócz złożenia skargi publicznej, złożą również formalną skargę. Ponadto partia potępiła manipulacje przy kartach do głosowania w San Juan del Río (gdzie pieczęcie dotarły w stanie uszkodzonym), a także fakt, że władze stanu Durango przetrzymują dwóch więźniów politycznych.
„Mamy dwóch więźniów politycznych, dwie osoby uwięzione przez rząd stanu Durango: Jaime Escajeda Martínez, lider naszego ruchu w San Juan del Río, Durango. Siedzi w więzieniu od listopada ubiegłego roku za rzekome przewrócenie ciężarówki należącej do miasta i spowodowanie szkód o wartości 60 000 pesos”.
Stwierdził, że nawet jeśli popełniono takie przestępstwo, proces powinien się odbyć na wolności. Jednak w przypadku Escajedy Martíneza sytuacja wygląda inaczej. Ma on również inne sprawy, które mogą skutkować pobytem w więzieniu.
Drugą aresztowaną osobą jest Juan Carlos Cáceres Sandoval, którego opisał jako historycznego lidera Moreny i byłego kandydata z 2012 r. Oskarżono go o podpisanie dokumentu dotyczącego obszaru, który go nie dotyczył. Dodał, że przebywa w więzieniu od 14 lutego br. i nie ma dostępu do akt śledztwa.
Napięty spokójW atmosferze napięcia i spokoju oraz w obliczu braku informacji ze strony władz wyborczych o jakichkolwiek gwałtownych incydentach związanych z procesem wyborczym, Morena ogłosił, że zwrócił się o wsparcie ze strony Gwardii Narodowej w tym stanie.
„To instytucja, która cieszy się zaufaniem opinii publicznej, więc mamy nadzieję, że wzmocni swoją obecność zarówno podczas blokady, jak i w dniu wyborów. Będziemy nalegać na tę prośbę, aby we wszystkich gminach Durango panowała sprzyjająca atmosfera, która motywuje ludzi do wyjścia i głosowania” – powiedziała Luisa María Alcalde.
Instytut ds. Uczestnictwa Wyborczego i Obywatelskiego stanu Durango oświadczył, że nie odnotowano żadnych „sygnałów ostrzegawczych”, mimo to proces będzie monitorowany przez siły bezpieczeństwa ze wszystkich trzech szczebli władzy.
„Mamy tę synergię jako instytucja wyborcza, zarówno INE, jak i IEPC; dzięki tej synergii bezpośredniej komunikacji utrzymujemy tę samą komunikację z różnymi podmiotami, zarówno Gwardią Narodową, jak i Sedena, a także z każdym z podmiotów miejskich i stanowych. W tym sensie mamy pewność, że każdy incydent, który może się zdarzyć, zostanie natychmiast rozwiązany” — stwierdził Jesús González Cortés, przewodniczący Gómez Palacio Municipal Electoral Council IEPC.
proceso
