Monety turystów niszczą Groblę Olbrzymów w Irlandii Północnej

Grobla Olbrzyma w Irlandii Północnej przyciąga prawie milion turystów rocznie, ale ich zwyczaj umieszczania drobnych monet w szczelinach między skałami – na znak miłości lub szczęścia – szkodzi temu słynnemu na całym świecie cudowi. Władze apelują teraz do turystów o trzymanie monet w kieszeniach, aby zachować ten spektakularny krajobraz.

Grobla składa się z około 40 000 kolumn, pierwszego obiektu w Irlandii Północnej wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Geolodzy uważają, że to naturalne zjawisko powstało 60 milionów lat temu w wyniku potoku bazaltowej lawy. Legenda głosi, że groblę stworzył irlandzki olbrzym Finn McCool.

W ostatnich dekadach turyści umieszczali tysiące monet w szczelinach skalnych. Ten gest jest „znakiem miłości lub szczęścia”, jak twierdzi Cliff Henry, kierownik ds. konserwacji grobli. Monety jednak korodują i szybko pęcznieją, powodując odpryskiwanie bazaltu i pozostawiając „nieestetyczne” rdzawe smugi, powiedział Henry. Wskazał na smugi na skale i ostrożnie wyjął pensa za pomocą zestawu kluczy. „Dostajemy mnóstwo euro i centów. Ale mieliśmy tu monety z całego świata, praktycznie każdą walutę, jaką można sobie wyobrazić” – powiedział.

Cliff Henry wskazuje ślady rdzy pozostawione przez monety włożone w pęknięcia w kamieniach Grobli Olbrzyma (AFP)

Raport Brytyjskiej Służby Geologicznej z 2021 roku wykazał, że monety „powodują poważne szkody” i że należy podjąć działania. W okolicy umieszczono obecnie znaki wzywające turystów do „nie pozostawiania śladów”.

„Kiedy niektórzy turyści widzą, że inni to zrobili, czują potrzebę, by się do tego przyczynić” – wyjaśnia przewodniczka Joan Kennedy. Ona i jej koledzy łagodnie, ale stanowczo ostrzegają teraz turystów, by tego nie robili. Przy wyjściu z grobli amerykańska para powiedziała, że byli „zszokowani” na wieść o szkodach wyrządzonych przez metal. „Podczas wspinaczki nasz przewodnik powiedział, że niektórzy ludzie wbijali monety w kamienie. To naprawdę straszne” – powiedział Robert Lewis, 75-latek z Florydy. „To trochę jak niszczenie przyrody, kiedy robi się coś takiego, wkładając coś obcego do natury. To niedobrze” – powiedziała jego żona, 70-letnia Geri.

W ramach projektu konserwatorskiego o wartości 30 000 funtów (około 35 000 euro), kamieniarze niedawno usunęli jak najwięcej monet, nie powodując dalszych uszkodzeń, z 10 stanowisk testowych wokół grobli. Henry powiedział, że projekt zakończył się sukcesem i zostanie rozszerzony na całą groblę.

„Jeśli uda nam się usunąć wszystkie te monety, na początek, poprawi to sytuację i miejmy nadzieję, że zapobiegnie to umieszczaniu ich w kolejnych miejscach” – podsumował. „Gdyby odwiedzający widzieli mniej monet w kamieniach i słuchali apeli o zaprzestanie tej szkodliwej praktyki, być może problem zostałby rozwiązany.

„Wiemy, że turyści kochają i cenią Groblę Olbrzyma, a wielu z nich nawiązuje z nią głęboką, osobistą więź, dlatego chcemy, aby ten cud natury pozostał wyjątkowy dla przyszłych pokoleń”.