Aix-en-Provence, miasto Cézanne’a, dusza wsi

Mężczyzna spędził godziny w straszliwej ulewie, przy sztaludze ustawionej pośród wiejskiego krajobrazu, kończąc sylwetkę, która go obsesyjnie nęciła: świętej góry Sainte-Victoire, zuchwałego wapiennego masywu wznoszącego się na nieco ponad 1000 metrów nad poziomem morza. Malował prawdopodobnie swój dziewięćdziesiąty obraz. W domu, wyczerpany i u kresu sił, Paul Cézanne – ojciec malarstwa nowoczesnego, prekursor kubizmu i fowizmu, mistrz Picassa i Matisse’a – padł jak kamień. Dwóch mężczyzn znalazło go nieprzytomnego, leżącego na mokrej, czerwonej ziemi, między pnączami.

Następnego ranka budzi go gospodyni, a on, opętany pracą, postanawia ponownie wyjść na łono natury. Jednak zapalenie płuc, którego nabawił się poprzedniego wieczoru, uniemożliwia mu to. Umiera 22 października 1906 roku, w tym samym miejscu, w którym urodził się sześćdziesiąt siedem lat wcześniej: w Aix-en-Provence.

Dawna stolica Prowansji w średniowieczu jest dziś częścią metropolii Marsylia [pod oficjalną nazwą metropolii Aix-Marseille-Provence], położonej 30 kilometrów dalej, w departamencie Delta Rodanu. Jest to jedno z tych dużych, jasnych, eleganckich i pięknych miast pełnych uroku.