Sztuczna inteligencja uratuje elektrownie węglowe i gazowe? Technologiczni giganci w akcji

• Europejskie firmy energetyczne szukają rozwiązań co do przyszłości starych, przeznaczonych do zamknięcia elektrowni węglowych i gazowych.
• Jednym z rozwiązań wydaje się być przekazanie infrastruktury firmom technologicznym, które skorzystałyby z istniejących przyłączeń i zasobów wodnych potrzebnych do chłodzenia centrów danych.
• Europa przystępuje do przemysłowej kontrofensywy. Zielony, cyfrowy, ale przede wszystkim konkurencyjny przemysł – to nowy priorytet. Jaką rolę odegra w tym Polska? Dyskusja między innymi na ten temat już w październiku podczas Forum Nowego Przemysłu.

Jak donosi agencja Reuters, firmy takie jak francuskie Engie, niemieckie RWE i włoskie Enel chcą skorzystać ze wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną napędzaną sztuczną inteligencją, przekształcając stare elektrownie w centra danych i podpisując lukratywne, długoterminowe umowy na dostawy energii z operatorami.

Opcja centrów danych oferuje przedsiębiorstwom energetycznym sposób na zrekompensowanie wysokich kosztów zamykania starzejących się elektrowni, a także potencjalne finansowanie przyszłych inwestycji w odnawialne źródła energii.

Firmy technologiczne postrzegają te obiekty jako szybki sposób na zabezpieczenie połączeń z siecią energetyczną i systemów chłodzenia wodnego, czyli dwóch głównych wąskich gardeł w branży sztucznej inteligencji.

- Masz wszystkie elementy, które się ze sobą łączą, takie jak infrastruktura wodna i odzysk ciepła - powiedział Bobby Hollis, wiceprezes ds. energii w Microsoft.

Lindsay McQuade, dyrektor ds. energii w regionie EMEA w Amazonie, powiedziała, że spodziewa się szybszego rozwoju centrów danych w starych lokalizacjach, gdzie znaczna część infrastruktury już istniała.

- Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej mogą albo dzierżawić grunty, albo same budować i obsługiwać centra, podpisując długoterminowe kontrakty energetyczne z firmami technologicznymi - powiedziała McQuade.

- Umowy te oferują znacznie więcej niż tylko sprzedaż niewykorzystanych gruntów, ponieważ obejmują możliwości stabilnych, wysokomarżowych przychodów – powiedział Simon Stanton, dyrektor ds. globalnych partnerstw i transakcji w RWE. - Chodzi bardziej o długoterminową relację, relację biznesową, którą buduje się z czasem, która pozwala ograniczyć ryzyko i ubezpieczyć inwestycje w infrastrukturę - dodał.

Amerykanie inwestują miliardy w energię dla rozwijającej się technologii

W lipcu prezydent USA Donald Trump ogłosił inwestycje w wysokości 70 miliardów dolarów w sztuczną inteligencję i wspierającą ją energetykę. Inwestycje szeregu firm obejmą nowe centra danych, rozbudowę mocy wytwórczych i modernizację infrastruktury sieciowej, a także programy szkoleniowe z zakresu sztucznej inteligencji i staże.

Także w lipcu Google zdecydowało się zabezpieczyć 3 GW energii wodnej w USA w ramach największego na świecie korporacyjnego paktu na rzecz czystej energii. Moc ma wspomóc dążenia dużych firm technologicznych do rozbudowy energochłonnych centrów danych.

W czerwcu Meta podpisała 20-letni kontrakt na dostawę prądu z elektrowni jądrowej Clinton w Illinois, należącej do Constellation Energy. Dostawca ma zainwestować w zwiększenie mocy produkcyjnych, co może wiązać się z budową nowego reaktora. Wszystko po to, by zaspokoić głód energetyczny rozwoju sztucznej inteligencji.

Zamykanie starych, wysoko emisyjnych jednostek kosztuje

Większość ze 153 elektrowni węglowych w UE i Wielkiej Brytanii opalanych węglem kamiennym i brunatnym ma zostać zamknięta do 2038 r., aby osiągnąć cele klimatyczne. Dołączą one do już zamkniętych 190 elektrowni od 2005 r.

Umowy z centrami danych mogą być atrakcyjne dla firm energetycznych, które mogą negocjować długoterminowe kontrakty na dostawy energii, aby zabezpieczyć przyszłe inwestycje w odnawialne źródła energii.

- Firmy technologiczne płacą premie w wysokości do 20 euro za megawatogodzinę za energię niskoemisyjną - powiedział Gregory LeBourg, dyrektor ds. programów środowiskowych we francuskim operatorze centrów danych OVH.

Zapotrzebowanie na energię w centrach danych może wynosić od kilkuset megawatów do gigawata lub więcej. Zatem roczna "zielona premia" - dodatkowa cena płacona za niskoemisyjną energię elektryczną - ponad bazową cenę rynkową mogłaby potencjalnie przełożyć się na długoterminowy kontrakt o wartości setek milionów, a nawet miliardów euro.

Jedną z długoterminowych opcji jest także budowa "parku energetycznego" i podłączenie centrum danych do nowego projektu odnawialnej energii, polegającego na sieci w sytuacjach awaryjnych.

Francuskie Engie chce podwoić zainstalowaną energię odnawialną do 2030 r. z obecnych 46 GW.

- Grupa zidentyfikowała 40 lokalizacji na całym świecie, które sprzedaje deweloperom centrów danych, w tym elektrownie węglowe i gazowe, które mogłyby zostać przekształcone - powiedział Sebastien Arbola, zarządzający działem centrów danych firmy.

Jedną z nich jest elektrownia węglowa Hazelwood w Australii, która została zamknięta w 2017 r. Arbola odmówił ujawnienia szczegółów dotyczących innych lokalizacji, twierdząc, że znajdują się one głównie w Europie.

Inne państwowe przedsiębiorstwa, w tym portugalski EDP, francuskie EDF i włoskie Enel, poinformowały agencję Reuters, że również sprzedają stare tereny gazowe i węglowe pod budowę nowych centrów danych.

- To dywersyfikacja modelu biznesowego - powiedział Michael Kruse, partner zarządzający w firmie konsultingowej Arthur D. Little. - Te przedsiębiorstwa tworzą nowy rodzaj działalności, a także nowe źródła przychodów – dodał.

Wykorzystanie istniejącej infrastruktury przyspieszy inwestycje o kilka lat

Opóźnienia w podłączeniu do sieci w Europie mogą trwać dekadę, podczas gdy przebudowane elektrownie potencjalnie oferują szybszy dostęp do prądu i wody.

Jak wynika z danych Synergy Research Group, moc obliczeniowa centrów danych w Europie jest znacznie niższa niż w Stanach Zjednoczonych i Azji ze względu na dłuższy czas podłączenia do sieci i wolniejsze uzyskiwanie pozwoleń.

Operatorzy centrów danych mogą zdecydować się na zakup potrzebnej im energii odnawialnej bezpośrednio od przedsiębiorstw energetycznych w formie długoterminowych kontraktów lub na rynku energii.

Firma zajmująca się nieruchomościami JLL pracuje nad kilkoma przekształceniami, w tym nad centrum danych o mocy 2,5 GW w byłej niemieckiej elektrowni węglowej oraz czterema lokalizacjami w Wielkiej Brytanii dla dużego klienta z branży technologicznej. Brytyjska firma Drax poszukuje również partnera do zagospodarowania niewykorzystanych części dawnej kopalni węgla w Yorkshire, obecnie częściowo przekształconej w spalanie biomasy.

EDF wybrał również deweloperów dla dwóch lokalizacji w elektrowniach gazowych w środkowej i wschodniej Francji.

- Firmy technologiczne są skłonne zapłacić więcej za projekty, które mogą rozpocząć się szybciej, ponieważ walczą o udział w rynku w szybko rozwijającej się branży - powiedział Sam Huntington, dyrektor ds. badań w S&P Global Commodity Insights.

Czy podobna przyszłość czeka polskie elektrownie węglowe i gazowe? O pozycji polskiego przemysłu w tej globalnej układance rozmawiać będziemy podczas Forum Nowego Przemysłu, które odbędzie się w dniach 14-15 października 2025 r. w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach.