Raport XM zwraca uwagę na zagrożenia dla systemu elektroenergetycznego i ostrzega przed energią słoneczną w Kolumbii.

Po raz pierwszy XM przedstawiło raport na temat ryzyk operacyjnych, z jakimi obecnie zmaga się kolumbijski system energetyczny z powodu opóźnień w kluczowych projektach przesyłowych i generacyjnych, co może mieć negatywny wpływ na świadczenie tej usługi w kraju.

Z informacji przekazanych do Krajowego Centrum Dyspozytorskiego (CND) wynika, że ​​spośród 123 zarejestrowanych krajowych i regionalnych projektów przesyłowych 55 procent (68) ma opóźnienie w stosunku do pierwotnej daty rozpoczęcia działalności.

Większość z nich znajduje się w regionie Karaibów, ponieważ z 40 projektów przesyłu energii elektrycznej 22 są opóźnione. Pozostałe znajdują się w regionach wschodnim (14), południowo-zachodnim (12), północno-wschodnim (12) i Antioquia (8).

Dokładniej rzecz biorąc, obszar wschodni ma największe średnie opóźnienie projektu, a największe zidentyfikowane opóźnienie dotyczy projektu Chivor II-Norte (13 lat) spółki Bogotá Energy Group (GEB).

„Biorąc pod uwagę spodziewany wysoki wzrost zapotrzebowania na energię, napędzany elektryfikacją i wzrostem gospodarczym, terminowa realizacja projektów ma kluczowe znaczenie, zwłaszcza tych mających na celu wyeliminowanie ograniczeń sieciowych, które mogłyby prowadzić do ryzyka zaniżenia zapotrzebowania” – ostrzega XM.

Twierdzi się w nim również, że brak realizacji krajowych i regionalnych projektów przesyłowych będących w trakcie realizacji oraz opóźnienia w określaniu i wdrażaniu nowej infrastruktury mogą ostatecznie doprowadzić do jeszcze większego obciążenia sieci.

Farmy słoneczne i wiatrowe mogą stwarzać sytuacje zagrażające ich bezpieczeństwu i niezawodności.

Dlatego też za istotne uznaje się określenie i ustalenie priorytetów w zakresie niezbędnej infrastruktury sieciowej w obliczu stałego wzrostu zapotrzebowania i przyspieszonego włączania generowania energii słonecznej i wiatrowej.

Według XM, ze względu na zmienność i niepewność produkcji, „farmy słoneczne i wiatrowe mogą powodować sytuacje, które zagrażają bezpieczeństwu i niezawodności działania w wyniku odchyleń w produkcji”.

Ale projekty przesyłowe nie są jedynymi, w których występują opóźnienia; podobną sytuację zgłaszają elektrownie, których budowa ma się odbyć w tym kraju.

Dane XM ujawniają, że tylko 17 procent oczekiwanej pojemności zostało uruchomionych w 2023 r., w porównaniu do 25 procent w zeszłym roku. Do 2025 r., w maju, 17,4 procent całkowitej oczekiwanej pojemności zostało uruchomionych.

Liczby te pokazują, że rzeczywisty wskaźnik rozpoczynania nowych projektów energetycznych, w porównaniu z oczekiwaniami opartymi na deklarowanych datach ich uruchomienia, nie przekroczył 28 procent w ciągu ostatnich pięciu lat.

W związku z tym XM ostrzega, że ​​niewielkie włączenie nowych zasobów do systemu może zagrozić bezpieczeństwu i niezawodności dostaw energii w kraju.

Obawia się jednak również, że znaczna część integrowanych zasobów przypada na elektrownie słoneczne, które nie wytwarzają wystarczającej ilości energii w okresach szczytowych, co może stwarzać ograniczenia w zaspokajaniu szczytowego zapotrzebowania systemu.

Ponadto stwierdza się, że „przyspieszone włączanie generacji słonecznej stwarza podatność na ekstremalne zjawiska pogodowe, które mogą wpłynąć na ten zasób, a także koncentrację produkcji energii w ciągu dnia i niskie włączanie stałej generacji w celu zaspokojenia popytu w okresach szczytowego zużycia”.

Przyspieszone włączanie generacji słonecznej powoduje podatność na zagrożenia

Biorąc pod uwagę opóźnienia w projektach nowych generacji, a także rosnący popyt, jedną z rekomendacji XM jest zbadanie i rozwinięcie technologii nowych generacji, takich jak małe reaktory jądrowe.

XM w swoim raporcie stwierdza, że ​​w związku z wyczerpywaniem się sieci elektroenergetycznej w regionie Karaibów stwierdzono trudności w koordynacji prac konserwacyjnych elementów przesyłowych w celu utrzymania bezpiecznej eksploatacji w przypadku niedostępności któregoś z elementów sieci.

Taka sytuacja często wymagała wprowadzenia programów ograniczających zapotrzebowanie, które polegały na tym, że duzi odbiorcy dobrowolnie odłączali część zużywanej przez siebie energii od sieci energetycznej w celu zmniejszenia obciążenia.

Podkreśla również, że na spotkaniu w kwietniu Afinia ogłosiła, że ​​nie będzie kontynuować projektów przesyłowych Nueva Arjona, Nueva Magangué i Nueva Sahagún. Zgłosiła również znaczne opóźnienia w rozwoju projektu Toluviejo.

Podobnie Air-e zgłosiło „nieznaczny postęp” w projektach Nueva El Río, Nueva San Juan, Nueva Galapa, Palermo, Bureche, Guacamayal i Uribia. Projekty te uznaje się za strategiczne ze względu na ich wpływ na system i szacuje się, że ich realizacja nastąpi w latach 2025–2026.

Jeśli chodzi konkretnie o projekt Nueva El Río, istnieje znaczna niepewność co do jego planowanego uruchomienia w 2025 r., gdyż Air-e twierdzi, że wciąż znajduje się on na etapie oceny wykonalności finansowej.

Oznacza to, że nie ustalono jeszcze, czy firma zrealizuje projekt, czy się z niego wycofa. W takim przypadku odpowiedzialność za rozpoczęcie nowego procesu przejdzie na UPME.

Ze względu na niepewność związaną z realizacją tych projektów, XM ostrzega przed dużym ryzykiem wprowadzenia ograniczeń w miastach Córdoba, Sucre, Bolívar, La Guajira, Cesar i Magdalena, co może wymagać podjęcia działań, takich jak zapobiegawcze ograniczenie zapotrzebowania na energię, nawet przy pełnym obciążeniu sieci, i/lub zwiększenie generacji zapasowej.

W obliczu rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną XM podkreśla, że ​​kluczowe jest jak najszybsze uruchomienie projektów przesyłowych, takich jak transformator północny, obwód La Virginia–Nueva Esperanza i drugi transformator w Nueva Esperanza.

Jeżeli projekty te nie zostaną zrealizowane, zależność od Termozipy wzrośnie, zarówno w przypadku całej sieci, jak i w razie konieczności bieżącej konserwacji lub awarii infrastruktury.

Jeśli jednak elektrownie węglowe w tej elektrowni nie będą już dostępne, konieczne może okazać się zaplanowanie niezaspokojonego popytu we wschodniej części kraju.

Ze względu na opóźnienia we wdrażaniu tej infrastruktury zaleca się ocenę środków łagodzących ryzyko, takich jak systemy magazynowania energii w akumulatorach lub instalacja urządzeń do dynamicznej kontroli napięcia.