Początek, brak końca – tak Szwajcaria pokochała swoją reprezentację

18 lipca 2025 Ćwierćfinał przeciwko Hiszpanii

Gdy szwajcarski turniej domowy dobiega końca, pojawia się pytanie: czy płakać, czy się cieszyć? Emocje sięgają zenitu na berneńskim stadionie Wankdorf po odpadnięciu z ćwierćfinału z Hiszpanią. Szwajcarki walczyły bezinteresownie, wspierane przez publiczność, która nieustannie je dopingowała. A na koniec kibice dopingowali je, jakby nie przegrały 0:2, ale wygrały.

To nie do końca błąd: w ciągu zaledwie kilku tygodni drużyna podbiła serca ludzi w całym kraju swoją odwagą, świeżością i hojnością. W sobotnie popołudnie wszyscy znów się spotkają: piłkarze będą świętować z kibicami na Bundesplatz.

Oni również zmagają się z różnymi emocjami. W szatni płakali i tańczyli, wspominała następnego dnia trenerka reprezentacji Pia Sundhage. Jest zmęczona, jak wszyscy, którzy przeżyli tę przygodę. Na konferencji prasowej zapytano ją, jakie będą jej dalsze kroki. Kontrakt 65-letniej Szwedki obowiązuje do końca roku. Jest za wcześnie, żeby cokolwiek mówić, odpowiada Sundhage. Marion Daube, szefowa kobiecej piłki nożnej w Szwajcarskim Związku Piłki Nożnej, również chce, żeby ostatnie tygodnie upłynęły spokojnie, zanim zacznie rozmawiać o przyszłości trenerki.

Nasza podróż zaczyna się od Pii Sundhage.

17 grudnia 2024 Wywiad z selekcjonerem reprezentacji

Ostatnie pytanie Pii Sundhage jest śmiałe: „Czy Szwajcaria może zostać mistrzem Europy?”. „Tak!” – wykrzykuje promiennie trenerka reprezentacji. Czy chciałaby rozwinąć temat? „Nie”. To ostatnie godziny, jakie spędza w Szwajcarii przed powrotem do Szwecji, aby świętować Boże Narodzenie z rodziną. W Domu Piłki Nożnej w Muri panuje nastrój końca roku; wszyscy z utęsknieniem wyczekują kilku dni wolnego przed rozpoczęciem wymagającego roku Mistrzostw Europy.

Sundhage, jak zawsze uważna i rozmowna, opowiada o meczu otwarcia Mistrzostw Europy 2013 w Szwecji, kiedy była selekcjonerem reprezentacji Szwecji. Jak widziała kibiców z autobusu, wszystkich razem, szwedzkie i duńskie rodziny. Jak wiele to dla niej znaczyło. Mówi, że ma nadzieję, że coś podobnego wydarzy się w Szwajcarii.

Mówi o tym, jak młodzi zawodnicy mogą odegrać ważną rolę na Mistrzostwach Europy i co chce im przekazać: „Brak próby to największy błąd, jaki można popełnić. Rozłóżcie skrzydła – to jedyny sposób, by wydobyć z siebie to, co najlepsze”. Młodzi zawodnicy właśnie to zrobili; w rzeczywistości wielu z drużyny przekroczyło własne oczekiwania.

Tylko w jednej kwestii Pia Sundhage była zbyt śmiała: Szwajcaria będzie musiała jeszcze trochę poczekać na tytuł Mistrzyni Europy.

21 marca 2025 r. Wywiad z Lią Wälti

Jest piątkowy wieczór, a Lia Wälti wygodnie rozsiadła się w fotelu w swoim domu w St. Albans w północnym Londynie. Używając kamery w laptopie, pokazuje swoim rozmówcom w Zurychu, że siedzi na środku placu budowy. Wälti remontuje obecnie swoje mieszkanie. To jeden z wielu projektów, które 32-latka realizuje tej wiosny przed Mistrzostwami Europy: gra w dwóch rozgrywkach z Arsenalem, wydała wspólnie z siostrą książkę dla dzieci, a tuż przed Mistrzostwami Europy zda egzaminy końcowe z kursu kształcenia na odległość.

Jak zawsze, kapitan reprezentacji Szwajcarii otwarcie odpowiada na wszystkie pytania. Mówi o radzeniu sobie z problemami zdrowia psychicznego w sporcie, o zagrożeniach związanych z szybkim rozwojem kobiecej piłki nożnej, o osiągnięciach reprezentacji i o swojej praktycznie niezastąpionej roli w zespole. Jest tylko jedna rzecz, o której nie mówi: o swoim zdrowiu.

Dopiero znacznie później, pod koniec maja, Wälti ujawniła, że od sześciu miesięcy jej stan zdrowia nie jest dobry. Że gra z bólem i przed każdym meczem musi decydować, czy jest gotowa do gry. Do dziś nikt dokładnie nie wie, na czym polegały jej problemy. Tylko tyle: zaciska zęby, żeby dać z siebie wszystko dla swojej drużyny.

3 czerwca 2025 r. Spadek z Ligi Narodów

Przygotowania do Mistrzostw Europy przybierają charakter fiaska. Prawie zero bramek i brak zwycięstwa od miesięcy. Prawie 7000 widzów zgromadziło się na Stade de Tourbillon, ponieważ kobieca reprezentacja Szwajcarii musi pokonać Norwegię w Lidze Narodów, aby uniknąć spadku. Już po czterech minutach przegrywają 1:0 i ta sytuacja nie zmienia się do samego końca. Kolejna porażka, zwłaszcza w starciu z pierwszym przeciwnikiem w Mistrzostwach Europy. A co najważniejsze: spadek z Ligi Narodów utrudnia awans do Mistrzostw Świata 2027 w Brazylii.

Potem czas na bielenie, mimo że mecz jest prawdziwą męką dla tych, którzy stoją za linią boczną i na trybunach. Sama kondycja fizyczna Norweżek – co za różnica w porównaniu ze Szwajcarami. Livia Peng jest w bramce, ale nie wiadomo, czy to ona, czy Elvira Herzog będą numerem jeden w finale. Gdzie to się dzieje przed turniejem? Ramona Bachmann nie gra, podobnie jak Ana-Maria Crnogorcevic. Lia Wälti prowadzi już wstępne rozmowy z trenerką Pią Sundhage na ławce rezerwowych.

Po tym przełomowym meczu doświadczona trenerka została zapytana, czy to jedno z największych wyzwań w jej karierze. Odpowiedziała: „Takkkkkkk”.

16 czerwca 2025 r. Dzień Mediów

Podobno są ludzie, którzy lubią szybkie randki – skuteczny sposób na poznanie nieznajomych, pogawędkę z nimi przez kilka minut, zanim przejdzie się do kolejnej osoby. W sali seminaryjnej Sonne w Centrum Paraplegii w Nottwil nie wygląda na to, by wiele osób przepadało za tym formatem.

Na początku drugiego tygodnia przygotowań do Mistrzostw Europy, Związek Piłki Nożnej zaprasza na dzień szybkich randek z mediami: niemal wszyscy zawodnicy z rozszerzonej kadry są obecni i przemieszczają się od stolika do stolika w małych grupach. Tam spotykają się z czterema lub pięcioma dziennikarzami na 15 minut, którzy pytają ich o wszystko – od ulubionego jedzenia, przez wygojone zerwanie więzadła krzyżowego, po intensywność treningu.

Lia Wälti jest spięta, Ana-Maria Crnogorcevic wylądowała zaledwie kilka godzin temu z USA, Coumba Sow nie wie, czy znajdzie się w ostatecznej kadrze i powtarza, że nie czuje się z tym dobrze. A potem rzecznik prasowy pogania ją w drodze.

Po dwóch godzinach rozmowy cichną, a media i zawodnicy wymieniają zmęczone spojrzenia. Co jeszcze można powiedzieć? Czas rozpocząć Mistrzostwa Europy.

23 czerwca 2025 r. Ogłoszenie składu: Historia Ramony Bachmann

Do rozpoczęcia Mistrzostw Europy pozostało dziewięć dni. W filii UBS przy Bahnhofstrasse w Zurychu Pia Sundhage wyjaśnia swój wybór 23 zawodniczek, które znalazły się w kadrze na Mistrzostwa Europy. Nie ma wielkich niespodzianek, ale sporo mówi się o jednej zawodniczce, której nie ma na liście: Ramonie Bachmann, która regularnie gra w pierwszym składzie od prawie 20 lat.

Dzień wcześniej 34-latka ujawniła w filmie dokumentalnym SRF , że zeszłej zimy spędziła siedem tygodni w prywatnej klinice w Meiringen z powodu zaburzeń lękowych . Długo ukrywała swój problem, ale jej najbliżsi wyczuwali, że coś jest nie tak. Kiedy koleżanki z drużyny na listopadowym zjeździe reprezentacji zaczęły się obawiać, że zrobi sobie krzywdę, Bachmann w końcu zgodziła się na skorzystanie z profesjonalnej pomocy.

Ten kryzys psychiczny był tylko pośrednim powodem, dla którego Bachmann opuściła Mistrzostwa Europy. Trzy tygodnie przed turniejem zerwała więzadło krzyżowe. To klasyczny przypadek kontuzji: ciało podejmuje decyzje za umysł. Bachmann przytyła pięć kilogramów z powodu leków, które przyjmowała podczas terapii, a treningi nie szły jej tak dobrze, jak zwykle. Walczyła sama ze sobą: czy powinna dobrowolnie zrezygnować z miejsca? Czy może zasłużyła na udział w turnieju dzięki swoim wieloletnim zaangażowaniom? Wtedy jej ciało powiedziało „stop”. I pomimo szoku i bólu, Bachmann zdjęła z siebie ogromną presję.

25 czerwca 2025 Rozmowa z rodzicami Beney

Tydzień do rozpoczęcia turnieju. W Savièse, wysoko nad doliną Rodanu, Cleo i Nicolas Beneyowie jeszcze nie wiedzą, że ich 18-letnia córka Iman zostanie jedną z twarzy turnieju.

To jeden z tych upalnych dni pod koniec czerwca. Państwo Beney siedzą na tarasie. U ich stóp rozciągają się winnice, a w oddali majaczy zamek Tourbillon. Wyjaśniają , że Iman wcześnie, w wieku 12 lat, opuściła dom i rzadko do niego wraca. Rozmowa przeradza się w długą, refleksyjną rozmowę o tym, jak piłka nożna wpływa na życie dziecka i jego rodziców. Nicolas, ojciec, sam zawodowo związany z piłką nożną, mówi, że kiedyś rozważał zachęcenie córki do kariery piłkarskiej.

Teraz Beneyowie cieszą się przygodą, w jaką piłka nożna odmieniła ich życie. Kilka dni później zakładają koszulkę szwajcarskiego klubu z numerem 19, jadą do Bazylei, Berna i Genewy i oglądają, jak Iman, mając zaledwie 18 lat, młodsza od Sydney Schertenleib i Leili Wandeler, pędzi po boisku. Wszyscy uosabiają młodzieńczy wigor reprezentacji, która wkrótce oczarowuje cały kraj.

26 czerwca 2025 Mecz towarzyski z Czechami

Xhemaili, Reuteler, Vallotto, Fölmli. Czterech różnych zawodników strzeliło gole w wygranym 4:1 meczu towarzyskim z Czechami przed Mistrzostwami Europy na Schützenwiese w Winterthur. Naprawdę? Tak.

Szczególnie Riola Xhemaili gra znakomicie. Oprócz strzelonej bramki, zachwyca heelowym trikiem, który prowadzi do bramki Géraldine Reuteler. Atak to generalnie czysta przyjemność; jakby nowa energia ożywiała drużynę. Czy możemy więc mieć jeszcze nadzieję?

Nieśmiały wzrost optymizmu w ten ciepły letni wieczór oznaczał punkt zwrotny. Impet nie osłabł nawet wtedy, gdy reprezentacja przegrała swój pierwszy mecz grupowy z Norwegią tydzień później. To właśnie Riola Xhemaili otworzyła Szwajcarii drogę do ćwierćfinału, strzelając wyrównującego gola w 92. minucie trzeciego meczu grupowego z Finlandią.

W Winterthur narasta tylko jeden problem. Podczas gdy dzieci na zewnątrz krzyczą po meczu, bo Alisha Lehmann robi kilka okrążeń, trenerka reprezentacji Pia Sundhage jest w piwnicy stadionu i informuje o stanie zdrowia Lii Wälti. Kapitan nie grała z powodu kontuzji kolana. Ale wytrzyma cztery mecze Mistrzostw Europy.

2 lipca 2025 r. Mecz otwarcia

Stłoczenie się w tramwaju w 37-stopniowym upale nie należy do przyjemności. Ale tego wieczoru to nie ma znaczenia. Jak przez całe popołudnie w centrum Bazylei, emocje, jakie mogą wywołać duże wydarzenia sportowe, są wręcz namacalne. W głębi tramwaju ktoś zaczyna śpiewać „Hopp Schwiiz”. Tramwaj zmierza w kierunku St. Jakob Park, na mecz otwarcia Mistrzostw Europy Szwajcaria kontra Norwegia. W końcu rusza.

Gęsia skórka podczas hymnu narodowego. A potem 34 000 widzów nie mogło uwierzyć własnym oczom: Szwajcarki dawno nie grały tak dobrze, tak walecznie, tak pewnie. Przegrały mecz 2:1, który przez 90 minut obfitował w niemal wszystko, czego można sobie życzyć – prawdziwy rollercoaster emocji: gol Szwajcarek, który dał prowadzenie. Samobójczy gol Szwajcarek. Niewykorzystany rzut karny przez rywalki. W zamian, rzut karny dla Szwajcarii, który został anulowany. Strzał, który trafił w poprzeczkę, napięcie do samego końca.

Tak właśnie powinna wyglądać piłka nożna.

Artykuł z « NZZ am Sonntag »