Ukraina: Jak Europa chce się uniezależnić od Trumpa

W niedzielę o godzinie 18:00, gdy w Niemczech zamknięto lokale wyborcze, w Brukseli pojawiła się wiadomość: szefowie państw i rządów Unii Europejskiej spotkają się na specjalnym szczycie w czwartek, 6 marca. Los Ukrainy znalazł się na porządku dziennym po tym, jak prezydent USA Donald Trump zagroził wycofaniem się z sojuszu i najwyraźniej stara się okazać solidarność z agresorem Władimirem Putinem.

Moment podjęcia tej decyzji wzbudził podejrzenia, że ​​UE celowo zataiła tę wiadomość i być może chciała ukryć przed niemieckim elektoratem dramatyczny charakter sytuacji na Ukrainie. Państwa europejskie będą musiały wydać ogromne sumy pieniędzy, aby bronić Ukrainy, a w dłuższej perspektywie także siebie przed Rosją. W pewnym momencie mogą też zostać zmuszone do wysłania żołnierzy, aby zapewnić zawieszenie broni na Ukrainie. Przewodniczący Rady António Costa, który koordynuje specjalne posiedzenie, poczuł się zobowiązany do wyjaśnienia: termin nie miał nic wspólnego z wyborami w Niemczech. Przewodniczący Rady chciał raczej wysłać sygnał w przededniu 24 lutego, w trzecią rocznicę rosyjskiej inwazji: Europa wspiera Ukrainę.

Domniemany nowy kanclerz Friedrich Merz w niedzielny wieczór sprawiał wrażenie, że wybory w Niemczech faktycznie stanowią punkt zwrotny dla Europy. Podczas ich wspólnego występu w telewizji nie tylko skrytykował obecnego kanclerza Olafa Scholza, jak zwykle, za to, że nie dostarcza Ukrainie większej ilości lepszej broni. Polityk CDU posunął się o krok dalej: podczas gdy Scholz przestrzegał przed myśleniem o bezpieczeństwie Europy bez pomocy USA , Merz chce jak najszybciej uniezależnić Europę od USA. Dla chadeka, wychowanego jako transatlantycka polityka, było to zdumiewające oświadczenie.

Zanim Merz będzie mógł objąć rolę lidera w Europie, musi ściśle współpracować z Scholzem. Oczywiście obecny kanclerz weźmie udział w specjalnym szczycie w przyszłym tygodniu. Obiecał jednak włączyć Merza do rozmów.

Szefowie państw i rządów chcą osiągnąć porozumienie w sprawie tego, w jaki sposób chcą utrzymać Ukrainę przy życiu, jeśli zajdzie taka potrzeba, bez udziału USA. UE musi teraz w końcu pójść za swoimi wielkimi słowami i podjąć wielkie działania, i to bardzo szybko – twierdzą dyplomaci UE przygotowujący spotkanie. W przeciwnym razie Donald Trump po prostu nie będzie traktował UE poważnie w walce o przyszłość Ukrainy.

Głównym celem będzie jak najszybsze pozyskanie nowej broni i amunicji dla Ukrainy. Szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas chce przeznaczyć na ten cel do 20 miliardów dolarów, i to nie ze wspólnych funduszy UE, lecz ze środków poszczególnych państw członkowskich. Kallas zaproponował również wykorzystanie nie tylko odsetek z zamrożonych rosyjskich aktywów do zakupu broni, ale także samych aktywów. Nie ma jednak przewidywalnej większości, która by to popierała.

Szefowie państw i rządów będą również debatować nad tym, jakie gwarancje bezpieczeństwa Europa może dać Ukrainie w przypadku zawieszenia broni. Wiele będzie zależało od tego, czy prezydent USA Trump zgodzi się poprzeć utworzenie europejskich sił ochronnych. Większość rządów europejskich uważa, że ​​bez parasola ochronnego USA wysyłanie żołnierzy między frontami jest niemożliwe. Aby dowiedzieć się, czego naprawdę chce Trump, prezydent Francji Emmanuel Macron poleciał w niedzielę do Waszyngtonu.

Viktor Orbán prawdopodobnie odegra ponownie szczególną rolę na spotkaniu w Brukseli. Węgier po raz kolejny grozi, że sprzeciwi się regularnemu przedłużaniu sankcji wobec Rosji, nałożonych w ciągu ostatnich trzech lat. Podkreśla, że ​​sytuacja uległa zasadniczej zmianie na skutek negocjacji z Rosją, zainicjowanych przez Trumpa. To typowe gry Węgrów – mówią ambasadorowie UE w Brukseli.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen chce przedstawić przed szczytem kompleksową koncepcję dotyczącą tego, w jaki sposób UE może zwiększyć produkcję broni i ogólne zdolności obronne. Ogłosiła to w przemówieniu wygłoszonym w Kijowie w poniedziałek. Udała się do stolicy Ukrainy w rocznicę inwazji wraz z 21 innymi komisarzami, przewodniczącą Rady Costa i przewodniczącą Parlamentu Robertą Metsolą, aby wesprzeć prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. W zeszłym tygodniu Donald Trump nazwał go „dyktatorem”, który ponosi częściową odpowiedzialność za wojnę i stoi na drodze do pokoju.

„Stawką jest nie tylko los Ukrainy, ale los całej Europy” – powiedziała Ursula von der Leyen. UE i jej państwa członkowskie udzieliły dotychczas Ukrainie wsparcia kwotą 134 miliardów euro, z czego 48,7 miliarda przeznaczono na broń. Nikt nie zrobił więcej dla tego kraju i UE będzie nadal podążać tą drogą. Sprawiedliwy i trwały pokój jest możliwy tylko z pozycji siły - powiedział przewodniczący Komisji.

Przedstawiciele trzech instytucji UE domagali się, aby Rosja rozliczyła się z popełnionych zbrodni wojennych i aby powołano specjalny trybunał. Rosja i jej przywódcy ponoszą wyłączną odpowiedzialność za tę wojnę. Von der Leyen nie wydawała się być pod wrażeniem amerykańskich negocjacji z Rosją. „Będziemy nadal zaostrzać sankcje wobec Rosji, dopóki nie wykaże ona rzeczywistej woli osiągnięcia trwałego pokoju”.

W tym samym czasie ministrowie spraw zagranicznych UE, a właściwie ich przedstawiciele, spotkali się w Brukseli i formalnie przyjęli 16. pakiet sankcji przeciwko Rosji. Umowa została już wynegocjowana przez ambasadorów UE w zeszłym tygodniu i obejmuje nowe ograniczenia handlowe, a także środki przeciwko tzw. flocie cieni, która jest wykorzystywana do obchodzenia europejskich sankcji wobec rosyjskich transportów ropy.