Wetenschappers zoeken naar DNA van bedreigde salamander in de kanalen van Mexico-Stad

Wetenschappers van een universiteit filteren de wateren van Mexico-Stad op sporen van het DNA van een bedreigde salamander, de axolotl

MEXICO-STAD - Zestig jaar geleden konden inwoners van een door een kanaal doorkruiste wijk in Mexico-Stad axolotls – de grote salamander die doet denken aan een kleine draak – met hun handen uit het water plukken, omdat ze er zo talrijk waren. Nu is het bijna onmogelijk om ze in het wild te vinden.

Daarom onderzoeken wetenschappers van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico het troebele water rond Xochimilco op sporen van DNA van het bedreigde dier .

"We verliezen allemaal DNA op onze weg over de wereld en dat DNA kan worden opgevangen door lucht of water te filteren", aldus bioloog Luis Zambrano van het laboratorium voor ecologisch herstel van de universiteit.

Om de afnemende aantallen axolotls in de gaten te houden, maken wetenschappers steeds vaker gebruik van deze techniek. Bij periodieke onderzoeken naar de populatie, die alleen in Xochimilco voorkomt, blijken hun netten leeg te zijn.

Ze nemen watermonsters uit de kanalen en filteren dit op omgevings-DNA, oftewel de genetische deeltjes die zijn achtergelaten door dieren en planten die in contact komen met het water. Die gegevens worden vervolgens vergeleken met de profielen in een genetische bibliotheek die enkele jaren geleden door Britse wetenschappers is samengesteld, aldus Esther Quintero van Conservation International in Mexico, dat sinds 2023 met Zambrano samenwerkt.

Wetenschappers verzamelden water op 53 locaties in Xochimilco: 10 in beschermde gebieden waar het water gefilterd wordt en schoner is, en 43 daarbuiten. Ze vonden axolotl-DNA in de beschermde gebieden en op één locatie daarbuiten.

Met betrekking tot het ene onbeschermde gebied zei Zambrano dat het "heel klein" is, maar dat het een teken is dat er mogelijkheden zijn voor veerkracht, zelfs bij aanhoudende aantasting van het milieu en vervuiling van de kanalen.

Tot nu toe hebben de onderzoekers slechts een derde van Xochimilco doorzocht met behulp van de milieu-DNA-techniek en het handmatige werk met netten, maar ze zijn van plan het werk voort te zetten en hopen begin volgend jaar een bijgewerkte telling te kunnen presenteren.

De trend is echter niet gunstig. Van de naar schatting 6000 axolotls per vierkante kilometer in 1998 waren er bij de laatste telling, in 2014, slechts 36 per vierkante kilometer.

Zambrano benadrukt dat het werk van zijn team aantoont dat natuurbehoud werkt en dat de inspanningen om de soort te beschermen ook de waterkwaliteit verbeteren, het aantal bestuivers in het gebied vergroten en betekenen dat Mexico-Stad beter gebruikmaakt van het water van Xochimilco, naast andere voordelen.

Maar beleidsmakers kunnen meer doen, zei hij, zoals het verbieden van de opening van dansclubs, spa's en voetbalvelden op de traditionele kunstmatige eilanden van Xochimilco, bekend als chinampas. In plaats daarvan zou de overheid de traditionele landbouwproductie van de eilanden moeten stimuleren en ervoor moeten zorgen dat boeren er daadwerkelijk hun brood mee kunnen verdienen.

Als zijn leefgebied vastligt, kan de axolotl voor de rest zorgen.

"De axolotl plant zich veelvuldig voort omdat hij veel eieren legt. Hij kan zich gemakkelijk herstellen en wij weten hoe", aldus Zambrano.

___

Volg de berichtgeving van AP over Latijns-Amerika en het Caribisch gebied op https://apnews.com/hub/latin-america