Vrouwen die vooruitgang boeken op het werk hebben één ding gemeen: een universitaire graad

Vrouwen hebben de afgelopen twee decennia een flinke vooruitgang geboekt op de werkvloer, maar één segment van de vrouwelijke werknemers is achtergebleven: vrouwen zonder universitaire opleiding.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat er een groeiende kloof ontstaat op de arbeidsmarkt tussen vrouwen die minimaal een bachelordiploma hebben behaald en vrouwen zonder enige vorm van hoger onderwijs.

Het aandeel vrouwen met een universitaire opleiding op de arbeidsmarkt is tussen 2004 en 2024 met negen procentpunten gestegen, blijkt uit onderzoek van Third Way, een denktank die pleit voor gematigd beleid. Vrouwen zonder universitair diploma boekten daarentegen nauwelijks vooruitgang: het aandeel vrouwen zonder universitaire opleiding op de arbeidsmarkt is in dezelfde periode met minder dan een procentpunt gestegen, aldus het rapport.

"Deze verschillen in de werkervaring van vrouwen met en zonder universitaire opleiding wijzen op veranderingen in de afgelopen jaren op de werkvloer en in de werkcultuur", vertelde Curran McSwigan, adjunct-directeur economie van Third Way en auteur van het rapport, aan CBS MoneyWatch. "En die veranderingen hebben vooral betrekking op vrouwen met een universitaire opleiding."

Zo komen flexibele werkregelingen tegenwoordig steeds vaker voor bij bedrijven, waardoor sommige werknemers hun werk, althans een deel van de tijd, vanuit huis kunnen doen. Zo kunnen ze hun werk beter combineren met zorgtaken.

"Thuiswerken biedt vanzelfsprekend veel meer flexibiliteit, waardoor werkende moeders nu misschien even naar de dokter kunnen om hun kinderen naar de dokter te brengen, in plaats van vrij te nemen", aldus McSwigan.

Ook kantoorbedrijven hebben de arbeidsvoorwaarden voor zorgtaken verbeterd. Sommige bieden hun werknemers zelfs kinderopvangtoeslag aan, waardoor moeders kunnen blijven werken, aldus McSwigan. Maar vrouwen zonder universitair diploma werken vaker in de dienstensector, waar ze minder goed betaald worden en niet dezelfde kinderopvangtoeslag krijgen.

"Op kantoor krijgen werknemers vaker betaald verlof en zelfs kinderopvangtoeslag, maar dat zijn niet de typische voordelen die je ziet in banen in de dienstensector waar vrouwen zonder universitaire opleiding werken", aldus McSwigan.

Vrouwen in de dienstensector werken soms ook in wisselende diensten en hebben opvang nodig op tijden waarop de kinderdagverblijven doorgaans niet open zijn.

"Veel kinderdagverblijven zijn alleen van 9 tot 5 open, dus ze lopen ook tegen andere belemmeringen aan die inherent zijn aan het soort werk dat ze doen", aldus McSwigan.

Werkende moeders met een universitaire opleiding hebben de afgelopen twee decennia een nog grotere vooruitgang geboekt op de arbeidsmarkt: hun deelname is met 11 procentpunten gestegen, van 57% naar 68%, aldus het rapport. Daarentegen is het percentage niet-universitair opgeleide moeders dat fulltime werkt de afgelopen 20 jaar met slechts 0,1% gestegen.

"We hebben van beleidsmakers gehoord dat er een sterke opleving is in de beroepsbevolking voor vrouwen en dat we de 'she-cession' overwinnen en vooruitgang boeken wat betreft vrouwen op de werkvloer," aldus McSwigan. "Maar wat de data en analyses laten zien, is dat deze winst kan worden toegeschreven aan studerende vrouwen, en dat niet-gestudeerde vrouwen nog steeds aan de zijlijn staan op de arbeidsmarkt. Het is moeilijk te zeggen dat we vooruitgang boeken voor werkende vrouwen als alleen vrouwen met een universitaire opleiding hiervan profiteren."

Om die reden benadrukt McSwigan de noodzaak van breed gedragen beleidsinspanningen die tegemoetkomen aan de "verschillende behoeften waarmee gezinnen worden geconfronteerd" om ervoor te zorgen dat alle werkende vrouwen dezelfde voordelen krijgen als vrouwen met een universitaire graad.

"Er is geen universele aanpak", aldus McSwigan.