Macron loopt koorddansend met Trump terwijl hij de zaak van Europa over Oekraïne bepleit

De betrekkingen tussen Europa en de VS verkeren onmiskenbaar in crisis. Alleen al het feit dat de Franse president Emmanuel Macron maandag in het Witte Huis de zaken op orde heeft weten te houden, is een prestatie.

Hij deed dat door de Amerikaanse president te prijzen, te vleien en zachtjes te paaien terwijl ze vragen beantwoordden in het Oval Office en een gezamenlijke persconferentie hielden. Dit is een draaiboek dat veel leiders over de hele wereld nu als productiever beschouwen dan ronduit rechttoe rechtaan spreken of kritiek op Trump.

Macron wist deze lastige dag in Washington te doorstaan ​​zonder al te veel toe te geven of te onthullen.

Hij zei dat beide landen vrede willen en hoewel hij op vriendelijke wijze een van Trumps beweringen over de Europese steun aan Oekraïne corrigeerde, was hij het er ook mee eens dat Europa meer verantwoordelijkheid moet nemen voor zijn eigen veiligheid.

Maar Macron deed wel één belangrijke concessie: hij gaf aan dat Trump er goed aan deed om de relatie met de Russische president Vladimir Poetin te herstellen.

Dat staat in schril contrast met de huidige situatie in Londen, Parijs en Berlijn, waar het beleid erop gericht is Poetin te isoleren en sancties op te leggen aan Russische bedrijven en individuen.

"President Trump heeft een goede reden om opnieuw contact te zoeken met president Poetin", aldus Macron. Hij voegde eraan toe dat de nieuwe regering "een grote verandering" vertegenwoordigt.

Macron hield het vooruitzicht voor dat Europese landen als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk bereid zouden zijn een leidende rol te spelen bij het waarborgen van de veiligheid in Oekraïne na de wapenstilstand. Mogelijk zou dat kunnen in de vorm van luchtsteun en troepen die ver van het front gestationeerd zouden zijn.

Maar tegelijkertijd benadrukte hij het belang van een Amerikaanse achtervang.

Macron kreeg echter geen toezegging van Amerikaanse steun van zijn ontmoeting in het Oval Office. En als hij op zoek was naar een sprankje kritiek op de Russische president van Trump, dan kreeg hij dat ook niet.

Wat hij wel kreeg, was dat Europa in zekere zin weer een stem kreeg aan de onderhandelingstafel. En hij en andere Europese leiders zullen daar moed uit putten.

Het is echter duidelijk dat de ambities om de nauwe betrekkingen te herstellen die Europa en de VS sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog hebben, niet op ieders planning staan.

Daarom werkt Macron zelf al een tijdje aan het idee van een strategisch autonomer Europa, waarbij hij speelt met het idee van gezamenlijke Europese defensiemachten.

Friedrich Merz, de volgende bondskanselier van Duitsland, is het ermee eens dat Europa zich moet aanpassen gezien de dramatische verandering in de Amerikaanse positie.

Merz heeft al gezegd dat hij van mening is dat de VS onder Donald Trump onverschillig staat tegenover het lot van Europa en dat het continent onafhankelijk moet zijn van de VS op het gebied van veiligheid.

"Mijn absolute prioriteit zal zijn om Europa zo snel mogelijk te versterken, zodat we stap voor stap echt onafhankelijk kunnen worden van de VS", aldus Merz.

Maar Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland moeten zich er ook van bewust zijn dat niet alle Europese machten zo vijandig staan ​​tegenover de Amerikaanse visie op Oekraïne.

De opkomst van extreemrechtse nationalistische partijen in Europa, met name in landen als Duitsland waar de AfD bij de verkiezingen van zondag tweede werd, suggereert dat veel Europese burgers ook sceptisch zijn over de aanhoudende steun van het continent voor Kiev.

Later deze week zal de Britse premier Sir Keir Starmer, die nauw samenwerkt met zijn Franse ambtgenoot, naar Washington komen om hun standpunten over Oekraïne te bekrachtigen.

Hij gelooft, net als Macron, dat zijn land een speciale relatie heeft met de VS, die deuren kan openen en een eerlijk proces kan opleveren.

Het probleem is dat Washington in de vorm van Donald Trump op dit moment in de zendmodus staat en een agenda propageert die weinig ruimte laat voor de mening van anderen.

En terwijl Amerika altijd de mogelijkheid heeft gehad om zijn spieren te laten zien en zijn zin te krijgen, is Europa voor het grootste deel niet aan de ontvangende kant geweest. Het feit dat dit is veranderd, is een teken van hoe serieus deze breuk in gevestigde allianties is geworden.