Tomatentest: Expert onthult valkuilen van superdure tomaten

Sterker nog, als je niet van koken houdt, is het op het eerste gezicht moeilijk te bevatten. Waarom kan een "senior tomaat" bijvoorbeeld op dezelfde dag zowel 100 als 1000 roebel per kilo kosten? Elke botanicus zal het je immers vertellen: het is een veel voorkomende kruidachtige plant uit de nachtschadefamilie. Economisch gezien is het een groente, terwijl de vrucht een bes is. Hij wordt veel gebruikt in alles, van sap tot salades, van soep tot bijgerechten, vers, gezouten en gedroogd...

Maar natuurlijk denken alleen leken zo. Plebejers, zeg maar, met een ongeraffineerde smaak. En wie van tomaten houdt (en ze eet, moeten we voor de zekerheid even toelichten!) kan er een heel betoog over houden. Elke "tomatofiel" zal je vertellen dat het grootste probleem is om goede tomaten met een rijke smaak te vinden, geen "plastic" exemplaren. Vooral de mensen die in het zuiden wonen, zijn kieskeurig, waar deze groente niet zoals bij ons, grillig en in kassen, groeit, maar direct in de volle grond, in de volle zon.

Elke Turk zal bijvoorbeeld bevestigen: een winterkas-tomaat is niet hetzelfde als een zomertomaat. En een inwoner van Rostov of Machatsjkala zal eraan toevoegen: tomaten moet je 'op de geur' kopen – tomaten die niet lekker ruiken of smaken, zijn geldverspilling.

Dus deze "grond" exemplaren – uit het zuiden, rechtstreeks uit de tuin, met hun overheerlijke aroma – kosten duizend dollar, terwijl de in een broedmachine gekweekte exemplaren in een kas tien keer minder kosten. Toch? Niet helemaal. Hier begint het statusspel.

Om te eten of te bewonderen

Boodschappenliefhebbers worden vaak onderverdeeld in marktliefhebbers en supermarktfanaten. Beide bieden goedkope en gezellige opties, maar ook dure en glamoureuze opties. Het draait allemaal om socializen: de markt is goed voor extraverte mensen, terwijl meer gereserveerde mensen de voorkeur geven aan de winkel.

Zo is het ook met de Moskouse markten: als je iets duurs en luxueus wilt, ga dan naar Dorogomilovsky. Daar is het "tot duizend"; oké, misschien 900 "als een dierbare gast". Voor deze luxe prijs krijg je producten uit Oezbekistan – op maat gekalibreerd, tomaat voor tomaat. De smaak is natuurlijk, zoals ze zeggen, om je vingers bij af te likken. Nou ja... Misschien wel. We geloven je op je woord!

Dezelfde "luxetomaten", maar dan op Moskvoretsky – een betaalbare maar nog steeds hippe markt – voor 700 roebel. "Alleen goede tomaten, om in te maken, kostten 300; en echt 'technische' pruimtomaten waren te koop voor 100 roebel," vertellen marktbezoekers over de prijzen eind oktober. Losse cherrytomaten kosten ongeveer hetzelfde, rond de honderd per kilo – een zekere gok, dat spreekt voor zich.

Kun je het goedkoper krijgen? Natuurlijk! Maar nogmaals, je moet de locatie weten. Neem bijvoorbeeld de Preobrazjenski-markt. Er zijn hier geen tomaten te vinden voor meer dan 500 roebel per kilo. En de meest opvallende zijn niet eens de duurste, maar die voor 250. Uit Dagestan. De vormen – de grote 'groenteschilder' Arcimboldo zou zijn flauwgevallen, en kunstacademies zouden ze moeten inslaan voor hun stillevencollecties. Elke tomaat heeft zijn eigen 'gezicht'. En er is een kleur voor elke smaak – van wit en groenachtig tot bruin en paars.

"Voor ons is dit seizoen voorbij. De struiken zijn eruit getrokken en alle tomaten die er nog waren, zijn te koop. Er komen dit seizoen geen tomaten meer in de grond", vertelt een vrouw die ook tomaten lijkt te telen.

Het is overigens best waarschijnlijk: juist deze "dorps" tomaten, die in de volle grond worden gekweekt, hebben zo'n zwierig, onregelmatig uiterlijk. De geur is geweldig. En de smaak... Nee, geen "honingsuiker" zoals de peperdure varianten. Het heeft een zure, groenige smaak. Maar over het algemeen bederft dit de tomaten helemaal niet.

"Ga je ze opeten of bewonderen?" vraagt ​​de verkoopster. "Ik reken honderd roebel voor een foto!" En ze lacht. Tja, wat kun je zeggen? We eten ze op en bewonderen ze.

En het allerbelangrijkste: er is volledige statuszekerheid: voor het luxeleven moet je naar Dorogomilovsky, terwijl moderne fijnproevers voor Moskvoretsky kiezen. Preobrazjenski is dus een "verborgen" plek voor kenners. En voor wie in het noorden van de stad woont, is reizen vanuit bijvoorbeeld Tsjertanovo lastig.

Product in het schap

Bij een bekende supermarktketen telden we 14 soorten verpakte tomaten en vijf soorten verkocht op gewicht. De hoogste prijs, 339,99 roebel, stond op "roze tomaten, Azerbeidzjan". Een jonge vrouw liep naar de kratten tomaten en begon eraan te ruiken. "Maar ze ruiken nergens naar," kon ik het niet laten om te vragen. "Hoe kies je hier in vredesnaam tomaten?" "Nou, eigenlijk zijn de Azerbeidzjaanse altijd de beste geweest."

Nou, denk er eens over na... Groenten in de winkel hebben echter zoiets geweldigs als verpakking: het vertelt je eigenlijk alles over de herkomst. Uiteindelijk bleken de "Baku"-tomaten die ik had gekozen, geproduceerd te zijn in... Elektrostal. Kas, denk ik. Maar ze zijn prima eetbaar!

En het lijkt erop dat er hier geen ruimte is voor een ijdelheidsstrijd over welke tomaat de beste is. Maar die is er wel: het hangt allemaal af van de winkel waar je boodschappen doet. Het is één ding om naar een premiumwinkel te gaan met die twintig of meer soorten. Het is heel wat anders om naar een budgetsupermarkt te gaan met een paar cherrytomaten, één crèmetomaten en, als je geluk hebt, de ronduit smakeloze "rundvleeshart". Maar aan de andere kant zul je daar ook waarschijnlijk geen tomaten van meer dan 350 roebel vinden. Hetzelfde geldt voor andere groenten.

Eet het, het is goedkoper

Om meer inzicht te krijgen in de huidige situatie op de tomatenmarkt, namen MK-correspondenten contact op met Svetlana Ilyashenko, universitair hoofddocent aan de afdeling Handelsbeleid van de Russische Economische Universiteit Plechanov. Het bleek dat de prijs van dit product afhankelijk is van verschillende factoren: productiekosten, transportkosten en de marktsituatie.

Volgens Rosstat bereikte de prijs van een kilo tomaten eind oktober 768 roebel. In Tsjoekotka bedroeg de prijs respectievelijk 225 roebel en 228 roebel in Sint-Petersburg en Moskou, 199 roebel in de regio Krasnodar en 119 roebel in de Republiek Dagestan. Het is meteen duidelijk waar de groente groeit en waarheen hij per vliegtuig moet worden vervoerd.

"Bovendien zijn tomaten een product met een duidelijk seizoensgebonden prijspatroon", zegt Ilyashenko. "De prijzen pieken in de winter en de lente, omdat het marktaanbod van binnenlandse producten dan minimaal is en de beschikbare import- en kastomaten duurder zijn om te produceren. In de zomer bereiken de winkelprijzen hun laagste punt in juli en augustus, wanneer de massale oogst van vollegrondstomaten in Rusland plaatsvindt en het marktaanbod het grootst is."

We zitten dus aan het einde van het seizoen voor vollegrondstomaten en binnenkort zal de markt gedomineerd worden door duurdere kasproducten, en dit zal tot de lente aanhouden. De prijzen zullen uiteraard stijgen. Sinds begin september 2025 zijn tomaten in heel Rusland gemiddeld met 43,3% in prijs gestegen (van 134 roebel naar 192 roebel per kg) en met 42,5% in Moskou (van 160 roebel naar 228 roebel per kg).

En het meest interessante: de smaak van groenten hangt niet af van de prijs. "Tomaten worden vaak geplukt voordat ze technisch rijp zijn, om ze beter te bewaren tijdens het transport, waarin ze rijpen", zegt Svetlana Ilyashenko. "Dit kan de smaak negatief beïnvloeden, omdat deze vruchten minder vitamine C en lycopeen (het carotenoïde pigment dat de vrucht zijn kleur geeft) bevatten dan tomaten die aan de tros rijpen."

Dus in de winter, wanneer perfect gerijpte trostomaten alleen vanuit het verre zuiden kunnen worden ingevlogen, zijn de prijzen van duizenden dollars gerechtvaardigd: ze zijn niet alleen glamoureus, maar ook écht lekkerder dan gewone tomaten. Maar tijdens het seizoen – van juli tot oktober – is deze premie vooral bedoeld om het imago te verbeteren. Jammer dat het seizoen zo snel voorbij is...