De Aziatische Franciscus en de secretaris van de paus: de twee favorieten om de Heilige Stoel te leiden

De 67-jarige Luis Antonio Tagle uit de Filipijnen en de 70-jarige Pietro Parolin, de Italiaan en staatssecretaris van de Heilige Stoel: dit zijn de twee favorieten om paus Franciscus op te volgen tijdens het conclaaf dat woensdag is begonnen. Op de website “College of Cardinals Report” wordt een beperkte groep van twaalf kardinalen genoemd waaruit de leider van de Katholieke Kerk zou kunnen voortkomen, maar het zijn deze twee die de voorkeuren onder de kardinalen zouden kunnen leiden.

De emeritus-aartsbisschop van Manilla, Luis Antonio Tagle, bekleedt sinds 2019 een functie binnen de Romeinse Curie, de hoogste echelons van het Vaticaan . Momenteel is hij pro-prefect van het Dicasterie voor Evangelisatie. Hij wordt beschouwd als de ‘Aziatische Franciscus’ en deelt de visie van de paus op kwesties zoals ecologie. In 2012 werd hij door Benedictus XVI benoemd.

Pietro Parolin wordt door de vakpers vaak aangehaald als kandidaat voor het pausschap. Sinds 2013 is hij staatssecretaris van de Heilige Stoel en verantwoordelijk voor de diplomatie van de kerk. Hij is de favoriet in de race en werd in 2014 door Francisco aangewezen.

De ‘Chito’ die de weg zou kunnen vrijmaken voor China

Volgens het rapport van The College of Cardinals is Tagle een van de kardinalen die het beste in staat is om Franciscus op te volgen als de kiezers in het conclaaf continuïteit in het pontificaat van Argentinië nastreven en een nieuwe paus uit het zogenoemde Globale Zuiden.

Net als Franciscus, die altijd informeel en progressief open overkwam, de verwaandheid van het Vaticaan verwierp en zich altijd open opstelde, geeft de Filipijnse kardinaal er de voorkeur aan om aangesproken te worden met zijn bijnaam, Chito.

Hij verzet zich tegen het gebruik van wat hij harde en strenge taal noemt door de Kerk om zonden, waaronder homoseksualiteit, te veroordelen. In interviews citeert hij bekende uitspraken van de Argentijnse paus over dit onderwerp, zoals toen de paus vroeg: "Wie ben ik om te oordelen?" aan het begin van zijn pontificaat.

Zijn zachte benadering van kwesties die conservatieven binnen de katholieke kerk dierbaar zijn, heeft zowel binnen als buiten de Filipijnen, een land met een sterke katholieke traditie, kritiek opgeleverd.

Een ander relevant punt in Tagle's biografie voor een mogelijk pontificaat is zijn Chinese afkomst. Zijn grootvader van moederskant werd in China geboren en emigreerde naar de Filipijnen. Dit zou ruimte kunnen scheppen voor een dialoog tussen de Heilige Stoel en Peking.

In 2018 sloot Franciscus overeenkomsten met China over de procedure voor het kiezen en benoemen van katholieke bisschoppen in het land.

De overeenkomsten werden in 2024 voor nog eens vier jaar verlengd. Analisten zagen deze stap als een teken van de toename van het vertrouwen tussen de twee staten, hoewel het land al een lange geschiedenis heeft van spanningen en beperkingen op de vrijheid van eredienst.

China en het Vaticaan onderhouden sinds de jaren vijftig geen diplomatieke betrekkingen meer en de Heilige Stoel is een van de weinige staten ter wereld die Taiwan als land erkent. Peking beschouwt het vasteland van China en het eiland als onderdeel van hetzelfde China en heeft de druk op het gebied de laatste tijd steeds verder opgevoerd.

Hoewel Tagle geen jezuïet was zoals Franciscus, raakte hij wel beïnvloed door de orde toen hij studeerde aan een jezuïetenseminarie in Manilla. De Filipijn was ook voorzitter van Caritas, de filantropische humanitaire instelling van het Vaticaan, en studeerde in de Verenigde Staten.

De Filippijn werd in 1982 tot kardinaal gewijd en in 2001 tot bisschop verheven. In 2012 werd hij door Benedictus XVI op 54-jarige leeftijd tot kardinaal benoemd. Hij was toen een van de jongste kardinalen op dat moment. Tagle spreekt vloeiend Engels en Italiaans, naast zijn moedertaal Tagalog. Ook heeft hij kennis van Frans, Koreaans, Chinees en Latijn.

Parolin: de gematigde die nooit een parochie leidde

In de race om te speculeren over wie de volgende paus moet worden, geloven sommige experts binnen het Vaticaan dat de Katholieke Kerk na een conservatiever pontificaat zoals dat van Benedictus XVI en een progressiever pontificaat zoals dat van Franciscus, op zoek zal gaan naar een gematigde naam die continuïteit vertegenwoordigt.

Als deze veronderstelling uitkomt, is het waarschijnlijk dat de volgende leider van het Vaticaan de huidige staatssecretaris van de Heilige Stoel zal zijn, de Italiaan Pietro Parolin — een diplomaat die bekendstaat om het feit dat hij geen concessies doet aan de meest controversiële standpunten van de huidige kerk , maar die wel openstaat voor het voortzetten van de hervormingskoers die door Franciscus is ingezet.

Dankzij zijn positie in de hiërarchie van de Heilige Stoel – de functie van staatssecretaris, die Parolin al meer dan tien jaar bekleedt, maakt hem de belangrijkste persoon in het Vaticaan, na de paus – en zijn samenwerking met Franciscus, wordt de kardinaal gezien als de natuurlijke opvolger van Bergoglio. In de weddenschapscirkel is de nieuwe paus bovenaan verschenen.

Maar de naam van Parolin is niet unaniem. Behalve dat conservatieven en progressieven hem met argwaan bekijken vanwege dubbelzinnige uitspraken over de acceptatie van LGBTQIA+-koppels, gescheiden mensen en de toekomst van het celibaat, wijzen zijn critici erop dat de kardinaal geen enkele pastorale ervaring heeft. Dat wil zeggen dat hij nooit een parochie heeft geleid of in direct contact met de gelovigen heeft gewerkt.

Eigenlijk lijkt Parolins pad naar de hoogste hiërarchie van de Kerk meer op dat van een ambtenaar dan op dat van een religieus persoon. Hij werd in 1955 geboren in de regio Venetië als zoon van een zakenman en een leraar. In 1980 werd hij priester. Daarna studeerde hij kerkelijk recht aan de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit in Rome en aan de Pauselijke Kerkelijke Academie, de school voor diplomaten van het Vaticaan.

Met de verkiezing van Franciscus in 2013 werd de toen 58-jarige Italiaan teruggeroepen naar de Heilige Stoel en benoemd tot staatssecretaris. Hij was de jongste in deze functie sinds 1929, toen Eugenio Pacelli, die later tot paus Pius XII werd gekozen, aantrad.

De periode dat Parolin aan het hoofd stond van de afdeling buitenlandse zaken van het Vaticaan, werd gekenmerkt door de poging van de kardinaal om de prioriteiten van Franciscus te implementeren en te proberen conflicten over de hele wereld op te lossen. Hij onderhandelde toenadering tussen de Verenigde Staten en Cuba tijdens de regering van Barack Obama, bemiddelde bij gesprekken tussen het regime van Nicolás Maduro en de Venezolaanse oppositie en was de eerste staatssecretaris van het Vaticaan die Moskou in bijna twintig jaar bezocht.

Ook onderhandelde hij over de bescherming van burgers in Afghanistan nadat de Taliban weer aan de macht waren gekomen. Ook veroordeelde hij de Russische inval in Oekraïne en de verwoestingen en burgerdoden door Israël in deGazastrook .