Waarschuwing voor prijsstijgingen. Een verkeerd geïmplementeerd ROP-systeem kan veel problemen opleveren.

• Het ministerie van Klimaat en Milieu stelt voor om de taken van de producentenverantwoordelijkheidsorganisatie onder te brengen bij het Nationaal Fonds Milieubescherming en Waterbeheer, dat namens de producenten de verplichtingen uit de EPR zal uitvoeren.
• Stemmen tegen de invoering van EPR zoals voorgesteld door het ministerie worden het vaakst gehoord door vertegenwoordigers van bedrijven die verpakte producten op de markt brengen en door organisaties die verpakkingen recyclen.
• Het model dat het Ministerie van Klimaat en Milieu voorstelt, lijkt op het model dat in Kroatië en Hongarije van kracht is.

Het Ministerie van Klimaat en Milieu stelt voor om de taken van de producentenverantwoordelijkheidsorganisatie (NPOR) toe te vertrouwen aan de NFOŚiGW, die namens producenten de verplichtingen uit de EPR zal uitvoeren binnen een gesloten financieel circuit. Vertegenwoordigers van de Poolse Federatie van Voedselproducenten en de afvalverwerkingssector waarschuwen dat dit het voor Polen moeilijk kan maken om te voldoen aan de EU-eisen voor selectieve afvalinzameling, en dat dit kan leiden tot boetes en dus prijsverhogingen.

Het voorstel van het Ministerie van Klimaat is in grote lijnen een heel eenvoudig voorstel, omdat het ervoor wil zorgen dat de industrie die haar verantwoordelijkheid moet nemen, deze niet zal nemen, maar simpelweg een quasi-belasting zal betalen aan een publieke instelling die dit geld zal verdelen volgens een alleen aan haar bekende verdeelsleutel, om de kosten te dekken. Het is dus niet zozeer een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, maar simpelweg een belastingstelsel, een quasi-belastingstelsel, waarvan het tarief voortvloeit uit de regelgeving, en dat is alles.

- vertelt Jakub Tyczkowski, voorzitter van de raad van bestuur van Rekopol, een organisatie die verpakkingen inzamelt, aan het persbureau Newseria.

- Laten we het dan ook geen uitgebreide producentenverantwoordelijkheid noemen, maar gewoon een nationaal systeem voor het verdelen van geld voor het beheer van verpakkingsafval, voegt hij toe.

Tegen de invoering van de EPR in de door het ministerie voorgestelde vorm is vooral weerstand te horen bij vertegenwoordigers van bedrijven die producten in verpakkingen op de markt brengen en bij verpakkingsinzamelorganisaties. De wetgever gaat ervan uit dat de verpakkingsinzamelorganisaties door de invoering van het nieuwe systeemmodel hun activiteiten in de huidige vorm na een overgangsperiode, namelijk in 2028, zullen staken. Net als in het verleden zullen producenten, na het verkrijgen van een passende vergunning van de minister bevoegd voor klimaat, zelfstandig kunnen voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de EPR.

- Interessant genoeg is een deel van de afvalverwerkingssector ook niet blij met dergelijke voorstellen. Ik ben er niet van overtuigd dat alle lokale overheden beseffen hoe het er in werkelijkheid uit zou zien, dus de meningen zijn zeer verdeeld, zegt Jakub Tyczkowski.

Er bestaat geen EPR-model waarin producenten niet betalen voor selectieve inzameling en recyclingvoorbereiding. We zijn ons hiervan bewust en we zijn bereid dergelijke kosten daadwerkelijk te betalen, maar het is van groot belang waaraan dit geld wordt besteed. Hier komt het EPR-model dat we in Polen zullen implementeren in beeld. In vrijwel alle landen van de Europese Unie is EPR gebaseerd op recyclingorganisaties, op een zeer flexibele samenwerking tussen recyclingorganisaties, lokale overheden, recyclebedrijven, afvalverwerkingsbedrijven en wij als de introducenten, om zo hoog mogelijke niveaus van selectieve inzameling en recycling van verpakkingen te bereiken - dit is het hoofddoel - en tegen rationele kosten die voortvloeien uit het marktspel tussen alle deelnemers.

- zegt Andrzej Gantner, algemeen directeur en vicevoorzitter van de Poolse Federatie van Voedselproducenten.

Zoals hij benadrukt, is het model dat het ministerie van Klimaat en Milieu voorstelt vergelijkbaar met dat in Kroatië en Hongarije , gebaseerd op een staatsmonopolie . Producenten die producten en verpakte producten op de markt brengen, zijn slechts passieve belastingbetalers, die geen invloed hebben op de vraag of de verpakkingen daadwerkelijk selectief worden ingezameld voor dit geld en wat de recyclingpercentages zullen zijn.

We vrezen dat een dergelijk model, gebaseerd op de grillen van ambtenaren, beheerd door het Nationaal Fonds voor Milieubescherming, op basis van tarieven die door het Ministerie van Klimaat op basis van regelgeving worden vastgesteld, slechts tot één ding zal leiden: ten eerste zal Polen niet voldoen aan alle vereiste niveaus van selectieve recyclinginzameling, zal het boetes krijgen, en de enige remedie die de staatsdienst in een dergelijke situatie heeft, zal zijn om de tarieven te verhogen, oftewel de prijzen voor consumenten te verhogen.

- waarschuwt Andrzej Gantner.

- Wij verzetten ons eenvoudigweg tegen een dergelijk bureaucratisch, monopolistisch systeem, dat volledig losstaat van de vrije markteconomie, voegt hij toe.

- Als de EPR goed wordt geïmplementeerd, d.w.z. volgens de principes die wij voorstellen, namelijk dat zakelijke verantwoordelijkheid moet worden geïmplementeerd via zakelijke relaties, zou de consument daar geen last van moeten hebben. Als het echter gaat om administratieve relaties, zoals we in de Europese Unie zien, kan het zo zijn dat we te maken krijgen met een merkbare prijsstijging van bepaalde producten, bijvoorbeeld voedsel. We moeten dus voorzichtig zijn met de invoering van deze EPR in Polen, aldus Jakub Tyczkowski.

Hij legt uit dat naarmate het systeem zich ontwikkelt, de kosten voor afvalbeheer in mindere mate gedekt zullen worden door de zogenaamde afvalheffing , die inwoners aan gemeenten betalen, en in grotere mate door de heffing die is inbegrepen in de iets hogere productprijs. Producenten die producten op de markt brengen en de nieuwe heffing moeten betalen, zullen deze deels doorberekenen in de productprijzen.