Hé, naar het vuur, naar het water... Kransen in Turnicki zijn achter ons [FOTO'S]

Dit jaar kozen de organisatoren voor een nieuwe locatie vanwege de voordelen: een uitgestrekt gebied, parkeergelegenheid voor meer dan honderd auto's en gemakkelijke toegang tot een klein strandje bij Wiara. De rest was afhankelijk van de organisatoren en deelnemers van het festival, van wie er bijna duizend zich hadden aangemeld. Iemand die vóór de middag bij "Wianki" aankwam, had misschien gedacht dat hier niets te beleven viel. Ergens, ver weg, liep een groep rond, een andere nog verder weg, en aan de rand van de weide omringden een stuk of twaalf mensen een in het wit geklede kruidendokter, Aleksandra Ryzner uit Leszczawka, die kruidenworkshops gaf. Slechts een blik op het evenementenplan dat aan de symbolische poort was bevestigd, gaf een goed beeld van de topografie van het festival. Niet ver daarvandaan, iets aan de zijkant, lag de zone voor de allerkleinsten. Een groep kinderen van twee jaar en ouder stond te popelen om het mysterieuze, kronkelende pad van een groot natuuravontuur te betreden. Daar, verscholen tussen de struiken, wachtten hen educatieve opdrachten, waarvoor ze een lintje ontvingen. Gedurende deze tijd bezochten deelnemers aan de tochten – te voet, per fiets en per bus – de nabije en verre gebieden, en de eigenaren van kleine horecazaken en kraampjes met regionale souvenirs en publicaties wachtten de festivalgangers op. Aan de rivier de Wiar lag het riet, voorbereid voor de vlechtworkshops, die werden geleid door Jacek Wydrzyński voor wie dat wilde, te dobberen in een badkuip. Geïnteresseerden in ontmoetingen met wetenschappers en schrijvers namen plaats op ligstoelen onder de "Scena na wozie" (Scène op de kar). De ster was Stanisław Kryciński, een expert op het gebied van de Bieszczady en de Przemyskie-uitlopers, een populair schrijver en auteur van vele gidsen en publicaties, die naar het festival kwam met zijn nieuwste boek "Przemyskie-uitlopers. Het verminkte grensgebied". Op zaterdag kon iedereen hier iets naar zijn gading vinden. Er was volop keuze: keramiekworkshops, aquarelschilderen, yoga, bewust communiceren om agressie te vermijden, houtsnijden en de verplichte kransvlechtcursus. Er was ook een prachtig ingerichte galerie waar de werken en portfolio's van leerlingen van de Jarosław Hogeschool voor Schone Kunsten werden tentoongesteld.

Een ambitieuze onderneming

– zegt Kamil Zarański, de drijvende kracht achter deze onderneming, namens de organisatoren.

– voegt hij toe.

– vat K. Zarański samen.

De afsluitende kranslegging

Ik denk dat geen enkel festival zonder muziek kan plaatsvinden. Dit jaar traden de volgende mensen op in Wiar: een folkband uit Kupiatycze, de band Widymo, die al meer dan twintig jaar traditionele grensliederen cultiveert, en de folkpunkband "Radykalna Wieś". Iedereen wachtte echter op het belangrijkste onderdeel van het programma: het kranswerpen. Toen de zon achter de heuvels verdween, verzamelde zich een menigte voor het podium en begon het iconische ritueel van "Wianki". Eerst doceerde Katarzyna Jackowska-Enemuo met de band "Afterparty", bestaande uit Józef Enemuo, Jonasz Hałas en Kuba Hałas, een oud ritueel lied, waarvan het refrein was: "Hej na ognia, na wody, na brzydną pogoda". Vervolgens leidde Katarzyna met haar onafscheidelijke accordeon een zingende, kleurrijke optocht door een magische poort in Wiar. Toen ze het water in ging, volgde de menigte haar en op een gegeven teken stroomden de in de rivier gegooide kransen in de verte. Het is opmerkelijk dat tijdens de rituelen niet alleen vrouwen en meisjes de kransen weggooiden. Ook mannen gooiden ze, wat waarschijnlijk een teken van de tijd is. De avond werd afgesloten door "Tołhaje", een band die met hun muziek de geesten van de Karpaten en het grensgebied kan oproepen. Dat was echter nog niet alles, want op zondag gingen geïnteresseerden met Tomasz Król op reis naar het nabijgelegen Rybotycze om te ontdekken hoe de plaats, die ooit een stad was, er vroeger uitzag. Tot slot kondigden de organisatoren aan dat je nu de app voor het veldspel Trawell-Wianki 2025 kunt downloaden en eraan kunt deelnemen, wat ze sterk aanmoedigden. De weiden raakten leeg en het festival eindigde. Het werd medegefinancierd door het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed, als onderdeel van het programma van het Nationaal Centrum voor Cultuur: EtnoPolska. Editie 2025.

JS