Demissionaire kabinet van VVD en BBB wil wel Europese boycot van illegale nederzettingen onderzoeken

Het demissionaire kabinet van VVD en BBB blijft bereid om met andere landen te kijken of een gezamenlijke economische boycot van illegale, Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever mogelijk is. Dat zei fungerend minister Ruben Brekelmans (VVD) van Buitenlandse Zaken, de voorlopige opvolger van Caspar Veldkamp, vrijdagavond tijdens een afrondend Kamerdebat over Israël en Gaza.

Veldkamp trad vrijdagavond juist af omdat hij zich door coalitiepartners VVD en BBB belemmerd voelde om hardere maatregelen tegen Israël te nemen. Een van de sancties die Veldkamp donderdag noemde en die vrijdag in de ministerraad op tafel lag, was een Nederlandse economische boycot van illegale, Israëlische nederzettingen.

Lees ook

Veldkamp werd zelf kritischer op Israël, maar liep in binnen- en buitenland tegen muren op

Draagvlak

Zowel D66 als Volt hebben het kabinet per motie gevraagd om zelf zo snel mogelijk een dergelijk verbod op het importeren van producten uit deze gebieden in te voeren. D66 heeft daarbij ook gevraagd het draagvlak voor een Europees verbod te blijven onderzoeken; VVD en CDA dienden voor zo’n lobby al eerder een motie in die begin juli ook een Kamermeerderheid kreeg.

De oproep van D66 en Volt voor een directe, Nederlandse boycot wilde demissionair Brekelmans niet omarmen. Oppositiepartijen wierpen tegen dat Nederland verplicht is om maatregelen te treffen wegens het internationale Genocideverdrag en wegens de schrijnende humanitaire situatie in Gaza.

Brekelmans zei dat ieder land eigen keuzes maakt met betrekking tot Israël en Gaza, en dat Nederland bijvoorbeeld wel al luchtdroppings met hulpmiddelen heeft gedaan. Ook herhaalde hij dat het demissionaire kabinet de mogelijkheden voor een effectieve boycot met een groep Europese landen wil bekijken. Daarbij zei Brekelmans dat de afgetreden minister Veldkamp tijdens het lopende gesprek in de ministerraad is ‘weggelopen’, en daardoor niet wist hoever het kabinet wel bereid is te gaan met sancties tegen Israël.

‘Geen jijbak’

Toen Brekelmans hierop werd aangesproken door Nicolien van Vroonhoven van NSC, zei hij dat het niet was bedoeld als „jijbak richting minister Veldkamp”.

Moties voor een algehele militaire boycot van Israël wilde het kabinet ook ontraden, zei Brekelmans. Wapenleveranties zijn niet zomaar af te breken, omdat er vaak ook orders voor munitie, reserveonderdelen en „upgrades” zouden volgen. Nederland is voor de eigen veiligheid deels ook afhankelijk van militaire producten uit Israël, zei hij.

Felle verwijten kreeg Brekelmans ook, omdat het demissionaire kabinet een motie ontraadde voor medische evacuaties van ernstig gewonde of zieke Gazaanse kinderen met naaste familie. Het kabinet denkt dat medische zorg in de regio voor deze kinderen mogelijk is, en dat dit effectiever is, zei Brekelmans.

Denk-leider Stephan van Baarle verweet Brekelmans aan het eind van het debat dat hij „politiek bloed aan de handen heeft”, en dat hij zich voor een rechter zou moeten verantwoorden. Brekelmans riep Van Baarle op om het debat op een rustige manier te blijven voeren, omdat zulke uitlatingen persoonlijke gevolgen kunnen hebben.

Alle Kamermoties die het demissionaire kabinet opriepen tot een boycot van Israël – economisch, militair, politiek, academisch of sportief – haalden uiteindelijk geen meerderheid. Moties die het wel haalden riepen op tot totale vernietiging van Hamas, aanvullende sancties tegen Hamas-leiders, en het onder druk zetten van landen die steun bieden aan Hamas. Verder wil de Kamer ongehinderde toegang tot Gaza voor journalisten, waarnemers en hulporganisaties.