We moeten drinkwater besparen, maar niemand weet echt hoe

Er moet dringend minder drinkwater worden gebruikt in Nederland. Dat roept de overheid. Toch stijgt het verbruik bij bedrijven en blijft het beleid achter bij de ambities. De boodschap is helder, maar de uitvoering? Die is mistig.

Dat blijkt uit een kritisch rapport van de Algemene Rekenkamer. De waarschuwing: als we nu niets doen, zitten we straks met een tekort. En dat tekort is geen toekomstmuziek meer, het is al begonnen. Sinds 2022 kregen tientallen bedrijven geen drinkwateraansluiting meer. Drinkwaterbedrijven kunnen de vraag soms simpelweg niet meer aan.

Toch gebeurt er weinig concreets. De doelen zijn er wel: in 2035 mogen we nog maar 100 liter per persoon per dag gebruiken, nu is dat 119. En bedrijven moeten hun verbruik met 20 procent terugbrengen. Maar die doelen lijken vooral op papier te bestaan, want het waterverbruik van bedrijven ging de laatste jaren juist omhoog. Zelf kunnen we er trouwens ook wat van. Metro ontdekte dat een dagelijkse douchebeurt per huishouden meer kost dan je zou verwachten.

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat wil meer waterbewustzijn creëren met campagnes. En eerlijk is eerlijk, dat kan werken als mensen ernaar handelen. Maar hoeveel effect dat soort campagnes echt hebben, is onduidelijk. Net als het idee om water duurder te maken: uit onderzoek blijkt dat we daar nauwelijks minder van gaan gebruiken.

Wat dan wel werkt? Misschien beginnen met het aanpakken van de meest onlogische dingen. Zoals het doorspoelen van wc’s met kraanwater. In nieuwe huizen zouden we regen- of grijswater kunnen gebruiken, maar zo’n verplichting laat nog zeker tot 2028 op zich wachten. Tegen die tijd staan er al duizenden nieuwe huizen, mét kraanwater-wc.

Ook bedrijven hebben volgens de Rekenkamer te weinig handvatten. Er wordt vaak water gebruikt voor processen die ook met minder schoon water kunnen, maar niemand heeft overzicht van wat daar precies gebeurt. Daardoor weet het ministerie ook niet goed wat werkt, of welke gevolgen er precies zijn als het tekort groter wordt.

De gevolgen zijn makkelijker te bepalen dan de oplossing. Geen drinkwater betekent geen aansluiting, en dus ook geen bedrijf of nieuwe huizen. Dat klinkt als een groot probleem, en dat is het ook. Maar het blijft nog te vaak bij abstracte cijfers in een rapport.

Nederland moet zuiniger met drinkwater omgaan, daar is iedereen het over eens. Maar wie neemt de leiding? Wie maakt de slimme keuzes waardoor nieuwe huizen straks voorbereid zijn op waterbesparing, of bedrijven gestimuleerd worden om anders te produceren? Daar zijn nog te weinig antwoorden op.

Tot die tijd blijft het bij bewustwordingscampagnes en goede bedoelingen. En spoelen we nog elke dag de wc door met water waar je ook koffie van zou kunnen zetten.

Het kraanwater in Nederland is ontzettend schoon en altijd veilig te drinken. Benieuwd waar in Europa dat niet het geval is? Metro zocht het voor je uit.

Vuurwerkramp Enschede door de ogen van kinderen van 2000: ‘Kon m’n eigen gegil niet meer horen’

PostNL verhoogt weer prijs van postzegel: grootste stap in elf jaar