Wat is de nieuwste covid-variant XFG en hebben we er iets voor te vrezen?

De wereld kijkt opnieuw met aandacht naar het coronavirus. In verschillende landen is een nieuwe variant opgedoken, aangeduid als XFG, ook wel bekend onder de naam ‘Stratus’. Wat zijn de symptomen van covid-XFG en is het gevaarlijk?

Er zijn verschillende varianten van het coronavirus. Ook nu, vijf jaar na het uitbreken van de coronapandemie, duiken ze nog steeds op. De nieuwste variant behoort tot de omikronfamilie (een relatief milde variant van het coronavirus) en wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) op dit moment geclassificeerd als een ‘variant under monitoring’. Dat betekent dat er aanwijzingen zijn dat hij zich anders gedraagt dan eerdere varianten, maar dat er nog geen reden is om hem officieel als zorgwekkend te bestempelen.

Even het geheugen opfrissen, want wat is Omikron ook alweer? Dat is de coronavirusvariant die eind 2021 wereldwijd dominant werd. Deze variant verspreidt zich snel en veroorzaakt gemiddeld mildere klachten dan eerdere varianten. XFG, of Stratus, is een van de nieuwste subvarianten binnen deze omikronfamilie.

De XFG-variant werd eind januari 2025 voor het eerst genetisch vastgesteld in Azië, blijkt uit gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en GISAID. Kort daarna doken ook in andere regio’s de eerste meldingen op, waaronder in Oceanië. Vanaf het voorjaar van 2025 verspreidde de variant zich snel door Europa. In Nederland werd XFG in mei voor het eerst gedetecteerd. Sinds juli ziet het RIVM een stijging in het aantal coronabesmettingen, die grotendeels te wijten blijkt aan XFG. Ook in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en Scandinavische landen dook het virus op.

In de zomer van 2025 werd de variant ook in de Verenigde Staten en Canada in korte tijd een van de meest voorkomende subvarianten. In Zuid-Amerika is XFG inmiddels eveneens aangetroffen, net als in meerdere landen in Afrika en het Midden-Oosten. Volgens de WHO waren er eind juni 2025 al ruim 1600 bevestigde XFG-sequenties afkomstig uit 38 landen, en dat aantal is sindsdien verder opgelopen.

Sinds juni 2025 is XFG volgens het RIVM de meest voorkomende subvariant in Nederland. Ook internationaal verspreidt de variant zich snel. Inmiddels is hij vastgesteld in tientallen landen, al verschilt de mate van dominantie per regio. De opmars van Stratus is dus geen lokaal verschijnsel: wereldwijd duikt hij op.

De klachten die mensen ervaren bij een besmetting met XFG lijken tot nu toe sterk op die van eerdere omikronvarianten. Veel voorkomende symptomen zijn keelpijn, hoesten, vermoeidheid, koorts en een loopneus. De klachten lijken niet ernstiger dan die van de andere varianten van het coronavirus. Ook de besmettelijkheid lijkt vooralsnog vergelijkbaar, al bevat de variant wel mutaties in het spike-eiwit. Die zouden het virus mogelijk in staat kunnen stellen zich iets beter aan cellen te hechten en deels bestaande immuniteit te ontwijken, maar daar is nog verder onderzoek voor nodig.

Er is op dit moment geen bewijs dat een besmetting met XFG tot ernstiger ziekte leidt dan eerdere omikronvarianten. De variant is relatief nieuw, waardoor er nog geen langdurige gegevens beschikbaar zijn over het verloop van de ziekte bij kwetsbare groepen.