Crowdfunding voor huisdier steeds populairder als redmiddel bij torenhoge zorgkosten

Foto: Unsplash

Een spoedoperatie voor een kat, chemotherapie voor een hond of een dure ingreep na een aanrijding: steeds meer huisdiereigenaren starten een crowdfunding om het leven van hun dier te redden. De medische zorg is vaak goed, maar ook kostbaar. De vraag rijst: is crowdfunding een duurzame oplossing of slechts een noodgreep?

Hoewel er geen harde cijfers zijn over het aantal crowdfundingacties voor huisdieren in Nederland, ziet de beroepsorganisatie voor dierenartsen KNMvD wel een duidelijke ontwikkeling. „We horen dat mensen moeite hebben om rekeningen te betalen”, zegt Julia Hamel, persvoorlichter van de KNMvD. Wie een huisdier heeft, moet flink in de buidel tasten. „Maar of dat tot structureel meer crowdfunding leidt? Dat weten we niet. Vroeger vroegen mensen hulp aan familie of buren, nu zetten ze een Tikkie of een crowdfundingspagina op.”

Wat wél vaststaat, is dat de kosten voor diergeneeskundige zorg flink zijn gestegen. Metro legde al eerder uit hoe dat komt. Dat blijkt uit onderzoek van het ministerie van Landbouw en onderzoeksbureau Ecorys. Hamel: „Personeel in dierenartspraktijken werd jarenlang onderbetaald. Inmiddels is dat rechtgetrokken met cao’s en betere arbeidsvoorwaarden. Ook de kosten voor apparatuur, medicijnen en energie zijn toegenomen.” Toch schatten nog steeds veel mensen de kosten te laag in.

Maar die prijsstijging hangt ook samen met de toegenomen kwaliteit en complexiteit van de zorg. „Waar een hond met kanker vroeger palliatieve zorg kreeg en uiteindelijk werd ingeslapen, kunnen we nu tumoren operatief verwijderen of zelfs chemotherapie aanbieden bij honden, katten en zelfs cavia’s. Dat brengt een flink prijskaartje met zich mee. Het gaat om langdurige behandelingen, monitoring, regelmatige terugkomst. Dat kan duizenden euro’s kosten.”

Volgens Hamel leidt dat tot morele dilemma’s bij eigenaren. „Veel mensen zeggen: ‘Ik verkoop liever mijn auto dan dat ik mijn hond laat inslapen’. Of ze gaan niet op vakantie, of starten een crowdfunding.”

Dierenartsen bieden vaak meerdere opties aan, variërend van operaties tot palliatieve zorg, maar het is uiteindelijk de eigenaar die beslist. „We zien ook schrijnende gevallen. Bijvoorbeeld als iemand met een aangereden kat komt die meerdere botbreuken heeft, en zegt: ik wil geen behandeling, maar ook geen euthanasie. Dan zit je als dierenarts in een lastig spanningsveld.”

Hoewel er in Nederland nog weinig harde cijfers zijn over het exacte aantal acties voor huisdieren, is de groei op crowdfundingplatforms goed zichtbaar. Op Steunactie.nl staan vaak tientallen lopende inzamelingsacties voor zieke honden, katten en andere huisdieren, variërend van spoedoperaties tot rekeningen van dierenartsen die niet meer betaald kunnen worden.

Ook Dierendonatie.nl, dat zich richt op opvangdieren, meldt al jaren een stijgende betrokkenheid van donateurs en organisaties. Internationaal bevestigt GoFundMe dat campagnes voor huisdieren inmiddels tot de snelstgroeiende categorieën behoren: in 2023 werd wereldwijd meer dan 50 miljoen dollar ingezameld voor dierenzorg, verdeeld over bijna 1,8 miljoen donaties. Die groei weerspiegelt ook in Nederland een trend: het publiek is bereid te geven, als het verhaal dichtbij genoeg komt.

Dat de zorgkosten voor huisdieren kunnen oplopen, wordt nog te vaak onderschat. Volgens Hamel is er bij de aanschaf van een dier te weinig aandacht voor het financiële plaatje. „Voor een paar tientjes haal je een kitten via Marktplaats in huis. Maar de jaarlijkse kosten, van voeding, kattenbakvulling en speeltjes tot vaccinaties, castratie, chippen en zorg, zijn veel hoger. Mensen moeten zich realiseren dat ze een dier niet voor even nemen, maar voor een leven lang. Dat brengt financiële verantwoordelijkheid met zich mee.”

De KNMvD adviseert eigenaren dan ook om zich goed voor te bereiden. „We zeggen altijd: sluit een huisdierenverzekering af, of maak een aparte spaarpot voor je dier. Veel mensen hebben een buffer voor als de wasmachine kapotgaat. Dat zou ook moeten gelden voor een spoedbehandeling bij je huisdier.” Zo’n huisdier heeft vaak acuut zorg nodig, om zijn leven te redden.

De grotere mogelijkheden in de diergeneeskunde maken het aanbod beter, maar ook ingewikkelder. „De operatiekamers doen soms niet onder voor die in ziekenhuizen voor mensen. Denk aan CT-scanners, bloedonderzoek, alles is aanwezig. Maar als je besluit om die zorg te gebruiken, hoort daar ook een prijskaartje bij.”

In de praktijk zijn het vaak de duurdere behandelingen waarvoor crowdfunding wordt gestart: niet de standaard vaccinaties, maar complexe operaties of langdurige therapieën. „Er zijn veel ingrepen die dertig jaar geleden niet mogelijk waren. Toen werd eerder gekozen voor inslapen. Nu zijn er alternatieven, maar dat betekent ook dat de keuzes zwaarder worden.”

Volgens de KNMvD is het van belang dat er aandacht blijft voor de toegankelijkheid van diergeneeskundige zorg, vooral voor mensen met een lager inkomen. Dieren kunnen immers een belangrijke sociale rol vervullen, bijvoorbeeld voor eenzame ouderen of mensen met psychische klachten. Hamel: „Dieren brengen plezier, structuur en sociale contacten. Maar daar hoort ook verantwoordelijkheid bij. Als je een dier neemt, moet je daar realistisch naar kijken: financieel en emotioneel.”