Branden doen Lexit heropleven

"Het beste voorbeeld dat Castilië en León niet werken, zijn de branden." Deze zin, uitgesproken in de extreme hitte van een brandend Spanje, klonk tijdens de laatste plenaire vergadering van Berlanga del Bierzo, een stadje in de regio León aan de rivier de Sil. De socialistische burgemeester César Álvarez verdedigde daarmee de steun van de raadsleden van zijn fractie voor een motie ter ondersteuning van de oprichting van een autonome regio León, waarmee zijn gemeente de 74e werd die dit deed.

Een jaar geleden keurde de provinciale raad van León, met de stemmen van de PSOE en de Unión del Pueblo Leonés (Unie van het Leonese Volk), een soortgelijke motie goed, waarin werd aangedrongen op "het starten van de procedures" voor de oprichting van "de autonomie van de regio Leon", een gemeenschap met drie leden die de provincies León, Zamora en Salamanca zou omvatten. Nu duikt deze eis, symptomatisch genoeg, weer op in de context van de bestrijding van de bosbranden die Spanje teisteren en te midden van kritiek op de regionale regering van Castilië en León.

De ontvolking, een factor die de branden in de hand werkt, baart de bevolking van Leone grote zorgen.

"Wat betreft de branden: de zwaarst getroffen provincies in de regio zijn altijd León, Zamora en Salamanca, en in sommige gevallen wordt ook Ávila getroffen. We leven in een regio die op twee snelheden draait. In Castilië gaat het in ieder geval vooruit, terwijl we in de regio León de slechtste sociaaleconomische prestaties van Europa hebben", legt Carlos Salgado, voorzitter van de Volksunie van León, uit.

Deze vraag naar een aparte gemeenschap is, niet verrassend, fundamenteel gebaseerd op sociaaleconomische en bestuurlijke argumenten. "Er is een historische basis die, in de oorsprong, te maken heeft met de vorming van het koninkrijk León en de provinciale verdeling van 1833, die de provincies en regio's creëerde. Als gevolg van deze historische basis is er ook een identiteitsgerichte benadering en een gebrek aan verbondenheid met de gemeenschap, wat uiteindelijk de som is van twee realiteiten. En bovenal heerst het gevoel dat we het erg slecht doen in Castilië en León," voegt hij eraan toe.

Aanhangers van Leonese afkomst noemen de huidige gemeenschap van negen provincies 'conglomeraat', 'monster' en 'hybride' en benadrukken dat de enorme omvang ervan, 'groter dan die van Portugal', tot problemen leidt. Op dit punt duiken verwijzingen op naar de oorsprong ervan in de transitie, waar zij de erfzonde lokaliseren.

Enerzijds verwijst het naar hoe Rodolfo Martín Villa, minister van Territoriaal Bestuur in die sleuteljaren, de mogelijkheid van Asturisch-Leonese autonomie resoluut afwees op basis van politieke berekeningen. "Te veel linkse mijnwerkers bij elkaar", zei hij. Anderzijds benadrukt het hoe de krachten die uit het regime voortkwamen, probeerden "een grote centrale as te creëren die naar de periferieën wijst". Zo legt socioloog en politicoloog Alberto Zamorano uit: "Het was een gok van het Spaanse nationalisme om aan de macht te komen tegen perifere Baskische en Catalaanse nationalismen. Het probeerde ook een conservatieve kern te versterken. De eerste verkiezingen in Castilië en León waren de enige die de PSOE won, dankzij haar sterke positie in de regio Leon.

Zamorano is een expert op het gebied van ontvolking, wat volgens hem de grootste impact heeft op de provincies León, Zamora en Salamanca: "Het Leoneseisme is het gevolg van een kloof die al bestaat sinds het ontstaan ​​van de gemeenschap. Vóór de consolidatie van de autonomie in de jaren negentig waren de regio León en Castilië in vrijwel alle indicatoren gelijk. Sindsdien is de kloof exponentieel groter geworden. Om één statistiek te noemen: de regio León heeft sinds 1983 180.000 inwoners verloren; Castilië slechts 6.000."

Deze ontvolking heeft gevolgen voor de daling van het bbp, werkloosheid en gebrek aan overheidsinvesteringen, en is tevens een van de factoren geworden die de toename van branden verklaren. Negen van de tien door branden getroffen gemeenten kampen met ontvolking en als gevolg daarvan een gebrek aan zorg voor plattelandsgebieden.

"De scheiding in Spanje is niet noord-zuid, maar eerder een diagonale lijn die Spanje van noordwest naar zuidoost doorkruist. En de regio León ligt direct onder die lijn, die de regio ook in tweeën deelt. De opkomst van de Leonese identiteit kan niet worden begrepen zonder deze factor in aanmerking te nemen," concludeert Zamorano.