Architecten van Chaos

De media hebben hun belangrijkste goeroes al een paar dagen op vakantie en de spanningen zijn afgenomen. Dit bevestigt, in tegenstelling tot wat een paar weken geleden nog werd gevoeld, dat de wereld niet ten onder ging. Misschien was wat sommigen zo gespannen propageerden in feite een nieuwe regering in Spanje vóór augustus.

Ze kregen hun zin niet en botsten opnieuw op een veerkrachtige (hoewel ongetwijfeld uitgeholde) Pedro Sánchez. Maar deze hernieuwde "mediazwartheid" (waar Felipe González ooit op wees en waarmee de voormalige president nu samenspant) is ongetwijfeld een prominent onderdeel van de "architecten van de chaos" waar president Puigdemont dit weekend voor waarschuwde.

Ze zullen niet toestaan dat Sánchez vredig regeert, maar ze zullen ook niet toestaan dat Puigdemont terugkeert.

In een eerste lezing verwees de leider van de Junta naar extreme partijen die simpele (en valse) oplossingen bieden voor grote problemen. Hij noemde ze niet bij naam, maar journalisten die de gebeurtenis versloegen, noemden Podemos, de CUP (Unie van de Volkspartij), Vox en de Catalaanse Alliantie. Toch ging de sneer van de voormalige president verder.

En er zijn architecten van chaos, agitators of onruststokers – er zijn politici, maar ook figuren uit de media, justitie en politie. En er zijn ongetwijfeld figuren uit de politiek, de media, de justitie en de politie, zoals bij veel van de offensieven van de afgelopen maanden, die de handen ineenslaan, net als in de tijd dat Felipe campagnes tegen hem voerde (voordat ze zich bij hen aansloten tegen Sánchez), om de staat op zijn grondvesten te doen schudden en een regeringswisseling uit te lokken.

Maar nu wijst Puigdemont duidelijk met de vinger naar hen en hun daden, want lang voordat Sánchez er last van had, had de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging er last van. En vooral de president lijdt er nog steeds onder zonder naar zijn land te kunnen terugkeren, wat veel erger is dan het niet met een minimum aan rust te mogen besturen, zoals het geval is met de huidige bewoner van het Moncloa-paleis.

Want wat we al jaren meemaken is geen ideeënoorlog, maar eerder een culturele, institutionele en emotionele strijd waarin sommigen de vrijheid hebben om alles in brand te steken zonder de prijs te betalen voor wat ze hebben vernietigd. Deze partijoverschrijdende straffeloosheid, die evenzeer op televisie als in toga's wordt beschut, heeft het democratisch pact zodanig uitgehold dat het in bepaalde loopgraven onherkenbaar is geworden.

Er wordt veel gesproken over regeneratie, maar weinigen durven zich af te vragen wie de degeneratoren van het systeem werkelijk zijn. Want het gaat niet alleen om wie er regeert, maar ook om wie de grenzen bepaalt van wat er geregeerd kan worden. En dát is waar de architecten van chaos met de precisie van goudsmeden bouwen, verhalen ontwerpen, wantrouwen zaaien en het gevoel aanwakkeren dat alles wat openbaar is gebrekkig, nutteloos of corrupt is. En dit gebeurt niet alleen in de raadszalen.

Het is een tragedie van onze tijd, maar met echo's van dezelfde die we al sinds de Grieken kennen. Nu bijvoorbeeld, met omroepen vermomd als goden die vanuit hun media-Olympus met ieders lot spelen. En als in dat mythologische tijdperk figuren als Icarus ten val kwamen omdat ze te hoog vlogen, zijn er nu mensen die er gretig naar streven hun gehate mensen zo ver te laten vallen dat ze tevoorschijn komen. Niet alleen in de politiek.