Antoni Muntadas, in reanimatiemodus
In een tijd waarin de openbare ruimte wordt opgeslokt door marktlogica, toezicht en fragmentatie, presenteert Antoni Muntadas een voorstel dat geen tentoonstelling in de traditionele zin is, maar eerder een kritische bezetting. Public Place in SESC Pompeia in São Paulo wordt niet beschouwd: het wordt doorkruist, bewoond en besproken.
De Catalaanse kunstenaar baseert zich op de radicale, brutalistische architectuur van Lina Bo Bardi , niet om die te verfraaien, maar om ermee in dialoog te gaan. De tentoonstelling, in de woorden van Muntadas, is geen gesloten route, maar eerder "een drift, een reis met elementen die uitnodigen tot ontmoeting". En inderdaad: totemzuilen, vraagpaalbanken en de verlichte teksten "Waar zijn we?" of "Laten we vooruitgaan" brengen de bezoeker in een staat van stedelijk en politiek bewustzijn.
De SESC Pompeia, in Sao Paulo, Brazilië.
Curator Diego Matos beschrijft het als een "totale bezetting van de gemeenschappelijke ruimte" van het cultureel centrum. Maar meer dan alleen bezetting, doet Muntadas herleven: hij ontsluiert het concept van het publiek als een ruimte voor onderhandeling, niet voor consumptie ; als een vraag, niet voor zekerheid. "Het is een a priori van de kunstenaar: een werkomgeving creëren waarin dialoog en onderhandeling niet alleen noodzakelijk zijn, maar ook de drijvende kracht achter het tentoonstellingsprogramma", schrijft Matos.
In tegenstelling tot de museografische logica van de white cube, werkt Public Place vanuit een situationistische invalshoek . Het herovert de citadel van vrijheid die Lina Bo Bardi zich voorstelde en die Muntadas redt van de urgentie. De bezoeker is onvrijwillig medeplichtig aan een project dat, vanuit het visuele en ruimtelijke perspectief, vragen stelt die verder resoneren dan de grenzen van de werkelijkheid: Wat is openbaar vandaag de dag? Wie bewoont het? Wie definieert het?
De bezoeker is onvrijwillig medeplichtig aan de Antoni Muntadas-expo.
Er zijn hier geen autonome werken, maar eerder middelen – visueel, tekstueel, ruimtelijk – die de focus verleggen van het artistieke naar het maatschappelijke. De zin "Life is editing" op een rubberen mat vat Muntadas' gebaar samen: kunst als een daad van collectieve bewerking , waarbij elke stap van de bezoeker de gedeelde ruimte knipt, plakt of herschrijft.
De hele interventie baadt in een zwak, bijna vloeibaar blauw licht, dat de ruimtes verenigt en een sfeer van opschorting en alertheid creëert. Het kan worden gelezen als een precieze metafoor: een overgangszone tussen toestanden , zoals een technologische interface die in de wacht staat of een blauw scherm vóór een herstart. Deze kleur signaleert geen einde, maar eerder een drempel: een pauze die de mogelijkheid tot herconfiguratie opent. Het verwijst naar het digitale, ja, maar ook naar het politieke gebaar van stilstaan om na te denken en te beslissen of we vooruit of achteruit willen, of om de zin van doorgaan in twijfel te trekken.
*Cristian Segura is een interdisciplinair kunstenaar en cultureel manager. Hij leidde het Tandil Museum voor Schone Kunsten.
Clarin
