Europa betreurt dat het een 'regelgevende hel' is en betaalt de rekening met zijn eisen op het gebied van ESG

De Europese Unie staat op het punt een grote stap terug te zetten in haar belangrijkste project van de afgelopen jaren. De Europese instellingen wilden dat het Oude Continent het voortouw zou nemen in de transitie naar een wereld die wordt gedomineerd door ESG-criteria (milieu, sociaal en bestuur). De afgelopen tijd hebben ze echter kritiek gekregen op de negatieve impact van hun voorstellen op de Europese economie zelf en vooral op de Amerikaanse regering die juist het tegenovergestelde wil doen. Het lijkt erop dat de Europese Commissie heeft besloten om haar plannen voor de toekomst aanzienlijk te wijzigen. Volgens het persbureau Bloomberg , dat naar verluidt toegang heeft gehad tot documenten van de Commissie, wordt deze woensdag een belangrijke intrekking van de vereisten die op het gebied van ESG werden voorbereid, officieel bekendgemaakt: de nieuwe richtlijnen gericht op duurzaamheid worden aanzienlijk versoepeld. In het definitieve voorstel worden 85% van de bedrijven die in principe onder de nieuwe vereisten zouden vallen, buiten beschouwing gelaten.

Toen Sophie Primas, woordvoerster van de Franse regering, eind januari verklaarde dat Europa een "regelgevende hel" voor bedrijven aan het worden was, was het duidelijk dat er een verschuiving in de Europese duurzaamheidsstrategie werd bevestigd. Frankrijk is altijd een van de belangrijkste drijvende krachten achter deze inspanning geweest. Als een van de ESG-harten in Europa het Brusselse plan niet meer zou steunen, leek het onvermijdelijk dat de Commissie de taken zou overnemen met de voorstellen die op tafel lagen.

Bloomberg bevestigt nu dat dit zeker het geval zal zijn: het agentschap publiceert hoe de Commissie woensdag officieel zal voorstellen om de ESG-regelgeving aanzienlijk te versoepelen, nadat het toegang had tot het document waarin de voorstellen van de organisatie zijn opgenomen.

Volgens het agentschap moeten de twee belangrijkste richtlijnen van de Commissie op het gebied van ESG-regulering, bekend als CSDDD en CSRD , worden herzien. De eerste richt zich op de due diligence die bedrijven die in Europa actief zijn, moeten tonen op het gebied van duurzaamheid, terwijl de tweede zich richt op het openbaar maken van de impact die hun bedrijf wereldwijd heeft op kwesties als het milieu.

De Commissie heeft naar verluidt besloten om de sancties en de verplichting om de ESG-risico's van haar leveranciers en de gehele toeleveringsketen van een bedrijf dat in Europa actief is, te versoepelen. Daarnaast wordt het voorstel ingetrokken om bedrijven aan juridische consequenties te onderwerpen als zij regels overtreden die gericht zijn op milieubescherming of sociale aspecten.

Er liggen al een aantal concrete voorstellen op tafel, bijvoorbeeld het versoepelen van de communicatievereisten voor bedrijven die staal en cement importeren uit landen met minder strenge regelgeving op dit gebied. En, het allerbelangrijkste: het drastisch verminderen van het aantal bedrijven dat zich aan de eisen van de CSDDD en de CSRD moet houden. In dit verband wordt bekendgemaakt dat alleen bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een jaarwinst van meer dan 450 miljoen euro volledig onder deze regeling vallen.

Dit laatste punt is de kern van de wijziging die de Commissie heeft doorgevoerd: hiermee vervallen de eisen voor 85% van de bedrijven die aanvankelijk aan de verordening moesten voldoen. Daarmee sluit het aan bij de benaderingen die de twee grootste Europese economieën, Frankrijk en Duitsland, voorstaan.

Een andere wijziging die al klaar is om voor te stellen, is het uitstel van een jaar in de inwerkingtreding van de verordening die vereist dat er gerapporteerd wordt over de klimaatimpact van de economische activiteiten van een bedrijf. Dit onderdeel van de richtlijn heeft de afgelopen jaren veel woede veroorzaakt in verschillende bedrijfssectoren op het Oude Continent, bijvoorbeeld bij producenten van voedingsmiddelen op basis van cacao of koffie . Zij hebben ernstige problemen ondervonden bij de aanpassing aan de richtlijn die door de Europese Commissie was voorbereid.

De komst van de nieuwe Amerikaanse regering kan van invloed zijn geweest op het besluit van de Europese Commissie om de eisen voor zakelijke activiteiten op het Oude Continent te versoepelen. De Commissie heeft dit op twee manieren gedaan: ten eerste door rechtstreeks druk uit te oefenen op Amerikaanse bedrijven om te voorkomen dat ze onderworpen worden aan regelgeving die zij buitensporig vinden. In januari bevestigde de Amerikaanse minister van Handel Howard Lutnick tegenover de Amerikaanse Senaat dat de nieuwe regering overweegt om 'handelswapens' in te zetten om ervoor te zorgen dat Amerikaanse bedrijven die zakendoen in de eurozone zich niet aan de CSDDD hoeven te houden.

Anderzijds kan het dereguleringsproces dat de regering-Trump doorvoert, de Europese Commissie ervan hebben overtuigd dat Europa concurrerend moet kunnen zijn en dat Europa qua aantrekkelijkheid voor investeerders ver achter zou blijven bij Amerikaanse bedrijven als de nieuwe richtlijnen niet zouden worden gewijzigd.

Het besluit dat de Europese Commissie lijkt te hebben genomen, kan ook te maken hebben met de toenemende desinteresse van de markt voor ESG-vraagstukken. Vóór de komst van de pandemie waren de financiële markten gefocust op het begin van deze nieuwe trend. Hoewel er nog steeds moeite wordt gedaan om deze criteria overeind te houden en er belang aan te hechten, begint de aantrekkingskracht die ze destijds voor veel beleggers leken te hebben, af te nemen.

De terugbetalingen die plaatsvinden in ESG-beleggingsfondsen zijn hiervan een goed bewijs. Zoals Morningstar eind januari meldde, hadden fondsen die voldeden aan de strengste ESG-normen van de Europese Unie in het laatste kwartaal van vorig jaar te maken met een recorduitstroom van beleggingen . Ze benadrukten ook dat een ongekend aantal beleggingsfondsen had besloten om de term 'ESG' of daaraan gerelateerde concepten uit hun naam te schrappen. Dit is opnieuw een teken dat de sector deze beleggingstrend afwijst.

Bovendien verwacht volgens het laatste onderzoek van het Inverco Observatory slechts 7% van de ondervraagde fondsbeheerders nieuwe producten te lanceren met de hoogste duurzaamheidsbeoordeling , de beroemde "Artikel 9"-fondsen.

Deze mijlpalen zijn van groot belang voor de Europese beleggingssector, waar 80% van de ESG-activa wordt aangehouden in beleggingsfondsen over de hele wereld. Mogelijk hebben ze iets te maken met het besluit dat de Europese Commissie lijkt te hebben genomen.