De Panamese dichter Alessandra Monterrey richt zich op de poëzie die zich tussen gezonken schepen nestelt.

Een literaire residentie in Galicië, Spanje, biedt de Panamese dichter Alessandra Monterrey de mogelijkheid om haar dichtbundelproject af te ronden. In haar bundel legt ze op lyrische wijze een verbinding met de wereld van verlaten schepen en vaartuigen op zeebegraafplaatsen.

Shipwrecked Species is het project waarvoor Monterrey (Panama, 1989) werd geselecteerd voor het literaire residentieprogramma van 1863 in A Coruña, een officiële aankondiging op de Internationale Boekenbeurs van Panama door de jury, bestaande uit de Galicische dichter Yolanda Castaño, de directeur van het Spaanse Culturele Centrum, Elena González, en de voorzitter van de Panamese Boekkamer (CAPALI), Orit Btesh.

De Literaire Residency van 1863, een programma dat in 2019 werd opgericht en geleid door Castaño, is een creatief toevluchtsoord voor schrijvers en vertalers , gelegen in het "historische hart" van A Coruña, Galicië.

Een appartement uit 1863 waarin "alles is ontworpen om creativiteit te stimuleren", biedt onderdak aan verblijven van ongeveer vier weken waarin de auteur zich dieper kan verdiepen in zijn schrijfwerk, "een combinatie van introspectieve concentratie op zijn werk en uiteindelijke onderdompeling in de rijke en stimulerende culturele, landschappelijke en menselijke levenssfeer van de stad Hercules."

"Ik ben de eerste Panamees die dit meemaakte tijdens de Literary Residency van 1863. Ik ben enorm blij met deze kans en ontzettend blij dat mijn voorstel meedeed en werd geselecteerd", aldus Monterrey.

Winnares van de Ricardo Miró Nationale Literatuurprijs 2021 in de categorie poëzie voor haar boek "De vrouw die mieren riep". De dichteres gaf aan dat ze klaar is voor deze literaire retraite: "Ik ken mijn creatieve proces en de omstandigheden die deze literaire residentie biedt, stellen me in staat om deze ervaring ten volle te benutten." Ze zei echter dat ze er nog niet aan gedacht heeft om "mijn koffers te pakken".

Castaño, die deel uitmaakte van de jury, zei dat ze zeer onder de indruk waren van de titel van dit voorstel , Especies Náufragas (Schipbreukelingen ), iets dat, benadrukte hij, "niet alleen literaire kwaliteit aantoonde, maar ook originaliteit en, wat nog moeilijker was, de Panamese identiteit : hoe kunnen we die originaliteit vandaag de dag combineren en toch een Panamees karakter behouden?"

"Zij werd daarmee de eerste begunstigde van dit verblijf voor opkomende auteurs uit Panama in onze residentie, en we zullen haar met open armen ontvangen in oktober volgend jaar", aldus Castaño.

Castaño beschouwt een residentie als " een stimulans tijdens het creatieve proces zelf , die de ruimte, tijd en omstandigheden biedt waarin iemand dat creatieve werk kan uitvoeren, vol stimuli, maar ook met tijd voor die geïnspireerde concentratie."

Castaño (Santiago de Compostela, 1977) is een actieve cultuurpromotor. Haar werk is in meer dan vijftien talen vertaald en ze heeft onder meer de Prijs van de Spaanse Kritiek in 1999, de Prijs Espiral Maior in 2007, de Prijs Ojo Crítico in 2009 en, recenter, de Prijs Miguel González Garcés in 2022 en de Nationale Poëzieprijs in 2023 gewonnen voor haar werk Materia .

In het projectrapport voor de aanvraag voor een literaire beurs, gepresenteerd met de "voorlopige titel" Shipwrecked Species , definieert Monterrey dit project als "elk gezonken, halfgezonken of gestrand schip, of scheepsartefact dat in acuut gevaar verkeert om te zinken, of een onderdeel van de tuigage, zoals ankers, kettingen en dergelijke, dat is achtergelaten", een term die ze leerde tijdens haar werk als advocaat bij de Panama Maritime Authority (AMP).

De Panamese dichter spreekt over het scheepskerkhof als "een andere plek voor de botten van een organisme, omdat alles leeft (...). Het kruispunt tussen biologie en mechanica . De schoonheid van het schijnbaar prozaïsche."

Hij herkent deze maritieme term en de foto's van verschillende scheepsbegraafplaatsen dan ook als de 'triggers voor de productie van de beelden in deze dichtbundel op een bewust niveau'. Hij beschrijft hoe hij een glimp opvangt van de lyrische connectie met zijn voorstel dat zich in de 'constructiefase van zijn zintuiglijke universum' bevindt.

"Die twee triggers zijn wat de sfeer van dit project, dat zich momenteel nog in de onderzoeksfase bevindt en voortbouwt op zintuiglijke ervaringen, in gang zet . Ik weet dat mijn aanwezigheid in Galicië die sfeer enorm zal versterken", aldus de Panamese dichter, die deze literaire wetenschap beschouwt als een "groot geschenk".

"Een groot geschenk", vervolgt ze, "het is een groot geschenk om kalm te kunnen zijn, om rustig te kunnen schrijven, om mezelf te kunnen voeden, om ten volle te kunnen genieten van dit rijke proces van onderzoek en absorptie (...) Omdat ik zeer poreus ben voor de omgeving waarin ik me bevind."

Ze geeft toe dat ze "benieuwd" is naar "wat dit papieren wezentje, dit kleine papieren bootje, uiteindelijk gaat worden , want ja, ik denk dat dit dit project samenvat: een klein papieren bootje."