Waarom spreken ze in Valladolid 'perfect' Spaans?

In Spanje heerst al lang de overtuiging dat het beste en puurste Spaans in de noordelijke stad Valladolid wordt gesproken. Hoe is deze bewering ontstaan en klopt die?
Er wordt al lang gezegd dat de mensen in de Castiliaanse stad Valladolid het 'perfecte' Castellano spreken (het Spaans van heel Spanje).
Onlangs herhaalde de burgemeester van Valladolid, Francisco Javier León de la Riva, dit nog eens toen hij zei dat Valladolid de plek ter wereld is waar het "puurste" Spaans wordt gesproken.
Het uitgangspunt hiervoor is dat het vallisoletano Spaans het meest representatief is voor het standaard Spaans dat wordt gedoceerd door de Real Academia Española (RAE), de officiële taalacademie van Spanje.
Zit hier een kern van waarheid in? Bestaat er zoiets als een officiëler Spaans?
Ten eerste is het belangrijk om onderscheid te maken tussen taal en accent. Het gaat hierbij om grammatica en zinsbouw, in tegenstelling tot hoe mensen bepaalde woorden uitspreken. Natuurlijk gebruiken verschillende regio's in Spanje sowieso al iets andere grammatica en zinnen.
Vaak gaat een andere constructie gepaard met een ander accent, maar als Spanjaarden het over het beste of meest 'perfecte' Spaans hebben, bedoelen ze meestal de helderheid en nauwkeurigheid waarmee woorden worden uitgesproken. Dat wordt meestal bepaald door het accent.
Volgens Inés Fernández Ordóñez van de RAE zou ze, als ze moest bepalen welke taalvariant het dichtst bij het standaard Spaans komt, niet voor Valladolid kiezen, maar eerder voor Soria, ook in Castilla y León, of Guadalajara in Castilla-La Mancha.
Waar komt de bewering vandaan dat Valladolid het beste Spaans spreekt?
De huidige directeur van de RAE, José Manuel Blecua, heeft herhaaldelijk verklaard dat het 'perfecte Spaans' een 'mythe' is die voortkomt uit een verwijzing naar de Française Madame D'Aulnoy in haar boek Viaje por España (Reis door Spanje), geschreven in de 17e eeuw.
De inwoners van Madrid (Madrileños) beweren vaak dat zij het beste Spaans spreken.
LEES OOK: Waarom hebben mensen uit Madrid de reputatie arrogant te zijn?
Andere taalkundigen zeggen dat het beste Spaans gesproken wordt tussen La Rioja en Burgos, omdat het het beste voldoet aan de normen van de RAE. Dit geldt voor Burgos, Palencia, Salamanca en Valladolid.
Het Spaanse Nationaal Instituut voor de Statistiek (INE) voerde ook een eigen onderzoek uit en ontdekte dat het beste Spaans gesproken wordt in Cantabrië en Asturië. Volgens hen spreekt in Cantabrië 98,2 procent van de inwoners perfect Spaans, terwijl dat percentage in Asturië zelfs oploopt tot 98,4 procent.
Dus wie heeft gelijk? Allemaal tot op zekere hoogte.
Over het algemeen wordt aangenomen dat de meest typische Spaanse taal afkomstig is uit de noordelijke en centrale regio's. Dit komt doordat het Castiliaans, dat buitenlanders Spaans noemen, oorspronkelijk een dialect was dat in Noord-Spanje werd gesproken.
In de 12e eeuw werd het de taal van het hof van de koninkrijken van Castilië en León. Toen Spanje in 1479 werd verenigd, werd het de taal van het hele land.
Andere delen van Spanje hadden tot dan toe hun eigen taal en dat is nog steeds zo, zoals het Catalaans in Catalonië, het Baskenland en het Galicisch in Galicië. Voor veel van deze mensen is Spaans of Castellano zelfs een tweede taal of moedertaal.
Nog steeds kiezen veel buitenlanders ervoor om Spaans te studeren in de regio Castilla y León. Daar zijn veel taalscholen en prestigieuze universiteiten, maar je vindt Spaanstalige studenten in het hele land.
Als er één voordeel is dat de noordelijke helft van Spanje heeft ten opzichte van de zuidelijke regio's, dan is het wel dat de mensen hier een zeer duidelijk neutraal accent hebben, waardoor het voor buitenlanders een stuk makkelijker is om het te begrijpen.
LEES OOK: Een handige gids om de regionale accenten van Spanje te begrijpen
Ze missen de ceceo-klank (het uitspreken van een 'th' in plaats van een 's', 'c' en 'z', wat klinkt als een lisp maar dat niet is), zoals op sommige plekken in Andalusië, of de seseo-klank (waarbij de 's'-klank wordt gebruikt in plaats van 'z' en 'c'), zoals op de Canarische Eilanden wel het geval is – net als in Latijns-Amerikaanse landen als Venezuela of Cuba.
Het Spaanse nationale statistiekbureau concludeerde dat de twee plaatsen waar het 'slechtste' Spaans wordt gesproken Murcia (in het zuidoosten van Spanje) en Melilla (een van de twee Spaanse stadsregio's in Noord-Afrika) zijn.
LEES OOK: De steden in Spanje waar het 'slechtste' Spaans wordt gesproken
Van de inwoners van Murcia is bekend dat ze het moeilijkst te verstaan accent hebben en ze worden hierom vaak bespot. Aangezien deze bewering deels gebaseerd is op een enquête waarin mensen werd gevraagd naar hun taalvaardigheden, kan het zijn dat de respondenten uit Murcia enigszins zelfspottend waren.
De waarheid is dat de inwoners van Valladolid en het noorden weliswaar heel duidelijk en grammaticaal correct Spaans spreken, maar dat er geen eenduidig antwoord is op de vraag wie het beste of het meest perfecte Castiliaans spreekt.
Alle verschillende manieren om Spaans te spreken in Spanje en de bijbehorende accenten zijn op hun eigen manier bijzonder. Eén van de aspecten die Spanje zo interessant maakt, is de taalkundige verscheidenheid.
Houd er rekening mee dat de overgrote meerderheid van de meer dan 600 miljoen Spaanssprekenden ter wereld in Latijns-Amerika woont en dat zij ook wel wat te zeggen hebben over wat de 'beste' castellano is.
thelocal