Klimaatcrisis en cacaoprijzen: startups zoeken alternatieven voor chocolade

De toenemende klimaatvolatiliteit wordt weerspiegeld in de toegenomen volatiliteit van de prijzen van voedingsproducten. Van rijst in Japan tot extra vierge olijfolie in Italië: de prijsschommelingen hebben onze tafels bereikt en zullen naar verwachting aanhouden, volgens een onderzoek van Inverto, een dochteronderneming van Boston Consulting Group, gespecialiseerd in supply chain management. Maar de meest dramatische stijging is die van cacao, waarvan de prijs sinds 2022 is verviervoudigd, waardoor de chocoladeprijzen omhoogschieten.

Verzengende hittegolven en hevige regenval die West-Afrikaanse landen teisteren, waar 70 procent van de cacao wereldwijd wordt geproduceerd, hebben de productiviteit van cacaobomen verminderd en de verspreiding van ziekten bevorderd, waardoor veel kleine boeren failliet zijn gegaan. Het 'cacao swollen shoot virus' en de 'black pod disease', een schimmelinfectie die cacaovruchten doet rotten, hebben beide een zware impact gehad op plantages. Deze ramp zal de komende jaren verergeren: een rapport van Climate Central berekende dat er de afgelopen tien jaar drie extra weken met temperaturen boven de 32 °C zijn bijgekomen tijdens het hoogseizoen, tussen oktober en maart, wanneer de planten naar verwachting onder deze grens blijven. Naar verwachting zullen veel van deze gebieden tegen 2050 ongeschikt zijn voor cacaoteelt.

Voor chocoladeliefhebbers wordt de dreiging om deze delicatesse voorgoed te verliezen steeds groter. Het is tijd om dit aan te pakken met behulp van foodtech: chocoladegiganten, van Nestlé tot Mars, nemen al maatregelen. Sommige gebruiken in-vitroplantcelculturen om synthetische cacao te produceren, terwijl andere gebruikmaken van agrarische nevenstromen en klimaatbestendigere gewassen om nieuwe chocoladevariëteiten te creëren.

De nieuwste ontdekking is afkomstig van wetenschappers van University College Cork, de Universiteit van São Paulo en de Botanische Tuin van New York. Zij hebben drie nieuwe plantensoorten ontdekt die nauw verwant zijn aan Theobroma cacao, de cacaoboom die oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komt en de bron is van een industrie die de inkomsten van meer dan 50 miljoen mensen ondersteunt. Het onderzoeksteam stuitte op de drie nieuwe soorten – Theobroma globosum, T. nervosum en T. schultesii – tijdens het voorbereiden van een taxonomisch rapport over het geslacht Theobroma, uitgevoerd in het westelijke Amazonegebied. In tegenstelling tot Theobroma cacao groeien de andere drie soorten aan één stengel, en hoewel de interne structuur van de bladeren en vruchten bij beide planten vergelijkbaar is, is de schil veel meer gegolfd. De ontdekking zou volgens de onderzoekers kunnen leiden tot de ontwikkeling van meer klimaatbestendige cacaobomen, wat nieuw leven zou kunnen brengen op aangetaste plantages.

De Israëlische startup Kokomodo daarentegen probeert het probleem op te lossen door de kweekfase te omzeilen: ze selecteert cellen van de meest waardevolle cacaovariëteiten uit Midden- en Zuid-Amerika en kweekt ze in een celkweeksysteem. Van daaruit worden de cellen overgebracht naar bioreactoren, waar de cacao wordt geoogst en verwerkt. "Cacao kweken is als vlees kweken, maar dan eenvoudiger", legt oprichter Tal Govrin uit. Ze voegt eraan toe: "Nu de klimaatcrisis cacao bedreigt, zou een niet-agrarische productiemethode de overleving ervan voor toekomstige generaties kunnen waarborgen." Het eerste product is een "hoogwaardig cacaopoeder", dat binnenkort zal worden gevolgd door cacaoboter.