Longkanker, een nieuwe doelgerichte therapie in plaats van chemo

Geen chemotherapie meer, maar een doelgericht medicijn dat bewezen effectiever is in het verminderen van het risico op terugkeer van de ziekte. Het nieuws gaat over een vrij zeldzame vorm van longkanker, die gepaard gaat met een mutatie (of beter gezegd, een translocatie) van het ALK-gen en die 3 tot 5 procent van de niet-kleincellige longkankers vertegenwoordigt.

Aan deze patiënten, die vaak jong en niet-rokend zijn, kan in Italië nu ook het medicijn alectinib worden voorgeschreven, dat al wordt gebruikt bij gemetastaseerde gevallen. Dit medicijn kan ook worden voorgeschreven bij vroege gevallen met een hoog risico op recidief (stadium IB-IIIA). Dit is de eerste goedkeuring door AIFA (Italiaans Geneesmiddelenagentschap) van een moleculair gerichte therapie als aanvullende behandeling voor deze vorm van kanker.

Wat het betekent om met een terugval geconfronteerd te worden

Naar verwachting zullen in 2024 bijna 45 duizend mensen in ons land longkanker krijgen. Ongeveer 30% hiervan kan geopereerd worden. Afhankelijk van het moleculaire profiel en het stadium kan er echter een groot risico bestaan ​​dat de tumor terugkeert: in het geval van ALK-positieve longkanker gebeurt dit in ongeveer de helft van de gevallen binnen een periode van drie jaar: "We weten dat zelfs in de beginfase, ondanks dat radicale chirurgie de gouden standaard is, de ziekte in honderd procent van de gevallen niet te genezen is", zegt Silvia Novello, hoogleraar medische oncologie aan de Universiteit van Turijn, directeur medische oncologie aan het San Luigi-ziekenhuis in Orbassano en voorzitter van de vereniging Walce (Vrouwen tegen longkanker in Europa). "Wat gebeurt er met die patiënt en die familie als de ziekte terugkeert? Dat is vaak ook op psychologisch vlak het moeilijkste moment, omdat de hoop om alles achter zich te hebben gelaten na de operatie en de eerste behandelingen erg sterk is. Daarom is de beschikbaarheid van een medicijn dat het percentage recidief bij ALK-positieve patiënten die een operatie hebben ondergaan aanzienlijk kan verminderen, een echte verandering in de situatie van de thoracale oncologie, wat leidt tot een daadwerkelijke verbetering van het herstelproces." “levensverwachting en kwaliteit van leven van patiënten”.

Een gerichte therapie tegen Alk-mutaties

De verbeteringen waar Novello het over heeft - en waarop Aifa's beslissing was gebaseerd - waren aangetoond in de klinische Alina-studie: een vermindering van 76% van het risico op terugval of overlijden in vergelijking met chemotherapie op basis van platina. Daarnaast is er sprake van een vermindering of vertraging van het ontstaan ​​van hersenmetastasen, die emotioneel gezien een grotere impact op de patiënt hebben dan metastasen op andere locaties.

"De resultaten van de Alina-studie tonen de superieure werkzaamheid van alectinib aan in het verminderen van het risico op ziekterecidief in vergelijking met standaard chemotherapie, met een gunstig verdraagbaarheidsprofiel. Deze bevindingen bieden een nieuwe therapeutische mogelijkheid voor patiënten in de vroege stadia van getransloceerde ALK-ziekte", bevestigde Filippo de Marinis , voorzitter van de Italiaanse Vereniging voor Thoracale Oncologie (Aiot) en directeur van de afdeling Thoracale Oncologie van het Europees Instituut voor Oncologie in Milaan. “Het hanteren van een gepersonaliseerde aanpak, waarbij rekening wordt gehouden met de individuele kenmerken van de patiënt en de ziekte, vormt een fundamentele strategie in de vroege stadia van de tumor.”

Genomische profilering vanaf de vroegste stadia

Het testen van patiënten om mutaties, zoals die van ALK, te identificeren, is zelfs bij patiënten met een vroeg stadium van de ziekte essentieel, en niet alleen in de metastatische fase. Maar hoe wijdverbreid zijn de toepassingen van deze moleculaire testen? "Als we het erover hebben om tests uit te voeren vóór een operatie, is dat nog geen gangbare praktijk", antwoordt Luisella Righi , universitair hoofddocent pathologische anatomie aan de Universiteit van Turijn, San Luigi Gonzaga-ziekenhuis. "Het is essentieel om de bestaande lacunes te dichten om alle patiënten vanaf de beginfase van de ziekte een gepersonaliseerde en echt effectieve behandeling te garanderen."

De aanpak moet altijd multidisciplinair zijn

Kortom, chirurgie blijft fundamenteel, maar resultaten worden alleen bereikt als het in een werkelijk multidisciplinaire context wordt ingezet. Wat volgens Francesco Facciolo , voorzitter van de Italiaanse Vereniging voor Thoraxchirurgie, minder wijdverspreid is dan zou moeten: "De beschikbaarheid van nieuwe therapeutische opties vóór of na een operatie versterkt de noodzaak van deze synergie, maar er is nog ruimte voor verbetering. Het is essentieel - concludeert hij - om de dialoog tussen de verschillende specialisten, met name tussen oncologen en chirurgen, te optimaliseren om tijdige en echt geïntegreerde zorg voor de patiënt te garanderen."