Wie zijn de oudere broeders van de mensheid? Het Geluksproject: een zoektocht naar geluk onder de Kogui-bevolking in Colombia.
Zo nu en dan moet je alles uitzetten. Zet je telefoon uit, het lawaai, de drukte. En leer luisteren naar de stilte. Die volle, levendige stilte die alleen de natuur kan creëren . Dit is wat ik heb ervaren in de Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia . Daar wonen de Kogui , een volk dat zichzelf de oudere broer van de mensheid noemt. Niet uit arrogantie. Maar omdat ze zich verplicht voelen om hun jongere broer – wij dus – te beschermen en te begeleiden, die hun verbinding met de aarde zijn kwijtgeraakt . Dagenlang heb ik tussen heilige bergen en onzichtbare paden gelopen om ze te bereiken. En toen ik eenmaal in het dorp was verwelkomd, realiseerde ik me dat ik nooit echt naar de natuur had geluisterd.
Onze aankomst werd voorafgegaan door stilte, wachten en rituelen. Geen plan, geen schema. Alleen vertrouwen en geduld. Een kind begroette ons en liep voor ons uit, alsof hij precies wist waar hij ons heen moest leiden. Toen was er de ontmoeting met de mamo , de spirituele leider van de gemeenschap. De mamo is niet zomaar een religieus leider: hij is een bewaker van het evenwicht tussen de mensenwereld en die van de natuur. Opgegroeid in de duisternis, ver van het lawaai van de wereld, leerde hij al op jonge leeftijd te luisteren naar wat wij niet meer horen.
Hij observeerde ons. Hij raakte onze handen aan. Hij voelde onze energie, zelfs vóór onze woorden. En hij liet ons zijn wereld binnen. Dat moment – intiem, zonder camera's – was de poort naar een andere dimensie. Een realiteit waar elke boom een ziel heeft, elke rivier een slagader is, elke steen heilig is.
De Kogui leven niet in de natuur. Ze leven met de natuur. Alles heeft een ziel, alles is in evenwicht. Als je iets neemt – een vrucht, een dier, een steen – moet je het teruggeven. Ze noemen dat 'betaling'. Een symbolisch maar krachtig gebaar : het besef dat we niets verschuldigd zijn. Hun kleding, wit en handgeweven, is als gebeden die gedragen moeten worden . Hun stappen, altijd blootsvoets, verwerpen het lawaai van de vooruitgang. Hun woorden, spaarzaam en afgemeten, zijn stenen die bruggen bouwen.
De kern van hun spiritualiteit is een eenvoudig en revolutionair idee: de aarde is niet van ons. Wij zijn van haar.
Wandelen naast de Kogui was een terugkeer naar iets wezenlijks. Hun woorden, hun gebaren, hun stilte – alles liet zijn sporen na. En toen we de bergen verlieten, bleven drie gedachten bij me hangen . De eerste is dat we werkelijk jongere broeders zijn. Niet in de zin van minder belangrijk, maar in de diepste zin: we moeten nog veel leren. De Kogui beschuldigen ons niet, ze veroordelen ons niet. Ze nodigen ons uit om te herinneren. Om te onthouden dat we deel uitmaken van een levend, kwetsbaar en onderling verbonden systeem. En dat we het niet kunnen blijven schaden alsof er niets is gebeurd.
De tweede overweging betreft evenwicht . Voor de Kogui is het geen ideologische of politieke kwestie. Het gaat niet om milieuactivisten, maar om luisteren. Om respect. Om iets terug te geven. De wereld, zo vertelden ze ons, kan niet gered worden met technologie, maar met gezondere relaties. Met diep respect voor alle levensvormen.
En tot slot maakten de woorden van de mamo indruk op me: "De mamo schijnt als de zon, zonder enig geluid te maken." Een leider dringt zich volgens hen niet op . Hij verheft zijn stem niet. Hij domineert niet. Een leider begeleidt, observeert en geeft het goede voorbeeld. In een tijd waarin zichtbaarheid en autoriteit met elkaar lijken te worden verward, is dit misschien precies het leiderschapsmodel dat we nodig hebben.
Voordat hij vertrok, vertrouwde Mamo me een boodschap toe: "De aarde lijdt in stilte . Je luistert er niet meer naar. Maar je kunt nog steeds leren." Terwijl ik terugliep door het lawaai van de stad, vroeg ik me af: wat als ze gelijk hadden? Wat als we, om onze toekomst te redden, zouden moeten leren luisteren naar het verleden?
*Wie is Giuseppe Bertuccio D'Angelo?
Giuseppe Bertuccio D'Angelo reist al tien jaar op zoek naar het 'geheim' van geluk. Oorspronkelijk afkomstig uit Messina, met een diploma in economie en bedrijfskunde, verkent hij diverse plaatsen en gemeenschappen over de hele wereld en stelt hij zijn gesprekspartners steeds dezelfde vraag: "Wat betekent geluk voor jou?"
In zijn reportages belicht hij vanuit een nieuw perspectief delen van de werkelijkheid die niet door de mainstream worden vastgelegd: van Oekraïne tot Brazilië, van de sloppenwijken van Manilla tot Noord-Korea, van Kazachse adelaarjagers tot de zwaarlijvige vrouwen van Mauritanië.
Wanneer hij in Italië is, is Giuseppe Bertuccio D'Angelo keynote spreker op evenementen zoals TEDx (Bergamo 2022) en beheert hij trainings- en adviesprojecten voor bedrijven. Hij werkte samen met SOS Mediterranee en bracht in 2021 een maand door aan boord van het schip Ocean Viking. Tegenwoordig werkt Giuseppe Bertuccio D'Angelo samen met Action Aid, waar hij solidariteits- en milieuherstelprojecten volgt en ondersteunt. Zijn reportages zijn meer dan 7 miljoen keer bekeken, hij heeft meer dan 21.000 volgers op LinkedIn en zijn YouTube- kanaal, Progetto Happiness, heeft 1,7 miljoen abonnees.
Luce
