Op pad met Don Massimo, om de kunst van het samenleven te leren

Met de ene voet voor de andere, stap voor stap, gebeurt er iets eenvoudigs en buitengewoons: de ziel stemt zich af op het lichaam en de blik opent zich naar een wereld die we maar al te vaak door de hectiek van het dagelijks leven vergeten. De zintuigen ontwaken en keren terug naar authentieke emoties die verloren leken. Wandelen is niet langer slechts een beweging, maar een noodzakelijk en onmisbaar gebaar, zelfs wanneer de vermoeidheid toeslaat. Wandelen wordt een metafoor voor het leven zelf . Een reis die ons in staat stelt te luisteren naar de schepping en ons opnieuw te verbinden met de wereld.

"Een vakantie doorbrengen met wandelen in geloof betekent het herontdekken van innerlijke ruimtes waar je je leven in twijfel kunt trekken. Vraag jezelf af: 'Wat doe ik?' 'Waar denk ik aan?' 'Hoe houd ik echt van anderen?'", zegt pater Massimo De Franceschi , parochiepriester van San Francesco d'Assisi in Padua. Hij is de ziel en de spirituele gids van de Compagnia dei Pellegrini, een groep die bijna toevallig is ontstaan en die vandaag de dag zo'n twintig mensen van diverse leeftijden en achtergronden telt .

Het begon allemaal in 1987, tijdens het Maria Heilig Jaar. Pater Massimo, destijds een jonge kapelaan in Vigodarzere, eveneens in de provincie Padua, leidde een groep jongeren te voet langs de oever van de Brenta naar het heiligdom van Monteortone. Die eerste ervaring liet zijn sporen na. Na verloop van tijd, en naarmate de priester naar verschillende parochies verhuisde, sloten andere jongeren zich aan. Zo ontstond de Pelgrimsgemeenschap: geen vereniging, maar een gemeenschap op reis, verenigd door de wens om hun geloof te beleven met beide benen op de grond en hun blik gericht op de wereld . Tijdens de zomer- en wintervakanties trokken ze er met rugzakken in de hand op uit langs bekende en minder bekende paden, in Italië en daarbuiten.

Deze zomer, van 14 tot en met 19 juli, liep het Pelgrimsgezelschap ongeveer 100 kilometer langs de Capucijnenroute, van Fabriano naar Camerino . Elke dag begint met een gemeenschappelijk gebed. De lunch is eenvoudig en wordt onderweg gedeeld. Na een korte rustpauze gaat de reis verder naar de avondstop, vaak een klooster, een herberg of een klein dorpje waar de bewoners spontaan de deuren van hun huizen openen voor pelgrims. Eenmaal daar aangekomen, gaat iedereen aan de slag: sommigen maken de bedden op, anderen doen de boodschappen en weer anderen koken. De dag eindigt met een moment van bezinning en gebed, om te koesteren wat er is meegemaakt en zich voor te bereiden op de volgende dag.

De reis wordt een pad van innerlijke ontdekking, waarbij op elke vraag een steeds evoluerend antwoord komt.

"Terwijl we lopen," zegt Don Massimo, "zijn we als een kluwen garen die zich kilometer na kilometer ontvouwt. Ieder van ons, in de stilte van onze eigen stappen, herontdekt zichzelf . Dan hergroeperen we ons in kleine groepjes, die zich spontaan vormen om elkaar te steunen. Sommigen luisteren, sommigen verlichten de last met een grapje, sommigen herstellen het evenwicht. Zo wordt wandelen ook een kunst van samenleven."

Don Massimo vervolgt: " Wandelen is een ervaringsgerichte ruimte waarin gedachten reisgenoten worden . Ze zitten naast je en vragen je om een naam, een reden, een betekenis . De antwoorden komen echter nooit definitief. Het zijn geen waarheden die eens en voor altijd zijn opgeschreven, maar die zich beetje bij beetje, stap voor stap, fase na fase, openbaren. Zo wordt wandelen een reis van innerlijke ontdekking, waar elke vraag steeds evoluerende antwoorden vindt. Net als in het leven: ieder van ons verandert, maar blijft trouw aan zichzelf. We veranderen met de leeftijd, met onze ervaringen, met de plaatsen die we passeren. En dus, ja, lijkt onze pelgrimstocht sterk op het leven zelf."

Wandelen in een groep is ook een metafoor voor het leven. Don Massimo legt het goed uit: " Samen wandelen geeft je kracht en moed, het is anders dan alleen wandelen, wat een vermoeiendere ervaring is . De groep, net als een familie, ondersteunt je. Het delen van je worstelingen bevrijdt je van maskers en verzoent je, beetje bij beetje, met je kwetsbaarheden, zowel fysiek als innerlijk. Samen wandelen is ook een oefening in luisteren en nederigheid. Het leert je dat je niet het middelpunt van de wereld bent, dat in de diversiteit van je stappen – sommigen vertragen, anderen versnellen, sommigen hongerig, sommigen moeten stoppen – het besef schuilt dat je niet wandelt om als eerste aan te komen, maar om samen aan te komen. En degenen die de meeste kracht hebben, moeten die gebruiken om anderen te ondersteunen, niet om afstand te nemen. Ware verbondenheid ontstaat niet uit uniformiteit, maar uit respect voor verschillen. Wandelen met anderen leert je te communiceren, om niet altijd je eigen tempo of behoeften op te leggen . Zo wordt de groep een school van leven en authentieke relaties."

Ware verbondenheid ontstaat niet uit uniformiteit, maar uit respect voor verschillen. Wandelen met anderen leert je te communiceren, niet om je eigen tempo of behoeften op te leggen. Zo wordt de groep een school van leven en authentieke relaties.

Een ander centraal thema van de reis is de ontmoeting met anderen, vaak vreemden, die pelgrims onderweg tegenkomen. Sommigen stoppen om te vragen of ze iets nodig hebben, anderen bieden een kopje koffie, bemoediging en een glimlach. Dit jaar, vertelt Don Massimo: "In San Severino werden we met ontroerende zorg ontvangen door de Clarissen: bedden opgemaakt met fris geurende lakens, zelfgebakken gebak bij het ontbijt, koude dranken en vers geplukt fruit bij aankomst. Deze eenvoudige maar diepgaande gebaren herinneren ons eraan hoeveel ontmoeting een geschenk is ." Het was niet het enige gebaar van gastvrijheid: "We sliepen ook in een oude abdij," vervolgt Don Massimo, "die liefdevol wordt beheerd door een oudere heer die de abdij heeft omgebouwd tot een kleine herberg. Zo houdt hij zelf een dorp in leven dat anders leeg en stil zou zijn gebleven. Ook dit is een manier van samen op pad gaan."

Don Massimo voegt eraan toe: " De weg leert ons een belangrijke levensles: het belangrijkste is om je blik niet op de finishlijn te richten, maar om de moed te hebben om door te gaan . In het leven zullen er altijd momenten van strijd zijn: pijnlijke schoenen, blaren, de verleiding om op te geven of een sluiproute te zoeken. Maar het belangrijkste is om vooruit te blijven kijken."

Voor pelgrims is het uiteindelijke doel om met een nieuw perspectief naar huis terug te keren: een perspectief dat in tegenspoed een kans op groei ziet, in het doorzettingsvermogen van de reis de kracht van het dagelijks leven, en in anderen een onmisbaar gezelschap. Want zonder anderen raken we verloren .

Wandelen leert je dat je niet het middelpunt van de wereld bent. In de verscheidenheid van je stappen schuilt het besef dat je niet loopt om als eerste aan te komen, maar om met z'n allen aan te komen.

"Het was best vermoeiend om vanochtend weer aan het werk te gaan, maar ik leef nog steeds gehuld in een wolk van dankbaarheid", schrijft pelgrim Claudia aan Don Massimo . "Ik ben jullie allemaal dankbaar voor elk gesprek, elke reflectie, elke lach en elke veelbetekenende blik. Voor elke stilte tijdens onze gezamenlijke wandeling. Of voor het luisteren naar mij. Voor de momenten van gebed en delen, die het verschil maken op onze reis. Ik aarzelde om te vertrekken; ik was bang voor de hitte, ik was bang voor mijn eigen beperkingen, niet alleen de fysieke. Ik had een enorme fout gemaakt als ik thuis was gebleven. Ik heb zelfs van de inspanning genoten. Ik kan niet wachten om weer aan de slag te gaan."

Lees in de serie "Op vakantie met" ook: Samen reizen, zoals vroeger (ondanks Alzheimer) : de ervaring van Rifugio Re Carlo Alberto – Diaconia Valdese. Zo sluiten onze moeders vrede met de zee : de ervaring van Fondazione Asilo Mariuccia. Na een test toont Paolo's GPS "vrijwilligerswerk" : de ervaring van de GPS-vereniging. Sofia: "Van broer of zus tot vrijwilliger voor een glimlach : de ervaring van Dynamo Camp . De zomer is gemaakt om lief te hebben. En om te ontdekken dat je geliefd bent : de ervaring met Avsi.

Op de openingsfoto is het gezelschap pelgrims onderweg (alle foto's zijn van Don Massimo De Franceschi)