Laten we ons niet neerleggen bij een Europa dat afhankelijk is van wapens en brood snijdt.

De presentatie van het meerjarig economisch en financieel kader, of beter gezegd de begrotingsprognose van de Europese Unie voor de komende zeven jaar van 2028 tot 2034, is een van de belangrijkste politieke daden van deze recent begonnen zittingsperiode. Het zal een proces zijn waarin het Europees Parlement, de Raad en de Commissie de komende twee jaar in langdurige onderhandelingen zullen treden om de financiële richtsnoeren te schetsen waarlangs de Europese Unie zich de komende jaren zal ontwikkelen.
Gianluca Salvatori benadrukte in zijn artikel direct dat de hoogste prijs zal dalen in de vorm van bezuinigingen op de sociale cohesie , maar helaas heeft deze nieuwe aanpak van de economische en financiële planning van de Unie ook nog veel meer negatieve gevolgen.
Het is de moeite waard om even terug te blikken op hoe de begroting van de Europese Unie werkt. Deze wordt gefinancierd door bijdragen van de lidstaten, die een aandeel van iets meer dan 1,10% van het bbp bijdragen, wat het grootste deel van de begroting uitmaakt. Daarbij komen nog douanerechten op importen uit niet-EU-landen, een klein percentage van de btw die elk EU-land int, en, meer recent, een bijdrage gebaseerd op de hoeveelheid niet-gerecycled plastic verpakkingsafval die elk EU-land produceert. Daarnaast is er een deel van de middelen afkomstig van deelname aan bepaalde programma's van andere niet-EU-landen, en boetes voor overtredingen. Al deze posten, met uitzondering van de bijdragen van de lidstaten, worden gedefinieerd als de " eigen middelen " van de EU.
De begroting van de Unie is een rigide begroting, wat betekent dat er een strikt evenwicht moet zijn tussen uitgaven en inkomsten, waardoor een staatsschuld wordt voorkomen. De begroting is gebaseerd op een meerjarenplanning met zevenjarige cycli. We bevinden ons momenteel in het laatste deel van de zevenjarige periode 2021-2027.
De EU-verdragen geven de Europese Commissie echter de bevoegdheid om namens de Europese Unie geld te lenen op de internationale kapitaalmarkten. Deze bevoegdheid werd nauwelijks benut tot 2020, toen de Commissie, in reactie op de pandemie, een buitengewone operatie lanceerde om geld op de kapitaalmarkten te werven ter financiering van het herstel- en veerkrachtplan NextGenerationEU .
De rigiditeit van de begroting van de Unie ligt ten grondslag aan zevenjarige programmeringscycli, wat de langdurige onderhandelingen vereist die ik hierboven noemde. Zodra de hoofdbedragen en hoofdprogramma's zijn vastgesteld, kunnen er wijzigingen worden aangebracht via tijdelijke herzieningen, maar alleen binnen de grote programma's. Zo kunnen er bijvoorbeeld wijzigingen worden aangebracht in het GLB of het ESF, maar kunnen middelen niet van het ene programma naar het andere worden overgeheveld.
In de onderstaande infographic ziet u hoe het MFK 2021-2027 is opgebouwd.

In dit kader komt Next Generation EU niet voor, aangezien dit een interessante en belangrijke innovatie vertegenwoordigde op het vlak van middelen, die echter niet zullen worden hervat, en een innovatie in de bestedingsmethodologie, die ook de relatie tussen de Europese Unie en de lidstaten veranderde in het beheer van deze gemeenschappelijke middelen die aan individuele staten zijn toegewezen in relatie tot de gevolgen van de pandemie (dit is de reden waarom Italië profiteerde van het grootste deel dat door Next Generation EU werd toegewezen) om te worden besteed op basis van een werkprogramma (de PNRR) dat met de Commissie was overeengekomen en vervolgens werd uitbetaald op basis van de geboekte vooruitgang.
Het nieuwe Meerjarig Financieel Kader (MFK) bedraagt bijna € 2 biljoen, wat overeenkomt met 1,26% van het geraamde bbp van de EU voor de zevenjarige periode van 2028 tot 2034. Het bevestigt daarmee de omvang van het vorige MFK, en de toename van het totale volume is simpelweg te danken aan de actualisering van de huidige prijzen. Evenmin wordt een beroep gedaan op marktfinanciering; de terugbetalingsquota van NextGenerationEU zullen in het nieuwe MFK merkbaar worden.
Het werkingsmechanisme van de NextGenerationEU was de inspiratiebron voor het voorstel dat op 16 juli aan het Europees Parlement werd gepresenteerd. Ursula von der Leyen verandert de structuur radicaal en stelt een sterke consolidatie van de fondsen voor. Ze creëert een macrofonds dat, door het gemeenschappelijk landbouwbeleid en het cohesiefonds samen te voegen, één enkel fonds creëert dat niet langer beheerd wordt op basis van gezamenlijke programma's, maar door met de lidstaten te onderhandelen over de interventiegebieden , in naam van een aangekondigde grotere flexibiliteit. Het Europees Sociaal Fonds is voorlopig gevrijwaard gebleven van de consolidatie, maar in de ontwerpen die de afgelopen weken zijn verspreid, was het de intentie van de binnenste kring die het MFK voorbereidde om ook dit fonds op te nemen in het consolidatie- en vereenvoudigingsplan.
Flexibiliteit en vereenvoudiging zijn de sleutelwoorden die de basis vormen voor het bundelen van de fondsen. Dit alles gaat gepaard met een geruststellende gedachte over de strategie die zal worden geïmplementeerd via eenvoudigere en meer gepersonaliseerde nationale partnerschapsplannen, het maximaliseren van de impact en een veel efficiënter gebruik van Europese financiering.
Achter deze verhalende retoriek, vol positieve connotaties, schuilen echter, vrees ik, veel risico's. Ten eerste , de opkomst van een visie op de Europese Unie als een orgaan dat coördineert tussen staten. Dit ondermijnt de mogelijkheid om daadwerkelijk een beleid te voeren dat leidt tot meer integratie van de Unie en tegelijkertijd streeft naar grotere territoriale en sociale cohesie.
We worden geconfronteerd met een tegenslag in het integratieproces, en bewegen ons in plaats daarvan in de richting van een meer intergouvernementeel en minder samenhangend Europa. Als er ooit een droom of wens voor een Verenigde Staten van Europa was, dan begraaft dit begrotingsvoorstel die voor de komende tien jaar.
Een tweede grote zorg is dat we met de consolidatie van de fondsen niet langer de brede programmalijnen (GLB, EFRO, ESF, COSME, Investeu) zullen hebben, waaruit honderden afzonderlijke programma's voortkwamen, maar 27 corresponderende macroprogramma's, elk voor elke staat. De staat zal de middelen besteden volgens de nieuwe prioriteiten die dit seizoen zijn opgesteld, met prioriteit voor defensie, veiligheid en concurrentievermogen. In deze nieuwe smeltkroes van uitgaven zal het veel gemakkelijker zijn om de kaarten te schudden en de militaire uitgaven te verhogen, door het gefragmenteerde herbewapeningsplan met 27 verschillende inkoopcentra voort te zetten, wat wapenhandelaren en -fabrikanten en de hele industrie van dood en vernietiging die daarmee gepaard gaat, in de smaak zal vallen.
Dit is het echte kritieke punt: defensie-uitgaven worden door iedereen gezien als een onmisbare daad van verantwoordelijkheid, noodzakelijk om westerse democratieën te beschermen tegen de dreigementen van Poetin. Deze zouden effectiever en geloofwaardiger zijn geweest als ze waren bereikt via een werkelijk gemeenschappelijk Europees defensieprogramma.
In plaats daarvan kozen ze ervoor om 27 supermarkten te openen voor wapenhandelaren, met geld dat bestemd was voor sociale cohesie en landbouw. Dus in wezen hebben we de keuze tussen wapens en brood. Wapens en territoriale en sociale cohesie, allemaal vermomd als het vermogen van staten om hun eigen uitgaven met grotere flexibiliteit en autonomie te beheren .
Degene die werkelijk als overwinnaar uit deze genetische mutatie van het MFK tevoorschijn komt, is het zogenaamde industrieel-militaire complex, dat zich ook voorbereidt om een groot deel van het nieuwe Europees Fonds voor Concurrentievermogen , dat de ontwikkeling van geavanceerde technologieën zal financieren, te onderscheppen. Een deel zal zeker naar technologieën voor civiel en industrieel gebruik gaan, maar het zal moeilijker zijn om de grens te trekken tussen uitgaven aan technologieën en innovaties voor bewapening en oorlogsvoering en die gericht op vooruitgang en menselijke groei.
Zoals gezegd is het Europees Sociaal Fonds op dit moment gewaarborgd, maar we zien dat het zich vooral richt op de kwestie van vaardigheden en talenten en daarom sterk pro-arbeidsgericht is, wat zeker belangrijk en nuttig is.
We zijn het er allemaal over eens dat we klaar moeten zijn voor de uitdagingen van concurrentievermogen, dus moeten we Europese burgers opleiden tot werkzoekenden en klaar voor een leven lang leren. De modewoorden zijn bij- en omscholing , concurrentievermogen en prestaties voor succesvolle werknemers, maar er is onvoldoende aandacht voor kwetsbaarheid en de meest kansarmen, hoewel er nog steeds wordt verwezen naar de gezondheidsproblematiek en de noodzaak om Europese burgers te beschermen.
De indruk is dat er duidelijk een drang is om alles wat met de sociale bescherming van de meest achtergestelde bevolkingsgroepen te maken heeft – armen, ouderen, minderjarigen en gezinnen – in handen van individuele staten te laten. Natuurlijk zouden er staten kunnen zijn die geld uitgeven aan sociale voorzieningen in plaats van aan defensie, maar eerlijk gezegd weten we hoe dit in veel gevallen is gegaan, en dat de invloed van degenen die erin geslaagd zijn dit waanzinnige klimaat van ongecontroleerde militaire uitgaven te creëren, spookbeelden op te wekken en buitensporige vijanden te creëren, zo'n grote vuurkracht heeft ingezet dat we ons kunnen voorstellen dat het gemakkelijk zal zijn om die kracht te repliceren bij de lobby's op individueel staatsniveau; sommige tekenen zijn al zichtbaar .
Bovendien is het zeer waarschijnlijk dat over een paar maanden, wanneer de onderhandelingen gespannen raken, boeren, die het risico lopen de steun van de overheid te verliezen, opnieuw door Brussel zullen marcheren met gigantische tractoren die de stad volledig tot stilstand kunnen brengen. En dan zullen we hoogstwaarschijnlijk zien dat de Commissie en het Parlement hun aandacht weer richten op het Europees Sociaal Fonds voor middelen.
Helaas hebben de armen, de ouderen, de kinderen, de gezinnen die het risico lopen gemarginaliseerd te worden en de organisaties in de sociale economie niet de vierwielaandrijving om de straten te bevolken. Zij kunnen hun angsten en protesten beter richten op migranten of de eurobureaucratieën.
Laten we tot slot eens kijken naar de inkomsten, die, zoals reeds vermeld, onveranderd blijven wat betreft de bijdragen van de lidstaten. Nu de mogelijkheid van nieuwe financiering via de markt is verworpen, ligt de enige mogelijkheid om de beschikbaarheid te vergroten in de eigen middelen.
De voorzichtigheid en het gebrek aan eensgezindheid in de reactie op Trumps agressieve tarieven laten geen ruimte voor nieuwe inkomsten uit tarieven. De enige belastingen die overblijven zijn btw-quota's en enkele nieuwe belastingen, die hij ook wil gebruiken om leningen voor de NGEU af te lossen.
De Commissie presenteert daarom vijf voorstellen in het MFK:
- EU- emissiehandelsbelasting (ETS).
- De koolstofbelasting die het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) beoogt
- Een belasting op niet-gerecycled elektronisch afval door een uniform tarief toe te passen op het gewicht van niet-gesorteerd elektronisch afval.
- Accijnzen op tabak, gebaseerd op de toepassing van een aanvullend tarief op de specifieke accijnzen op tabaksproducten die in een lidstaat worden geheven.
- Een aanvullende belasting op de bedrijfsomzet (Corporate Resource for Europe – Core), bestaande uit een jaarlijkse forfaitaire bijdrage van bedrijven met een jaarlijkse netto-omzet van minimaal 100 miljoen euro.
Ik concentreer mij op dat laatste, wat de echte vernieuwing is maar wat bijna klinkt als een provocatie , aangezien dezelfde Europese Commissie die er niet in slaagt de vormen van interne belastingconcurrentie binnen de EU aan te pakken, die er niet in is geslaagd een belasting op financiële transacties in te voeren, die minimumbelastingen oplegt aan de giganten van de digitale economie, nu voorstelt om bedrijven met een omzet van meer dan 100 miljoen te belasten .
Het potentiële paradoxale effect is dat de grote Amerikaanse digitale multinationals , met hun macht en nu ook de chantage van Trumps tarieven, de overeengekomen belastingen tegen homeopathische tarieven zullen blijven betalen, terwijl Europese bedrijven met minder onderhandelingsmacht de buitengewone belasting zullen moeten betalen . Ik herinner me dat een omzet van € 100 miljoen nu ook wordt bereikt door stichtingen die actief zijn in de gezondheidszorg , evenals door veel bedrijven in de sociale economie, die naar verhouding veel meer belasting zouden kunnen betalen dan de Europese Unie kan innen van het kwintet van digitale Gafam.
Kortom, het onderhandelingsseizoen dat op 16 juli begon, mogen we niet alleen overlaten aan politici en mag zich ook niet uitputten in de langdurige onderhandelingen tussen het Parlement, de Commissie en de Raad.
Het maatschappelijk middenveld, organisaties uit de sociale economie, lokale overheden en maatschappelijke groeperingen moeten de handen uit de mouwen steken en ervoor zorgen dat de vele goede dingen die nog over zijn van de Europese droom, ook daadwerkelijk behouden blijven.
Op de openingsfoto de Europese Commissie onder voorzitterschap van Ursula Von der Leyen
- Trefwoorden:
- wapens
- PNRR
- Europese Unie
U leest dit artikel zonder aarzeling, zonder dat u na de eerste paar regels wordt tegengehouden. Vond u het leuk? Vond u het interessant en nuttig? De online artikelen van VITA zijn grotendeels gratis toegankelijk. We willen dat dit altijd zo blijft, want informatie is ieders recht. En dat kunnen we doen dankzij de steun van onze abonnees.
Vita.it