Het door de gletsjer overspoelde dorp en de andere ramp kondigden aan dat we volharden in het niet zien
Er valt een stilte die meer zegt dan duizend woorden. Dit is wat men vandaag de dag inademt in de bergen van Lötschental, waar Blatten , een klein dorpje op 1.500 meter boven de zeespiegel in het kanton Wallis , grotendeels bedolven ligt onder een stroom van modder, ijs, aarde en puin . Een hele gemeenschap werd overweldigd, alsof ze door een plotselinge en hevige klap van de berg was overvallen, die met evenveel geweld als aangekondigd was, was weggevaagd.
Na dagen van alertheid brak er om 15.30 uur een lawine van negen miljoen ton los, alsof de voorspelling die niemand eigenlijk wilde zien uitkomen, werkelijkheid wilde worden. De hele helling van de Birch-gletsjer stortte in de vallei en nam daarbij bomen en rotsen uit het verleden en het heden mee. De Lonza-rivier werd afgedamd en huizen werden verzwolgen. Er wordt één persoon vermist. Een leven. Een gezicht. Een naam die vandaag de dag ontbreekt.
Maar dit is niet alleen het verhaal van een aardverschuiving . Het is het verhaal van een open, collectieve wond. Het is de stem van een klimaatcrisis die al jaren aan de macht is , toen schreeuwde en nu verwoestend was. Het is het verhaal van Blatten, maar ook het onze. Van een wereld die zichzelf blijft wijsmaken dat ze kan leven alsof er niets gebeurt, terwijl de bergen, letterlijk, in stilte vallen.
Burgemeester Matthias Bellwald zei: "We zijn het dorp kwijt, maar niet het hart." En die woorden, zo eenvoudig en waar, vatten de ontembare geest van de bergbewoners samen, maar ze zijn niet voldoende. Niet meer. Zeker niet na jaren waarin Zwitserland – en de wereld – een toename van ‘Bergstürze’ hebben gezien , berginstortingen die verband houden met smeltend ijs en versnelde bodemerosie.
Volgens gegevens van het Bundesamt für Umwelt (FOEN) heeft Zwitserland de afgelopen tien jaar jaarlijks gemiddeld 2% van zijn gletsjervolume verloren, met een recordverlies van 6% alleen al in 2022 . De Alpen warmen twee keer zo snel op als het wereldwijde gemiddelde. Dit is geen waarschuwingssignaal meer: het vuur rukt al op.
Op 19 mei, negen dagen voor de ramp, werd het dorp uit voorzorg geëvacueerd . Ongeveer 300 mensen hadden hun huizen verlaten. Maar de berg wachtte. En toen stortte het allemaal in één keer in. Op het moment van de instorting werd het gebied getroffen door een aardbeving met een kracht van 3,1. Het leek wel alsof er een schreeuw uit de aarde kwam.
En nu vragen we ons opnieuw af: hoe lang kunnen we het ons nog veroorloven om te doen alsof deze rampen op zichzelf staan, ongelukkig zijn en onvermijdelijk? Hoe lang blijven we nog ontroerd door beelden, zonder dat we er iets aan veranderen?
Elke gletsjer die smelt, elke berg die afbrokkelt, elk huis dat onder de modder verdwijnt, is een roep. Een kreet die ons oproept de realiteit onder ogen te zien: de klimaatcrisis is er niet morgen, maar vandaag . En iedere dag dat we niet genoeg doen, iedere gemiste keuze, ieder compromis voor comfort, is een hand die een ander dorp naar de afgrond duwt. We kunnen ons niet langer beperken tot het tellen van de doden na aardverschuivingen ; we moeten elke extra graad tellen als een leven minder. Want het negeren van de klimaatcrisis maakt ons geen toeschouwers: het maakt ons medeplichtig.
Luce
