Besluitvorming in ziekenhuizen leidt tot angst voor privatisering en hoop op efficiëntieverbetering

De aankondiging van de premier van Alberta dat ze de lokale besluitvorming wil teruggeven aan openbare gezondheidszorginstellingen, onderstreept de filosofische verdeeldheid over de beste manier om het krappe budget voor gezondheidszorg van de provincie te beheren.

Premier Danielle Smith publiceerde dinsdag een video online waarin ze stelt dat beslissingen over het aannemen van zorgpersoneel of het vervangen van ziekenhuismeubilair bij de individuele gezondheidscentra horen, en niet bij de managers van Alberta Health Services (AHS).

"Binnenkort beschikt elke faciliteit over een bevoegd leiderschapsteam dat onze locaties ondersteunt en verantwoordelijk is voor het inhuren en beheren van middelen en het oplossen van problemen zonder dat elk verzoek de vortex in hoeft te gaan", aldus Smith in de video.

Deze verandering is onderdeel van een grootschalige herstructurering van de gezondheidszorg in de provincie. Daarbij heeft de overheid het toezicht op de zorg opgesplitst in vier nieuwe instanties en de AHS alle beslissingsbevoegdheid ontnomen.

In een persbericht van de overheid op dinsdagmiddag werd gemeld dat de verandering hand in hand gaat met een provinciale overstap naar 'activiteitsgerichte financiering', die vanaf volgend jaar van start gaat.

De overheid financiert sommige faciliteiten op basis van het aantal procedures dat ze voltooien, in combinatie met veiligheidsmaatregelen, zoals het aantal heropnames. Ze doet dit in plaats van een wereldwijd jaarlijks budget toe te kennen.

Hoewel de premier zei dat de veranderingen tot snellere patiëntenzorg zullen leiden, hebben deskundigen op het gebied van gezondheidszorgbeleid nog steeds vragen over hoe dit precies in zijn werk zal gaan. Ze waarschuwen dat de overgang de deur opent voor particuliere, winstgevende bedrijven die openbare ziekenhuizen runnen.

"Ze proberen een soort markt te creëren, een concurrerende markt voor het leveren van acute zorg, en ... waarbij verschillende aanbieders met elkaar concurreren", aldus John Church, emeritus hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Alberta.

Church, die boeken heeft geschreven over de oprichting van Alberta Health Services en de ontwikkeling van het gezondheidszorgbeheer in de provincie, zegt dat de aankondiging de voorbode kan zijn van een verschuiving in de manier waarop het gezondheidszorgstelsel in Alberta werd gerund voordat er een fusie plaatsvond in gezondheidsregio's en er vervolgens één aanbieder van gezondheidszorg was.

In een interview op dinsdag zei Church dat de overheid in de jaren negentig afstand nam van de lokale controle van ziekenhuizen, omdat de instellingen vaak geld tekortkwamen en teruggingen naar de overheid om meer te vragen. Het gefragmenteerde systeem was tijdrovend en duur, zei hij.

Church zei dat de provincie deze kosten zou kunnen proberen te beheersen door individuele zorginstellingen te verkopen of door particuliere exploitanten in te huren om deze te runnen. Ze zouden dan een vaste contractprijs moeten toekennen en de exploitanten de flexibiliteit moeten geven om de instellingen te runnen zoals zij dat willen.

Het is riskant om de controle over cruciale publieke diensten over te dragen aan de private sector, zei hij. Church verwees naar een particulier chirurgisch centrum in Calgary dat in 2010 failliet ging, wat de provincie ertoe aanzette massale annuleringen te voorkomen.

In 2023 kwam de regering van Alberta snel terug op haar besluit om laboratoriumdiensten te privatiseren, toen de particuliere exploitant Dynalife op de rand van faillissement stond.

Meer efficiëntie of meer risico?

Krystle Wittevrongel, onderzoeksdirecteur bij MEI, een onafhankelijke denktank voor overheidsbeleid, is hoopvoller over de mogelijkheden van locatiegebaseerde besluitvorming in combinatie met activiteitsgerichte financiering.

"Ik denk dat we daadwerkelijke verandering gaan zien", zei ze woensdag. "Ik ben erg enthousiast over het feit dat deze twee dingen samen gebeuren."

Volgens MEI stimuleert concurrentie aanpassingsvermogen en innovatie.

Ze wees op de zorgstelsels in Quebec en Australië die op activiteiten gebaseerde financiering toepassen. Hierdoor zijn de wachttijden voor diagnostische beeldvorming en coloscopieën korter geworden en zijn de kosten van sommige procedures verlaagd.

Dr. Braden Manns, hoogleraar geneeskunde en gezondheidseconomie aan de Universiteit van Calgary, is sceptischer. De voormalige senior AHS-bestuurder zei dat Alberta zich terugtrok uit de lokale ziekenhuiscontrole omdat de instellingen concurreerden om een ​​vast aantal zorgprofessionals die in de provincie werkten, wat de kosten opdreef.

Volgens Manns was er bovendien sprake van inconsistentie in medische behandelingen in de provincie, wat betekende dat niet alle patiënten de beste, op bewijsmateriaal gebaseerde, zorg kregen.

Hij zei dat lokale ziekenhuizen, ondanks de uitspraken van de premier, wel degelijk de bevoegdheid hadden om beslissingen te nemen over het aannemen van personeel, totdat de overheid de uitgaven voor gezondheidszorg bevroor en AHS gedwongen werd om alle beslissingen over het aannemen van personeel centraal goed te keuren om de kosten te beheersen.

Hoewel concurrentie en een vrije markt wellicht leiden tot goedkopere en betere laptops, leidt het niet tot betere medicijnen, aldus Manns.

"Het is anders in de gezondheidszorg, waar je iedereen moet verzekeren en je betaalt niet uit eigen zak, maar uit belastinggeld," zei hij. "We moeten ervoor zorgen dat iedereen zorg krijgt."

De geprivatiseerde, concurrerende zorg in de VS behoort tot de duurste ter wereld en de resultaten voor patiënten zijn er slechter, zei hij.

"Dat is niet het systeem dat wij moeten proberen na te bootsen", zei hij.

Wat betekent lokale controle?

Steven Lewis, adviseur gezondheidsbeleid en buitengewoon hoogleraar aan de Simon Fraser University in Brits-Columbia, zegt dat uit de aankondiging van de overheid niet duidelijk blijkt welke nieuwe beslissingsbevoegdheid een ziekenhuis krijgt.

"Het is politiek altijd aantrekkelijk om tegen lokale gemeenschappen te zeggen: 'Jullie krijgen nu meer macht'", aldus Lewis.

De test voor die vermeende autonomie zal zich voordoen als een leidinggevende van een instelling een programma wil toevoegen of schrappen dat de toezichthoudende instantie, Acute Care Alberta, niet zou hebben gekozen, zei hij.

Lewis vroeg zich af of zorginstellingen nu CEO's gaan aannemen of dat er nieuwe lokale besturen komen die de besluitvorming gaan bepalen.

"Het is alsof je hiërogliefen leest", zei hij over het gebrek aan details.

Kyle Warner, woordvoerder van de minister van Ziekenhuis- en Chirurgische Gezondheidszorg, schreef woensdag in een e-mail dat er geen plannen zijn om meer functies voor beheerders toe te voegen aan ziekenhuizen. Hij beantwoordde echter geen vragen over lokale besturen of de reikwijdte van de beslissingsbevoegdheid van instellingen.

Warner zei dat het ziekenhuisgerichte leiderschap in eerste instantie op één locatie zal worden getest, maar de overheid heeft nog niet besloten waar.

Hij zei dat de overheid geen plannen heeft om AHS-faciliteiten te verhuren of te verkopen aan particuliere exploitanten.

"Het is in Alberta illegaal om particuliere ziekenhuizen te bezitten en te exploiteren, en de regering van Alberta heeft geen plannen om dat te veranderen", schreef Warner.

"Geen enkele inwoner van Alberta zal ooit uit eigen zak betalen voor medisch noodzakelijke diensten, zoals een bezoek aan de huisarts of ziekenhuisopname – punt uit."