De Zwitserse tariefschok: de Amerikaanse klap van 39% die niemand zag aankomen

Zwitserland is vrijdag officieel vrij vanwege de nationale feestdag van het land. Maar veel marktvolgers zijn gisteravond terug naar hun bureau geworpen door het nieuws dat het Witte Huis hen een invoerrechtentarief van 39% heeft opgelegd.

Dat kwam als een schok voor het Alpenland. In de Zwitserse pers waren aanwijzingen dat het land op het punt stond te onderhandelen over een basisakkoord, vergelijkbaar met dat van de Europese Unie , het Verenigd Koninkrijk en Japan , waarin basistarieven tussen 10% en 15% werden vastgesteld. In plaats daarvan kreeg het een van de hoogste tarieven van alle landen.

Dat is enorm belangrijk, aangezien de VS goed is voor ongeveer een zesde van de totale Zwitserse export. Bedrijven slaakten in april een opluchting toen het land de oorspronkelijke plannen voor een invoerrecht van 31% omzeilde en net als de meeste landen ter wereld een voorlopige invoerrecht van 10% kreeg.

Donderdagavond zijn er nieuwe tarieven van kracht geworden voor tientallen landen die nog geen kaderhandelsovereenkomst met de VS hebben gesloten. Deze tarieven treden naar verwachting vanaf 7 augustus in werking. Gezien het precedent dat de Amerikaanse president Donald Trump heeft geschapen met last-minute wijzigingen in deadlines en strakke afspraken, is er ruimte voor verandering.

Een andere mogelijke opluchting kwam toen het Zwitserse ministerie van Economische Zaken vrijdag aan Reuters vertelde dat het had begrepen dat het tarief van 39% niet van toepassing zal zijn op de farmaceutische sector, die ook te maken heeft met volatiliteit door Trumps laatste uitspraken over de prijzen van medicijnen . CNBC heeft contact opgenomen met het Witte Huis voor commentaar.

Te midden van alle onzekerheid waren de reacties vrijdag overwegend negatief.

De Zwitserse Bondsraad zei het "zeer te betreuren dat, ondanks de vooruitgang die is geboekt in bilaterale gesprekken en de zeer constructieve houding van Zwitserland vanaf het begin, de VS van plan is om eenzijdig extra tarieven op te leggen aan importen uit Zwitserland." De raad voegde eraan toe dat er nog steeds wordt gezocht naar een "onderhandelde oplossing" en dat er contact is met de Amerikaanse autoriteiten.

Fabrikantenorganisatie Swissmem zei dat een importheffing van 39% de tech-industrie, de export en dus het hele land "extreem hard" zou treffen. Volgens de organisatie is elke tweede frank die de economie binnenkomt, afkomstig uit buitenlandse handel.

"Ik ben verbijsterd. Deze tarieven zijn op geen enkele rationele basis gebaseerd en willekeurig. Deze beslissing brengt tienduizenden banen in de sector in gevaar", aldus Stefan Brupbacher, directeur van de groep.

Beat Wittmann, voorzitter en partner bij Porta Advisors, zei dat het nieuws een "verwoestende" klap was voor de Zwitserse economie en het bedrijfsleven.

"De VS voert een zigzaggende, eenzijdige invoerrechtenoorlog en deze onvoorspelbaarheid legt een stijgende risicopremie op financiële activa op", zei hij in een e-mailcommentaar. "Dit zal leiden tot een verzwakking van de Zwitserse economie, de Zwitserse frank en de Zwitserse aandelenmarkt, met name de uiterst belangrijke exportsector."

De Zwitserse regering moet erkennen dat de tijd van 'cherry picking, carve-outs en speciale deals' voorbij is, vooral voor kleine, zeer kwetsbare staten, voegde Wittmann toe.

Belangrijke Zwitserse exportproducten zijn chemische en farmaceutische producten, horloges en sieraden, chocolade, edelstenen en elektronica.

Adrian Prettejohn, econoom voor Europa bij Capital Economics, schreef in een notitie dat een invoerrecht van 39% het Zwitserse BBP met 0,6% zou verlagen, of zelfs meer als ook farmaceutische producten worden meegerekend. Hij verwachtte echter dat er via onderhandelingen een verlaging zou plaatsvinden.

Nu de Zwitserse beurs gesloten is vanwege de nationale feestdag, worden de indicatoren via andere kanalen doorgegeven, zoals de prestaties van het in Londen genoteerde Watches of Switzerland , dat 's ochtends met bijna 9% daalde.

In een bericht aan klanten op vrijdag noemden analisten van investeringsbank Jefferies het bedrijf, samen met Richemont en Swatch Group , als een van de bedrijven die de grootste klappen van het nieuws zouden krijgen, vooral in vergelijking met eerdere verwachtingen. Ze voegden er echter aan toe dat de startdatum van 7 augustus ruimte bood voor "veel last-minute aanpassingen en wijzigingen".

De Zwitserse frank daalde vrijdag met ongeveer 0,4% ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

Dat volgt op een enorme waardestijging van de frank ten opzichte van de dollar dit jaar, met winsten van ongeveer 11% doordat beleggers op zoek gingen naar veilige havens. De rally heeft de economie voor uitdagingen gesteld , die in mei voor het eerst sinds de COVID-19-pandemie een terugkeer naar deflatie markeerde – wat de Zwitserse Nationale Bank ertoe aanzette de rente in juni naar nul te verlagen .

Rahul Sahgal, CEO van de Zwitsers-Amerikaanse Kamer van Koophandel, vertelde aan CNBC's "Squawk Box Europe" dat het nieuws over de tarieven "zeer teleurstellend" was na vele onderhandelingsrondes met het Amerikaanse ministerie van Financiën.

"Ik moet echter wel zeggen dat ik hoop en niet denk dat dit het einde is", zei hij.

"Ten eerste hebben we nog die dagen tot 7 augustus. En als u het uitvoerend besluit leest, dan laat het inderdaad een bepaalde periode open. Laten we het zo zeggen: als we met de VS onderhandelen, zijn deze extra tarieven mogelijk niet van toepassing."

Een onderdeel van de eerder gesloten overeenkomsten is de toezegging om de investeringen in de VS te verhogen. In het geval van de EU zal dit bedrag naar verwachting $ 600 miljard bedragen, samen met honderden miljarden aan extra energieaankopen . Sahgal zei dat Zwitserland een investeringstoezegging van ongeveer $ 150 miljard verwacht, een van de grootste investeringen in verhouding tot de omvang van de economie. Het land is al de zesde grootste investeerder in de VS, voegde hij eraan toe.

Sahgal vervolgde dat het moeilijk te zeggen was wat het struikelblok in de onderhandelingen was of hoe het tarief van 39% was berekend. Hij merkte op dat de handelsrelatie tussen Zwitserland en de VS op het gebied van zowel goederen als diensten in evenwicht was, maar dat Trump zich alleen op het eerste concentreerde.

"Zwitserland is een land... met 9 miljoen inwoners, en de VS heeft er zo'n 300 miljoen. Dus zelfs als... elke Zwitser elke dag een fles bourbon zou drinken, een biefstuk zou eten en een Harley-Davidson zou kopen, zouden we de goederenhandel niet in evenwicht kunnen houden," zei hij.

— Carolin Roth, Sophie Kiderlin en Ganesh Rao van CNBC leverden een bijdrage aan dit verhaal.