Foto-ontmoetingen: Arles bruist en is levendig

De editie van 2025 van Rencontres de la photographie d'Arles vormt daarop geen uitzondering, met een uniek programma waarvan de curatoren de dringende noodzaak hebben begrepen om vrouwen te laten zien en hen de kans te geven zich te uiten. Deze editie bewandelt een strakke, krachtige lijn. Zoals de acrobaten van het gezelschap Gratte Ciel, die op de openingsavond van het festival een fragiele en poëtische performance boven het publiek geven. Vervolgens zet Nan Goldin, de grote Amerikaanse fotograaf en diva van een hele generatie jonge fotografen, de toon door het podium van het eeuwenoude theater te betreden om de Women in Motion Award for Photography-Kering in ontvangst te nemen. Ze lacht om de prijs, ook al kan ze nauwelijks meer lopen, en waarschuwt ons: "Blijf in de buurt, ik heb een verrassing."

Een vreselijke wind waait door het theater. De acrobaat valt bijna. De zoon van Sebastião Salgado, de grote Frans-Braziliaanse fotograaf die afgelopen mei overleed, herinnert ons emotioneel aan de inzet van zijn vader. Dan keert Nan Goldin terug naar het podium, vergezeld door de schrijver Edouard Louis. Een andere sfeer. Stilte wordt gevraagd. Achter hen zien we verschrikkelijke beelden van het Palestijnse gebied, geteisterd door het al maanden durende conflict. De fotograaf en de schrijver lezen een tekst voor die de oorlog die Israël in Gaza voert aan de kaak stelt en oproept tot actie. "Niet applaudisseren, maar handelen." Woedekreten barsten los. Slogans van "Vrij Gaza" barsten los, gescandeerd door de menigte. In tegenstelling tot een burgerlijke, ongedwongen en consensuele editie kan het festival beginnen.

toegewijde vrouwen

De Rencontres van dit jaar staan ​​grotendeels in het teken van engagement en stelling nemen. Amateurfotografen en internationale kunstenaars richten hun blik op onzichtbare bevolkingsgroepen over de hele wereld, van Australië tot Brazilië, van het Caribisch gebied tot Noord-Amerika, en getuigen met name van de nog steeds openstaande littekens van de kolonisatie. Vrouwen staan ​​in de schijnwerpers. En, breder gezien, een bevraging van dominante relaties en de archetypen en het geweld van genderrollen. Zo spreekt Camille Lévèque, in haar zoektocht naar de vader, over familie. Haar werk combineert het intieme met het universele. Ze speelt met het vinden van foto's die de afwezigheid van haar eigen vader tonen. In dit gewelddadige en cathartische spel zijn het de ketenen van het mononucleaire gezin die ontploffen.

In dezelfde lijn vinden we de prachtige tentoonstelling van de Amerikaanse fotografe Erica Lennard, met De Vrouwen, De Zusters in de Espace Van Gogh en prachtige vintage prints, en die van Agnès Geoffray Zij Schuin, Zij Eigenwijs, Zij Stormen in de Commanderie Sainte-Luce.

Terwijl Erica Lennard een beschouwende en dromerige ode brengt in het teken van zusterschap, werkt Agnès Goeffray aan de dissidente lichamen van opstandige meisjes op basis van onderzoek naar jeugdgevangenissen van het einde van de 19e eeuw tot het midden van de 20e eeuw.

In die tijd (en misschien nog steeds...) werden meisjes gevangengezet om wie ze waren, en jongens om wat ze deden. Gebaseerd op een beschouwing van filosofe Elsa Dorlin, "vrouwelijk geweld wordt altijd als obsceen beschouwd", presenteert de tentoonstelling van Agnès Geoffray een unieke verzameling werken (foto's en teksten) met portretten van vrouwen die het geweld van de opsluiting trotseren, of zich er soms tegen verzetten door te vluchten, om eraan te ontsnappen.

De wereld gezien door gevoelige kunstenaars

Gedachten in beweging komen nog steeds tot uiting in het Maison des Peintres met Magma dans l'Ocean van Brandon Gercara. De kunstenaar van het eiland Réunion neemt de Piton de la Fournaise over, het tellurische symbool van het eiland. Een prachtige tentoonstelling waarin we terugdenken aan de Amerikaanse auteur Judith Butler: "Queer is geen identiteit, het is een manier van leven die zich verzet tegen heteronormaliteit. Het is een politieke en subversieve verankering van het zijn in de wereld." "We worden verteld over een dekoloniaal feminisme, over de genderbinariteit met de vulkaan die het toneel wordt van een politieke bevestiging van "kwir"-identiteiten.

Lila Neutre, Danse avec les cendres (faire feu) in het Maison des peintres, belicht twee fotografische en tekstuele ensembles rond de praktijk van twerking en voguing. Twerk Nation en The Rest is Drag investeren dans en feesten als strijdtoneel dat tegelijk populair, esthetisch en politiek is. Door vuur aan te roepen, kunnen we het geweld dat vandaag de dag nog steeds voor onze ogen voortduurt, tegen LGBTQIA+-gemeenschappen, mensen met een andere etniciteit en mensen in precaire situaties, terugdraaien.

Een must-see in de Saint-Blaisekerk is Nan Goldin's The Stendhal Syndrome, een diavoorstelling waarin ze afbeeldingen van meesterwerken uit de klassieke, renaissance- en barokkunst vergelijkt met portretten van haar dierbaren en geliefden.

Ook dit jaar weerstaan ​​beelden de verleiding om dingen te zeggen die ze niet menen, in een tijd waarin de geschiedenis voortdurend wordt herschreven of getransformeerd. Fotografen zijn er ook om getuigenis af te leggen en hun mening te geven over de toestand van de wereld.

De 56e editie van Rencontres d'Arles biedt 47 tentoonstellingen tot 5 oktober, van 9.30 tot 19.30 uur. Eenmalige toegang kost van € 4,50 tot € 15. Dagkaarten (€ 35) of alle tentoonstellingen (€ 42).