Schuld: Amerikaans ratingbureau S&P gaat eerste rating voor Frankrijk afgeven onder de regering van Bayrou

Het Amerikaanse ratingbureau S&P laat vrijdag weten of de toestand van de Franse overheidsfinanciën zodanig is dat de kredietwaardigheid van Frankrijk moet worden verlaagd. Dit is de eerste test op dit gebied voor de regering van François Bayrou . Het is inderdaad de eerste keer dat Frankrijk wordt beoordeeld sinds de premier, in een politiek landschap dat volledig gefragmenteerd is sinds de ontbinding van de Nationale Vergadering op 9 juni door Emmanuel Macron, erin slaagde om de staatsbegroting en de begroting voor de sociale zekerheid deze maand met 49,3% te laten goedkeuren, zonder dat hij in tegenstelling tot zijn voorganger Michel Barnier werd gecensureerd.

Momenteel heeft S&P een AA-rating voor Frankrijk, met een 'stabiel vooruitzicht' . Dit betekent dat er op korte termijn geen verlaging van de rating wordt verwacht. Moody's geeft het precies dezelfde rating (Aa3 met een stabiele outlook) en Fitch geeft het ook een AA- rating, maar met een negatieve outlook. Met deze beoordelingen heeft Frankrijk nog steeds een 'hoge kwaliteit' kredietwaardigheid, wat overeenkomt met 17/20. Een lagere beoordeling zou betekenen dat het als ‘hogere gemiddelde kwaliteit’ wordt geclassificeerd. Met deze rating zouden beleggers de Franse staatsschulden blijven kopen, merkt Stéphane Colliac, econoom bij BNP Paribas , op, vooral omdat de Franse economie gediversifieerd lijkt en de situatie momenteel niet tot paniek op de markten leidt.

Lees ook Door de rating van Frankrijk onverwacht te verlagen, wat zeer zelden voorkomt, geeft Moody's een "waarschuwing" af aan Parijs

Eric Dor, directeur economische studies aan de IESEG School of Management, sluit niet uit dat S&P "welwillend blijft" door de rating niet aan te passen. Maar "het zou gerechtvaardigd zijn om de vooruitzichten te verlagen naar negatief", vindt hij. De econoom merkt op dat er, ondanks de goedkeuring van de begroting, weinig vooruitgang is geboekt in de Franse overheidsfinanciën sinds de laatste rating van S&P op 29 november. "De beoordeling van het overheidstekort dat het agentschap bewaakt, mag niet briljant zijn" , merkt hij op: "het is immers een groot drama rondom de begroting" , we bereiden ons er slechts op voor om van een tekort van 6 of 6,1% van het BBP in 2024 naar een tekort van 5,4% dit jaar te gaan, een ontwikkeling die volgens hem "bijna niets" vertegenwoordigt.

Bovendien zijn de budgettaire verbeteringen sterk afhankelijk van belastingverhogingen, "waarvan de helft als tijdelijk wordt gepresenteerd" - zoals de extra vennootschapsbelasting voor bedrijven met een omzet van meer dan een miljard euro, aangekondigd voor een periode van één jaar: "dus stellen we de structurele inspanning uit tot de volgende jaren" , merkt Éric Dor op. Wat de groei betreft, rekende S&P eind november nog op een groei van 1% in 2025, terwijl de overheid 0,9% verwacht. Volgens Stéphane Colliac is dat een hoge maar 'haalbare' schatting.

Lees ook: Wat François Bayrou in 2022 aanbeval om de financiering van het pensioenstelsel te waarborgen

Hij is van mening dat de begrotingskeuzes van de regering-Bayrou, die meer gericht zijn op de staatsfinanciën dan die van Michel Barnier, hem "meer controle" geven dan wanneer ze zich meer zouden richten op het beheersen van de sociale uitgaven of die van lokale overheden. Het saldo van al deze rekeningen vormt het overheidstekort. Wat Stéphane Colliac vooral zorgen baart, is de staatsschuld, die eind derde kwartaal 3,303 miljard euro bedroeg, en vooral de rentelasten die daarmee gepaard gaan. Volgens berekeningen van BNP Paribas zullen die binnenkort bijna 3% van het BBP bedragen.

De regering heeft zich er echter tegenover Brussel toe verbonden het overheidstekort tegen 2029 terug te dringen tot 3% van het BBP. Als de rentelasten de pan uit rijzen, moeten de overheidsfinanciën in evenwicht zijn, exclusief de schuldenlast, aldus Stéphane Colliac. Wat is “ingewikkeld” ? Zal S&P ervoor kiezen om het glas als halfvol te beschouwen? Een minister zegt dat de beslissing met enige spanning wordt afgewacht en verzekert dat minister van Economie Éric Lombard in ieder geval al zijn collega's heeft gevraagd om er voortdurend op toe te zien dat de ontwikkeling van hun begroting de doelstelling van een overheidstekort van 5,4% van het BBP aan het einde van het jaar niet in gevaar brengt.