Zit jij gevangen in digitale rommel? Ontdek of je een verzamelaar van elektronische spullen bent en hoe je dat kunt aanpakken.

Een van de meest opvallende kenmerken van het syndroom van Diogenes (DS), een gedragsstoornis die wordt gekenmerkt door sociale isolatie en verwaarlozing van persoonlijke hygiëne en huishoudelijk werk, is de willekeurige ophoping van voorwerpen en in veel gevallen grote hoeveelheden afval in huis.

Hoewel de naam van dit syndroom wellicht onjuist lijkt (de Griekse filosoof Diogenes van Sinope was immers geen dwangmatige verzamelaar en vermeed ook geen sociaal gezelschap, maar zocht het dagelijks op door de Agora te bezoeken), kan dit buitensporige verzamelgedrag zich volgens deskundigen ook in de digitale wereld voordoen.

"In extreme gevallen kan het onvermogen om irrelevante elektronische informatie te verwijderen, in combinatie met het valse gevoel van veiligheid dat ontstaat door alles 'voor de zekerheid' op te slaan, leiden tot het 'Digitale Diogenes Syndroom ' of DDS", aldus Elena Luengo, directeur Innovatie bij de zakelijke zorgverzekeraar Cigna Healthcare Spain (CH-E).

Hij wijst erop dat "dit fenomeen een buitensporige emotionele of psychologische gehechtheid aan gegevens weerspiegelt, vergelijkbaar met de gehechtheid van mensen met het Diogenes-syndroom aan hun fysieke bezittingen."

Hechting of emotionele band met objecten kan ertoe leiden dat mensen ze gaan hamsteren, vanwege de onjuiste overtuiging dat ze geluk en gemoedsrust brengen. Dit kan leiden tot afhankelijkheid en moeite om ervan af te komen, legt Luengo uit.

“In het digitale domein uit deze gehechtheid zich in het massaal bewaren van afbeeldingen, video’s, e-mails, applicaties en documenten zonder echt doel of nut, vaak ingegeven door de angst om waardevolle herinneringen of belangrijke informatie te verliezen”, benadrukt hij.

"Hoewel het opslaan van grote hoeveelheden bestanden onschuldig lijkt omdat het geen fysieke ruimte inneemt, kan het wel degelijk een negatief effect hebben op de geestelijke gezondheid", benadrukt Luengo.

"De angst om belangrijke momenten te vergeten, het idee dat een archief in de toekomst nuttig zou kunnen zijn of de perceptie dat het verwijderen van gegevens gelijkstaat aan het wissen van een deel van iemands geschiedenis, creëert een emotionele band met digitale gegevens die het digitaal opruimen lastig kan maken en angst, stress en een gevoel van overweldiging kan veroorzaken", legt hij uit.

Hij wijst erop dat ‘ digitale gehechtheid vaak vooral mensen treft die veel last hebben van angst of perfectionisme . In sommige gevallen kan de ophoping van digitale bestanden ook in verband worden gebracht met eenzaamheid of onzekerheid. Het kan dienen als een manier om vast te houden aan het verleden of aan relaties die niet langer deel uitmaken van iemands leven.’

En in de meest extreme gevallen kan deze gehechtheid leiden tot SdD, benadrukt hij.

Volgens de geestelijke gezondheidsdeskundigen van CH-E (www.cignasalud.es), die Luengo adviseren, gaat schoonmaken niet alleen over het op orde brengen van dingen, maar het levert veel mensen ook emotionele voordelen op, omdat het hen helpt om te gaan met complexe situaties, stress en angst.

"Net zoals fysiek schoonmaken een manier is om de controle over onze omgeving terug te krijgen en in onze handen ligt, en bijdraagt ​​aan ons welzijn, kan het georganiseerd houden van onze digitale ruimte en vrij van overmatige en onnodige rommel onze efficiëntie en mentale helderheid verbeteren en stress verminderen, waardoor we ons beter voelen", zegt ze.

De experts van Cigna doen een reeks aanbevelingen om digitale gehechtheid tegen te gaan, onnodige bestanden die geen waarde meer hebben te verwijderen en de informatie op onze computers en elektronische apparaten beter te structureren.

De eerste manier is door de '6-maandenregel' toe te passen (als een bestand in die tijd niet is gebruikt, is het waarschijnlijk niet nodig) en de 'one-touch'-methode (direct beslissen of een document of e-mail moet worden bewaard, verwijderd of opgeslagen wanneer u het document of de e-mail bekijkt of ontvangt).

De tweede is om je te concentreren op het 'hier en nu'. In plaats van je vast te klampen aan archieven om het verleden levend te houden, raden CH-E-specialisten aan een op het heden gerichte en accepterende mindset te ontwikkelen. Een mindset die inhoudt dat je dingen accepteert zoals ze zijn en begrijpt dat herinneringen niet afhankelijk zijn van het feit dat ze worden opgeslagen of vastgelegd, maar van levenservaring. Ze leggen uit dat meditatie en reflectief schrijven de geest kunnen trainen om zich op deze concepten te concentreren.

De derde is het analyseren van de emotionele impact van de bestanden. De mate waarin je gehecht bent aan digitale bestanden hangt ook af van de emotionele last die ze met zich meebrengen, aldus CH-E. Daarom adviseert dit bureau om "een moment van reflectie te nemen om te beoordelen welke bestanden echt een positieve emotionele waarde hebben en welke alleen maar angst of stress veroorzaken. Begin met het analyseren van de inhoud die ons een schuldgevoel of verdriet bezorgt omdat we de inhoud niet hebben bekeken, en bepaal of deze een doel dient of dat we de inhoud kunnen verwijderen."

De vierde is het herontdekken van de waarde van het tastbare. "Het afdrukken van foto's, het bijhouden van papieren dagboeken of het maken van fysieke albums stelt ons in staat herinneringen te bewaren zonder ze op elektronische apparaten op te slaan", aldus CH-E, omdat "deze aanpak de gehechtheid aan digitale bronnen vermindert, een sterkere emotionele band met belangrijke ervaringen bevordert en een gevoel van duurzaamheid biedt door die momenten opnieuw te beleven en terug te keren naar het fysieke en tastbare."

"Voor effectief digitaal opruimen is het ideaal om consequent 15 tot 30 minuten per dag te besteden. Dit helpt stress te verminderen zonder dat het proces overweldigend wordt", merkt ze op. Ze voegt eraan toe dat "net als bij het schoonmaken van ons huis, het belangrijk is om een ​​routine te behouden om overmatige ophoping van bestanden te voorkomen, wat kan leiden tot angst en overweldiging."

Luengo adviseert om je digitale opschoning te beginnen met de grootste en minst relevante bestanden, zoals video's en audiobestanden. Verwijder vervolgens foto's die niet meer belangrijk zijn, oude e-mails of documenten die je niet meer gebruikt. En bekijk tot slot de bruikbaarheid van berichten en programma's. "Het is cruciaal om een ​​volgorde te hanteren die onnodige ophoping voorkomt en prioriteit geeft aan wat echt waarde toevoegt", benadrukt hij.

"Het is raadzaam om je digitale opruiming te beginnen met persoonlijke of familiebestanden, die we vaak verzamelen uit angst om herinneringen te verliezen, ook al hebben veel ervan geen echt doel", aldus Luengo. "Door die inhoud eerst op te ruimen, verminderen we rommel, krijgen we mentale helderheid en kunnen we dezelfde opruimlogica gemakkelijker toepassen op werkmateriaal, zodat we ons kunnen richten op wat echt nuttig is voor onze productiviteit", legt hij uit.

Voor Luengo moeten we ons afvragen: "Heeft dit bestand waarde voor mijn huidige of nabije toekomst?" Als het antwoord 'nee' is, is het waarschijnlijk niet meer bruikbaar en is het het beste om het te verwijderen," merkt hij op.

De expert raadt ook aan om onszelf af te vragen of een bepaald bestand ons angstig maakt of ons op een negatieve manier met het verleden verbindt, wat ons geen goed doet. "In dat geval kan het verwijderen ervan bevrijdend zijn en bijdragen aan onze geestelijke gezondheid, waardoor we onze emotionele last kunnen verminderen en ons op het heden kunnen concentreren", concludeert ze.