Van onstabiele evenwichten

De herconfiguratie van deze verminderde globalisering die we meemaken, blijft toenemen, en daarmee ook de aanpassingsproblemen van de EU, zowel in haar betrekkingen met de VS als met China. Denk aan de meer genuanceerde aanpak van de EU, de zogenaamde de-risking , die minder agressief is dan het opkomende economische nationalisme dat wordt aangewakkerd door Bidens belangrijkste maatregelen (de Inflation Reduction Act en de CHIPs Act), een aanpak die de afgelopen maanden heen en weer is geschoven tussen de VS en China. Na de schrik van wederzijdse tarieven op 2 april en een eerste toezegging voor een EU-China-as, die globalisering en vrijhandel ondersteunt, beschouwen we China deze week weer als een strategische vijand en de noodzaak om in dit opzicht hardere standpunten in te nemen: de mogelijkheid om deze op te leggen aan enkele van haar bedrijven die de Europese markten overspoelen, is al aangekondigd.

Waar staan ​​we in dit proces? Het is algemeen bekend dat wanneer geopolitieke belangen opduiken, economische belangen, hoe relevant en substantieel ook, op de tweede plaats komen. En vandaag de dag moeten we niet vergeten dat de VS aanzienlijke druk op de EU uitoefenen op drie terreinen die het onmogelijk maken om op elk van deze terreinen, economisch of politiek, afzonderlijke beslissingen te nemen: de handelsoorlog tussen de EU en de VS, Oekraïne en de NAVO-financiering.

Amerika voelt als onze hartslag en weet dat we niet zonder haar kunnen.

Amerika houdt de vinger aan de pols en weet dat we niet zonder kunnen, wat onvermijdelijk leidt tot een minder positieve beoordeling van de uiteindelijke uitkomst van de onderhandelingen met de VS: we moeten aanzienlijke concessies op handelsgebied verwachten, een verhoging van de militaire uitgaven voor EU-landen tot 5% van het bbp, en de weigering van Europa om bepaalde garanties voor steun aan Oekraïne te bieden. En wat China betreft, harde woorden. Naast de Amerikaanse druk zijn er onder andere conflicten tussen de EU en China over elektrische voertuigen, de Europese export van varkensvleesproducten en EU-beperkingen op Chinese toegang tot overheidsopdrachten voor medische instrumenten. Dit alles resulteerde in Leyens harde toespraak na de tweede sessie van de G7-bijeenkomst afgelopen maandag, tegen Chinese beperkingen en controles op de export van zeldzame aardmetalen, waarvan China meer dan 90% van de wereldwijde raffinagecapaciteit beheert. De reactie van China heeft de spanningen doen toenemen, waardoor de EU vergaderingen heeft opgeschort die gepland waren om de bestaande handelsverschillen te verkleinen.

De meervoudige belangen, zowel intern als extern, die de situatie de EU oplegt, weerspiegelen de instabiliteit van de Europese positie en de moeite die de Commissie heeft om een ​​gemeenschappelijk standpunt in te nemen. Maar onstabiele evenwichten hebben de neiging te wankelen: de situatie zal uiteindelijk in het voordeel van de VS omslaan. Voor ons is er geen betere oplossing dan hete was.