Jeffrey Sachs, de vreemde zaak van Mr. Shock en Mr. Aid

Nadat ik de interessante biografie van Jeffrey Sachs had gelezen, “Jeffrey Sachs, The Strange Case of Dr. Shock and Mr. Aid” (Japhy Wilson, 2014), viel de spiegel waarin ik zo’n econoom kritisch bekeek, uit elkaar. Hij is directeur van het Earth Institute aan de Columbia University, met een staf van 850 mensen en een budget van 85 miljoen dollar. Daarnaast is hij adviseur van de staatssecretaris van de Verenigde Naties op het gebied van de bevordering van de millenniumdoelstellingen, wetenschapper bij de Rockefeller Foundation en auteur van talrijke boeken, waaronder The End of Poverty: How to Achieve It in Our Time.

Op 35-jarige leeftijd werd Sacks uitgenodigd om een ​​schoktherapie uit te voeren om de inflatie in Bolivia een halt toe te roepen, wat matig succes opleverde. Later werd hij door de regeringen van Polen en Rusland uitgenodigd om samen met de regeringen van Polen en Rusland schoktherapieën uit te voeren om terug te keren naar de vrije markt.

Het is de moeite waard om op te merken dat Sachs, ondanks zijn beperkte ervaring (hij was net terug van zijn doctoraat), een nieuwe onderzoekspositie bekleedde bij de faculteit Economie van Harvard.

Het plan in Polen was relatief succesvol - Polen behoort nu tot de meest bloeiende economieën in Europa - en dat kwam grotendeels door de interesse van de Poolse bevolking om de uiteindelijke resultaten door te voeren en de beperkte hulp van de Verenigde Staten bij de poging om een ​​nieuw Marshallplan in Europa door te voeren.

In Rusland verliep het schokplan in een heel andere richting: Shacks was voorstander van een versnelde schok, maar de Russische bevolking keurde dit nooit volledig goed. De gevolgen waren dan ook catastrofaal. Na meerdere consultaties diende Sacks zijn ontslag in, dat zonder aarzeling werd geaccepteerd. Hij wees daarbij op zijn kortstondige medewerking aan het proces.

Het uiteindelijke resultaat in Rusland was rampzalig: van 1991 tot 1998 daalde het bruto binnenlands product met 43,3%; De industriële productie daalde tussen 1991 en 1996 met 56%; In 1998 was meer dan 80% van de Russische bedrijven failliet gegaan: 70.000 fabrieken waren gesloten, met massale werkloosheid tot gevolg. De landbouwproductie daalde tussen 1886 en 1990 met de helft, vanwege het faillissement van veel landbouwfabrieken en de ontbinding van de nationale bestaansmiddelen. De levensstandaard daalde met de helft. Het aantal mensen dat in armoede leeft, steeg van 2 miljoen naar 78 miljoen. Duizenden mensen pleegden zelfmoord.

De verschrikkelijke gevolgen hebben meerdere oorzaken: Boris Jeltsin, president van Rusland, de Communistische Partij en natuurlijk Jeffrey Sachs en de Verenigde Staten. De regering van de Verenigde Staten liet Rusland vrij om te doen wat het wilde, ondanks de economische catastrofe en het feit dat Rusland het op één na zwaarst bewapende land in de geschiedenis was. De regering van Bush draagt ​​een grote verantwoordelijkheid voor het feit dat Rusland zonder hulpprogramma onder haar schouders is komen te vallen. Hieruit ontstond de Russische plutocratische crisis, die de voedingsbodem en de voedingsbodem vormde voor de opkomst van Poetin.

Waarom lieten Sachs en de Verenigde Staten Rusland in de steek, met alle mogelijke geopolitieke gevolgen van dien? Het is een van de vele misdaden die de Verenigde Staten internationaal begaat en waar vaker over bericht zou moeten worden in de internationale media.

Om zijn imago te behouden – zonder ooit zijn standpunt van de vrije markt te verdedigen – maakte Jeffrey Sachs een ommezwaai van 160%: hij werd de econoom van de armoede, begon te pleiten voor duurzame ontwikkeling en diende petities in bij internationale organisaties om hulp aan Afrika te bevorderen. Hij ging zich bezighouden met de klinische economie en hoewel hij pro-abortus bleef, werd hij een van de belangrijkste voorstanders van de Millenniumdoelen voor 2030. In het kader daarvan bouwde hij met de steun van talloze organisaties 500 ontwikkelingsdorpen. Wilson gelooft Sacks echter niet: deze millenniumdorpen (de triomf van Sachs) blijken een mislukking te zijn, en bovendien zijn ze slecht overdraagbaar.

Sacks heeft zijn vertrouwen in de vrije markt en in Friedmans aanhangers niet opgegeven. Hij veranderde van beroep om vergeving te krijgen voor zijn vreselijke fouten in Rusland, fouten waarvan hij nu de handen in onschuld wast, en die ook de weg vrijmaakten voor Poetins machtsovername. We kunnen daarom concluderen dat Sacks medeverantwoordelijk is voor de machtsovername van Poetin.