Pina en de Chinese slaven op Cuba

Een man scheert zich nauwkeurig in een plas water langs de kant van de weg, een vrouw verkleed als Playboy-bunny rent hijgend door een vers geploegd veld, een jongen gekleed in vrouwenkleren loopt langzaam door een gang, een aantrekkelijke jonge vrouw in badpak sleept een geit voort, een plechtige man dekt de tafel tijdens een stortbui; een ander, met vleugels, rent naakt door de sneeuw waar hij net lag, een meisje zit onbewogen midden in het verkeer op een drukke straat, een elegante heer sjokt door een tuin met een garderobe op zijn rug... In Die Klage der Kaiserin (De klaagzang van de keizerin), Pina Bausch' enige film als regisseur, weeft de choreograaf schijnbaar onsamenhangende scènes aan elkaar, verbonden door ondergrondse stromingen (seks, geheugen, wreedheid, vreemde menselijke gewoontes) waarin we iets van onszelf herkennen en euforisch en gebroken achterblijven.

Vanaf het moment dat ik het voor het eerst zag, was ik geobsedeerd door een aantal coupletten die ik op de achterkant van de dvd las ("Ik ben niet verbaasd dat mensen sterven voor de winkel van hun geliefde/Wat me verrast is dat we liefhebben en in leven blijven") en door een geweldig nummer op de soundtrack dat puur trillen is: Aurora en Peking, van Sexteto Boloña, een Cubaanse groep onder leiding van een muzikale reus van amper een meter groot die in de jaren twintig elegante danszalen op zijn kop zette met een zoon die tot dan toe als laag-bij-de-gronds werd beschouwd.

Aurora in Peking werd in 1926 in New York opgenomen en is een vrolijke combinatie van nostalgisch verdriet en een aanstekelijke Cubaanse sfeer. Het wordt pas een probleem als je probeert te begrijpen wat er in de tekst staat, want die is nauwelijks te verstaan ​​in de stem van Abelardo Barroso. Er bestaan ​​schitterende instrumentale versies, zoals die van Marc Ribot en Los Cubanos Postizos, en op internet kun je min of meer uitzinnige en nooit toevallige transcripties vinden. Zingt hij “erase your face” of “drunk face”? Het enige dat duidelijk is, is dat de zanger boos is dat zijn vriendin in Beijing is en haar met de tram wil opzoeken. Met de tram?

Lees ook 'Aurora in Peking' van het Sexteto Boloña is een heerlijk en uitzinnig lied, een pure trilling

Ik herinnerde mij Aurora op de tentoonstelling in het Museu Marítim over de Catalaanse deelname aan de slavenhandel. Zo wordt er terloops melding gemaakt van de Chinezen, die door de Spaanse kolonisten werden vervangen door Afrikaanse slaven toen het verbod op de slavenhandel hun feestje bedierf. Tussen 1848 en 1874 werden 150.000 Chinezen misleid om naar het eiland te komen. Ze betaalden hun overtocht in ruil voor acht jaar werk en onderwierpen hen aan ellendige leefomstandigheden, met als verzwarende omstandigheid dat het allemaal mannen waren. In 1877 wisten ze zichzelf te bevrijden en creëerden ze de grootste Chinatown van Latijns-Amerika. Waarschijnlijk was er een Pekinese bar waar een mulattin, Aurora, optrad.